Phát biểu tại hội trường về Dự thảo Luật Phí, lệ phí, Đại biểu (ĐB) Nguyễn Thị Quyết Tâm đề nghị, bỏ một số loại phí vô lý như phí sử dụng đường bộ trên đầu phương tiện xe máy. Vì người dân không đồng tình và loại phí này vừa không hợp lý, vừa thiếu công khai, khó minh bạch và khó thực hiện.

“Mức thu phí này không hợp lý, chính quyền địa phương không muốn thu khoản này nhưng không thu không được vì đã là quy định rồi. HĐND buộc phải ban hành vì làm gì có quyền quyết, nếu không việc gì chúng tôi phải đề nghị QH loại bỏ thu loại phí này?”, ĐB Tâm trao đổi với báo chí sau phần phát biểu bên hành lang QH.

Cũng trao đổi với báo chí bên hành lang QH về vấn đề đại biểu Tâm nêu ra, Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng khẳng định, theo luật, thu phí xe máy thuộc trách nhiệm của HĐND tỉnh, TP, không thuộc trách nhiệm của Trung ương. Trong quy định phí xe máy chỉ quy định mức tố đa, không quy định mức tối thiểu, tùy thuộc vào điều kiện từng địa phương thì HĐND tỉnh quyết định có thu hay không thu.

Để làm rõ vấn đề này, Bộ trưởng Đinh La Thăng và Chủ tịch HĐND TP Hồ Chí Minh Nguyễn Thị Quyết Tâm đã trực tiếp cùng trao đổi cởi mở trước cơ quan truyền thông ngay bên hành lang QH:

+ Bộ trưởng Đinh La Thăng: Quyền quyết định có thu phí hay không thu phí với xe máy là thuộc thẩm quyền quyết định của HĐND tỉnh, thành phố. Do đó ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm với tư cách là Chủ tịch HĐND TP HCM thì có quyền quyết định có đưa ra hay không đưa ra. Thẩm quyền của tỉnh, thành phố quyết định, việc này không thuộc thẩm quyền của Trung ương vì đã có phân cấp rồi.

Vừa rồi Quỹ bảo trì Trung ương có lấy ý kiến của các tỉnh, thành phố đang triển khai việc thu phí. Hiện nay đã có 27 tỉnh trả lời, trong đó có 2 tỉnh đề nghị bỏ thu phí xe máy (Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai), 25 tỉnh đồng ý tiếp tục thu nhưng đề nghị có chế tài xử phạt. Chúng tôi đang tiếp tục lấy ý kiến còn lại của các tỉnh, thành phố để tập hợp, báo cáo Chính phủ quyết định có tiếp tục thu hay không tiếp tục thu đối với phí xe máy.

- ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm: Nhà nước đặt ra việc thu phí đối với đầu phương tiện xe máy khi sử dụng được bộ cũng vì mục đích dùng một phần phí này để duy tu, bảo trì đường bộ phục vụ người dân. Tuy nhiên, cần được xem lại vì hiện nay một chiếc xe máy tới tay người dân thì người dân đã phải chịu rất nhiều loại thuế, phí và giờ chịu thêm phí đường bộ nữa thì không hợp lý.

Còn Bộ trưởng nói, HĐND địa phương có quyền quyết định thu hay không thu loại phí này thì cũng cần xem lại các quy định. Nếu chính quyền địa phương có thẩm quyền thì không bao giờ HĐND TP Hồ Chí Minh quyết định thu phí này. Lãnh đạo Thành uỷ, UBND, HĐND cũng ngồi bàn rất nhiều về vấn đề này. Thậm chí, chúng tôi còn tổ chức một cuộc họp chuyên đề việc này với người dân thành phố. Nhưng phí này không phải là muốn hay không muốn mà là buộc phải thu, nên xin Bộ trưởng xem lại….

