ĐBQH Lê Như Tiến bày: " Tôi tin rằng tân Thủ tướng sẽ quan tâm nhiều hơn về công tác phòng, chống tham nhũng". Ảnh: TN

3 điều ghi nhận, 4 điều băn khoăn

- Nhìn lại nhiệm kỳ của cơ quan hành pháp cao nhất, dấu ấn nào để lại sâu đậm đối với ông?

Đầu tiên là Chính phủ đã đẩy mạnh hơn cải cách hành chính để làm sao người dân, Doanh nghiệp tiếp cận được với các dịch vụ công một cách thuận lợi, nhanh chóng. 

Chính phủ cũng quan tâm xây dựng phát triển các cơ sở hạ tầng, kỹ thuật tạo điệu kiện phát triển trong tương lại của đất nước. 

Nhất là, Chính phủ đã tập trung phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu mới của đất nước. 

Tôi thấy, những điều đó rất đáng ghi nhận

- Còn điều gi ông vẫn băn khoăn, lo ngại?

Đó là, cải cách thủ tục hành chính! Người dân vẫn mong đợi cải cách mạnh mẽ hơn nữa. 

PCTN, lãng phí có những bước tiến nhất định, nhưng người dân và cử tri thấy chưa hài lòng, đúng như báo cáo của Chính phủ đã nêu là chưa đạt yêu cầu cả về PCTN, cả về phòng, chống lãng phí, thực hành tiết kiệm. 

Tôi cũng rất băn khoăn về nợ công mà các vị ĐBQH nói rất nhiều. Nếu như thế này mà càng ngày càng nhiều lên, vượt quá ngưỡng cho phép thì sau này sẽ trở thành ngánh nặng cho thế hệ sau là con cháu chúng ta. Vay ODA của các nước mà sử dụng không hiểu quả cũng là ngánh nặng của thế hệ sau.

Còn một việc nữa mà tôi thấy ít vị ĐBQH nhắc tới là chỉ số Icor - tức là đầu tư trên tăng trưởng. Ở các nước trong khu vực và thế giới, người ta đầu tư 3 đến 4 thì được 1 tăng trưởng, trong khi chúng ta đầu tư 6,92 gần 7 mới được 1 tăng trưởng. Nghĩa là, càng đầu tư thì càng thất thoát vốn. 

Đây chính là cảnh báo đối với nhiệm kỳ tới cần quan tâm nhiều hơn nữa đến chất lượng đầu tư, hiệu quả đầu tư, chứ không phải đầu tư một cách giàn trải, đầu tư bằng mọi giá. 

“Người đừng đầu không dại gì vạch áo cho người xem lưng” 

- Một vấn đề được đang đặt ra đối với tân Thủ tướng là phải siết chặt kỷ luật, kỷ cương, ông nghĩ gì về điều này?

Gần đây có hiện tượng kỷ luật, kỷ cương lỏng lẽo, mà lâu nay chúng ta hay dùng từ “trên bảo, dưới không nghe”. 

Trong phát biểu của tôi ở hội trường vừa qua đã nói đến, khi mời gọi đầu tư nhiều khi có hiện tượng “trên rải thảm, dưới rải đinh” làm cho bao nhiêu chính sách chủ trương tốt đẹp của cấp trên, của Đảng, Nhà nước đã bị cấp dưới vô hiệu hóa giống như các barie cản đường như cắt điện, cắt nước, dựng rào, chắn cổng làm cho các nhà đầu tư khốn đốn, doanh nhân nản lòng. 

Trong các lĩnh vực khác cũng thế thôi! Như trong lĩnh vực về văn hóa, trên nói phải chống lễ hội phản cảm, chống thương mại hóa lễ hội nhưng ở các địa phương người ta vẫn thương mại hóa lễ hội, vẫn tạo dựng những lễ hội phản cảm. 

Hay trong ngành Giáo dục và Đào tạo, trên xây dựng những luật rất là tốt như thế, quản lý nhà Nước đã siết chặt hơn nhưng nhiều cơ sở đào tạo vẫn chạy theo thành tích, thậm chí buông lỏng quản lý về chất lượng nên có hiện tượng “bằng thật, kiến thức giả”. Đây là tôi chưa nói đến “bằng giả, kiến thức giả”…

Tôi nghĩ, người đứng đầu Chính phủ phải siết chặt kỷ luật, kỷ cương ở rất nhiều lĩnh vực. Đặc biệt, kỷ luật, kỷ cương giữa cấp trên và cấp dưới phải mạnh hơn, rõ hơn. 

