Theo định hướng của Ban Chỉ đạo Trung ương, trên cơ sở thực hiện phương sắp xếp tinh gọn bộ máy, tổ chức bộ máy của Chính phủ khóa XV và khóa XVI (nhiệm kỳ 2026-2031) có 13 bộ, 4 cơ quan ngang bộ và 4 cơ quan thuộc Chính phủ. So với bộ máy hiện tại, đã tinh gọn giảm 5 bộ và 4 cơ quan thuộc Chính phủ.

Toàn cảnh hội nghị của Chính phủ quán triệt, triển khai về tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18, hôm 4/12. Ảnh: Đoàn Bắc

Tổ chức bên trong của các bộ, ngành cũng được tiếp tục thực hiện sắp xếp, tinh gọn đầu mối các tổ chức bên trong, giảm mạnh tổng cục, cục, vụ, đơn vị sự nghiệp công lập thuộc bộ và cục, vụ, đơn vị sự nghiệp công lập thuộc tổng cục.

Sau khi sắp xếp thu gọn đầu mối, điều chỉnh chức năng, nhiệm vụ quản lý Nhà nước của các bộ, cơ quan ngang bộ, Ban Chỉ đạo về tổng kết việc thực hiện Nghị quyết 18 của Chính phủ (Ban Chỉ đạo của Chính phủ) cho rằng cơ bản khắc phục được những vấn đề còn giao thoa hiện nay.

Ưu điểm, hạn chế và tác động của việc sắp xếp tổ chức bộ máy cũng được Ban Chỉ đạo của Chính phủ nêu rõ.

Theo đó, ưu điểm là hoàn thiện mô hình tổ chức bộ quản lý đa ngành, đa lĩnh vực đối với một số lĩnh vực, đồng thời đồng thời, điều chỉnh hợp lý về phân công quản lý nhà nước đối với một số ngành, lĩnh vực, khắc phục chồng chéo, giao thoa về chức năng, nhiệm vụ giữa các bộ, cơ quan ngang bộ.

Cùng với việc sắp xếp mô hình tổ chức bộ máy Chính phủ nêu trên sẽ thực hiện sắp xếp lại tổ chức bên trong của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả.

Đi kèm với đó, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức được cơ cấu lại nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ và tinh giản biên chế một cách triệt để gắn với thực hiện chính sách thu hút người có tài năng vào khu vực công theo đúng chủ trương chỉ đạo của Bộ Chính trị, Trung ương Đảng.

Về hạn chế, Ban Chỉ đạo của Chính phủ nhận định do số lượng cơ quan thuộc diện sắp xếp lớn, phạm vi tác động rộng, không tránh khỏi sự tác động đến tư tưởng của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, nhất là những người đang giữ chức vụ lãnh đạo.

Bên cạnh đó, sau sắp xếp, quy mô, phạm vi của một số bộ quản lý đa ngành, đa lĩnh vực sẽ lớn, đặt ra yêu cầu cao đối với người đứng đầu bộ và đội ngũ lãnh đạo bộ. Vì vậy, cần có sự chuẩn bị kỹ trong công tác nhân sự để bảo đảm triển khai phương án đồng bộ, hiệu quả.

Đánh giá tác động, Ban Chỉ đạo của Chính phủ cho biết việc sắp xếp tổ chức bộ máy của Chính phủ liên quan đến điều chỉnh tên gọi, chức năng, nhiệm vụ của một số bộ, cơ quan ngang bộ đang được quy định tại các luật chuyên ngành.

Qua rà soát 247 luật, có 113 luật đang quy định về tên gọi, chức năng, nhiệm vụ của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ thuộc đối tượng sắp xếp.

Theo Ban Chỉ đạo của Chính phủ, khi Quốc hội ban hành Nghị quyết về cơ cấu tổ chức của Chính phủ, thì sẽ có quy định điều khoản chuyển tiếp như sau:

“Chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của một số bộ, cơ quan ngang bộ đã được quy định tại các luật, pháp lệnh hiện hành, nhưng nay có sự thay đổi về cơ cấu, tổ chức theo Nghị quyết này, thì được chuyển giao cho các bộ, cơ quan ngang bộ tương ứng kể từ ngày các cơ quan này được sắp xếp lại.

Giao Chính phủ quyết định việc phân định thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ, bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ hoặc phân cấp cho chính quyền địa phương quyết định những vấn đề trong các luật chuyên ngành đang giao thẩm quyền cho Thủ tướng Chính phủ, bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ, bảo đảm phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của Chính phủ theo quy định của Hiến pháp”.

Để hạn chế tác động của việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy đối với cán bộ, công chức, viên chức, Ban Chỉ đạo cho rằng cần có chính sách đủ mạnh, nổi trội với đối tượng chịu tác động của quá trình sắp xếp.

Việc này nhằm giảm áp lực về tư tưởng, tâm lý của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và bảo đảm quyền lợi của cán bộ trong quá trình sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy.

Bộ Nội vụ được giao đề xuất các chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức, bảo đảm quyền lợi cho cán bộ, công chức, viên chức khi thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị (hoàn thành trước ngày 10/12/2024, báo cáo Ban Chỉ đạo).

Còn các bộ, ngành hoàn thành báo cáo, gửi về Bộ Nội vụ và Văn phòng Chính phủ trước 15/12. Sau khi nhận được báo cáo của các bộ, ngành, Bộ Nội vụ sẽ tổng hợp, rà soát và hoàn thiện, trình Ban Cán sự đảng Chính phủ vào ngày 25/12 để kịp gửi Ban Chỉ đạo Trung ương vào ngày 31/12.