Hơn nữa, người dân hiện đã đóng quá nhiều khoản thuế, phí rồi. Nếu tiết kiệm và điều hành chi ngân sách hợp lý thì chắc chắn sẽ có khoản thu để bù đắp, đơn cử như hiện thu tài sản từ tham nhũng hiện mới đạt tỷ lệ 22%...  Khi kinh tế phát triển thì người dân cũng phải được hưởng lợi từ sự phát triển đó thì mới phấn khởi được, vì nói cho cùng đường cũng là tiền đóng góp của người dân và Nhà nước bỏ ngân sách ra làm.

Thêm nữa, có sự phản ánh về sự thiếu công bằng như cán bộ đi làm bằng xe công, xe này cũng phải đóng phí nhưng đây là do tiền ngân sách trả. Còn người dân có xe thì lại phải tự bỏ tiền ra đóng phí, đó là sự thiếu công bằng. Còn thiếu công bằng bởi một lẽ, dân đi trên đường đất mưa thì lội, nắng thì bụi nhưng cũng phải trả tiền phí bằng với người được đi trên đường nhựa đẹp.

+ Bộ trưởng Đinh La Thăng: Tôi rất cám ơn chị Tâm đã thấu hiểu và hoàn toàn chia sẻ với những ý kiến chị Tâm vừa nêu. Nhưng tôi xin khẳng định lần nữa, theo quy định của luật thì chúng ta phải thu phí xe máy. Nhưng trong luật, nghị định và thông tư hướng dẫn cũng quy định chỉ quy định mức thu tối đa, không quy định mức thu tối thiểu. Điều đó có nghĩa HĐND cấp tỉnh, thành phố có quyền quyết định mức thu bằng 0, tức không thu tiền. Đối tượng thu cũng do HĐND tỉnh quyết định, đối tượng nghèo, đối tượng vùng sâu vùng xa thì không phải thu phí.

Tiền thu này dành để bảo trì cho đường địa phương bao gồm đường thôn, xã, huyện... chứ không phải để bảo trì quốc lộ. Còn chuyện địa phương để lầy lội thôn xóm là trách nhiệm của địa phương. Địa phương phải cân đối cho đầy đủ để có tiền làm con đường đó, công bằng giữa vùng này với vùng khác, đó là trách nhiệm của địa phương.

Xin khẳng định lại với chị Tâm lần nữa, luật đã cho phép, HĐND có quyền quyết định mức thu phí xe máy của toàn bộ người dân TP. HCM bằng 0 đồng.

- ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm: Thưa Bộ trưởng, TP Hồ Chí Minh là địa phương cuối cùng xem xét, quyết định mức thu phí này trong 63 tỉnh, thành phố. Khi HĐND quyết định thu thì chúng tôi đã căn cứ vào tất cả các quy định mới nhất của Bộ Tài chính và đã áp dụng mức thu phí thấp nhất cho người dân thành phố…

+ Bộ trưởng Đinh La Thăng: Đấy là quy định cũ có mức tối thiểu và mức tối đa, chị nói hoàn toàn đúng. Nhưng bây giờ đã có quy định mới là chỉ quy định mức tối đa, không quy định mức tối thiểu. Có nghĩa xe đến 175 phân khối thu từ 0 đồng đến 100.000 đồng. Trên 100 phân khối là thu từ 0 đồng đến 150.000 đồng. Đó là thẩm quyền quyết định của HĐND

- ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm: Nếu có quy định mới và có mức thu bằng 0 thì nhất định HĐND thành phố sẽ quyết định mức thu bằng 0.

+ Bộ trưởng Đinh La Thăng: Bây giờ chỉ quy định mức tối đa, không quy định mức tối thiểu để cho các địa phương được toàn quyền quyết định là mức thu có thể bằng 0 đến mức tối đa theo quy định. Văn bản mới này sáng mai tôi sẽ gửi chị. Tôi biết Chủ tịch HĐND thành phố là trăn trở việc này lắm nên thành phố là địa phương cuối cùng quyết định thu phí.

Hương Giang