- Do chưa có chuyển biến nhiều trong công tác PCTN, Đảng đã ra Chỉ thị 50, quy định rõ trách nhiệm của người đứng đầu. Ông kỳ vọng gì về điều này?

Chúng ta đã có Luật PCTN, Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều Luật PCTN với những quy định phù hợp với thực tiễn hơn. Chúng ta đã có những chỉ thị của Đảng, nghị quyết của Quốc hội, chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ. 

Về bộ máy cũng không thiếu như Thanh tra Chính phủ, Ủy ban Kiểm tra của Trung ương Đảng, giám sát của Quốc hội, giám sát của HĐND các địa phương. Vừa rồi, chúng ta lại thành lập Ban Nội chính từ Trung ương cho đến các tỉnh và trên đó là Ban Chỉ đạo PCTN. 

Điều này cho thấy, văn bản pháp luật về PCTN và bộ máy không thiếu. 

Quan trọng nhất vẫn là tổ chức thực hiện. Mà tổ chức thực hiện chính là người đứng đầu các cơ quan, tổ chức. Nhưng khi quy trách nhiệm cho người đứng đầu khi để xảy ra tham nhũng ở các cơ quan, tổ chức, đơn vị lại xuất hiện bất cập. 

Người đứng đầu không dại gì “vạch áo, cho người xem lưng” vì nếu xảy ra tham nhũng chính người đứng đầu sẽ phải chịu trách nhiệm. Ai lại nói ra tham nhũng ở cơ quan do chính mình đứng đầu nên vun vén, xoa dịu, vo tròn, thậm chí biến báo các con số để từ tham nhũng thành khuyết điểm lãng phí, từ lẽ ra phải chuyển sang cơ quan điều tra thì chỉ là phê bình, kiểm điểm nội bộ. 

Đó cũng chính là nguyên nhân khiến công cuộc PCTN của chúng ta còn có những hạn chế mà báo cáo của Chính phủ đã nêu.

Tân Thủ tướng sẽ làm tốt hơn trong việc phòng, chống tham nhũng

- Nói vậy, chúng ta không có biện pháp nào để PCTN đạt hiệu quả sao, thưa ông?

Tôi nghĩ là câu trả lời của các cơ quan bảo vệ pháp luật. Nếu người đứng đầu vô trách nhiệm, người đứng đầu xoa dịu, vo tròn, “đậy” tham nhũng ở đơn vị mình thì các cơ quan bảo vệ pháp luật phải vào cuộc. 

Như tôi nói, chúng ta có cơ quan Thanh tra Chính phủ, cơ quan kiểm tra của Đảng, giám sát của Quốc hội, tại sao không phát huy các tổ chức, bộ máy đó. Chính bộ máy này mới là chủ lực trong PCTN. 

Chúng ta không thể nói chung chung được mà phải đưa ra những quy định cụ thể, không chỉ có tính chất định tính mà phải có tính chất định lượng là ở mức đó thì phải xử lý như thế nào. 

Tôi cho là phải kiên quyết hơn, mạnh dạn hơn, phát huy trách nhiệm người đứng đầu và phải phát huy trách nhiệm của các cơ quan bảo vệ pháp luật. Như có lần Tổng Bí thư đã nói nếu như những người nằm trong cơ quan PCTN chủ chốt mà tay lại “nhúng chàm” thì không thể PCTN được.

- Với vai trò người đứng đầu cơ quan hành pháp, ông kỳ vọng gì đối với tân Thủ tướng để công cuộc PCTN đạt được hiệu quả?

Tôi tin rằng, tân Thủ tướng sẽ quan tâm nhiều hơn vấn đề này. Được biết, người đứng đầu Chính phủ là một đồng chí từng theo dõi, phụ trách vấn đề nội chính, PCTN, bảo đảm an ninh trật tự, an toàn xã hội, chắc sẽ làm tốt hơn trong việc PCTN, phòng, chống tội phạm, bảo đảm an ninh an toàn trật tự, bảo đảm chúng ta là một đất nước an toàn. Đó cũng là điều kiện để thúc đẩy đất nước chúng ta phát triển. 

Tôi cũng được biết, sắp tới, Quốc hội sẽ phê chuẩn một Phó Thủ tướng từng là lãnh đạo chủ chốt trong cơ quan bảo vệ pháp luật thì sẽ có kinh nghiệm, điều kiện hơn để PCTN tốt hơn. 

- Xin trân trọng cảm ơn ông!

Thảo Nguyên