Chiều 15/5, Quốc hội thảo luận tại tổ Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân.

Dự thảo nghị quyết quy định, không được thanh tra, kiểm tra với mỗi doanh nghiệp, hộ kinh doanh quá 1 lần trong năm, trừ trường hợp có bằng chứng vi phạm rõ ràng.

Với các doanh nghiệp tuân thủ tốt quy định pháp luật, Chính phủ đề xuất miễn kiểm tra thực tế. Cạnh đó, ưu tiên thanh tra, kiểm tra từ xa dựa trên các dữ liệu điện tử, giảm thanh tra, kiểm tra trực tiếp.

Nêu ý kiến đại biểu Quốc hội Huỳnh Thành Chung (đoàn Bình Phước) đánh giá cao quy định về nguyên tắc hoạt động thanh tra, kiểm tra, nhưng ông bày tỏ băn khoăn khi trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp có những vấn đề nổi lên như hàng giả, phòng cháy, chữa cháy…

Từ đó, ông Chung đề nghị vẫn phải kiểm tra định kỳ hoặc chuyên đề, hoặc bổ sung cơ chế để làm sao giám sát hiệu quả hơn hoạt động của doanh nghiệp. “Nếu khẳng định thanh tra, kiểm tra 1 lần trong 1 năm có thể không đủ”, theo lời ông Chung.

Quy định “cứng” về kiểm tra cho các ngành, theo Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc có thể sẽ không phù hợp, vì vậy cần cân nhắc. Ảnh: P.Thắng

Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc cũng băn khoăn quy định chỉ kiểm tra không quá 1 lần trong năm với doanh nghiệp.

“Quy định như vậy không biết có đầy đủ không. Ví dụ chỉ kiểm tra 1 lần, nếu có lỗ hổng thì sao, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến an toàn thực phẩm, phòng chống cháy nổ, là những vấn đề cấp thiết”, Phó Thủ tướng đặt vấn đề.

Phó Thủ tướng cho biết, nhiều nhiệm kỳ trước, Thủ tướng đã chỉ đạo tạo điều kiện cho doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất kinh doanh, không được kiểm tra quá 1 lần với cùng một nội dung.

Song quy định “cứng” cho các ngành, theo ông Phớc có thể sẽ không phù hợp. Vì vậy, cần cân nhắc chỗ này.

Trao đổi thêm bên lề phiên họp tổ về vấn đề này, Phó Thủ tướng nói thêm, những lĩnh vực trọng yếu, liên quan an toàn, sức khỏe và tính mạng con người, lĩnh vực có những nguy cơ rủi ro thuế, gian lận thương mại... việc kiểm tra cần chặt chẽ hơn so với các lĩnh vực khác.

Do đó, cần phân quyền cho Chính phủ phân định rõ việc thanh tra, kiểm tra từng lĩnh vực, tránh tình trạng các cơ quan thanh tra, kiểm tra chồng chéo, theo Phó Thủ tướng.

Đi kèm với đó, ông Phớc nhấn mạnh, những vi phạm được phát hiện qua thanh tra, kiểm tra phải xử lý nghiêm, đặc biệt là những việc nghiêm trọng, vi phạm có hệ thống... thậm chí phải xử lý hình sự.

Vẫn theo Phó Thủ tướng, quy định miễn kiểm tra thực tế đối với doanh nghiệp tuân thủ đúng pháp luật cũng chưa phù hợp. Bởi cơ quan quản lý Nhà nước không biết doanh nghiệp tuân thủ đúng hay không đúng và chỉ được kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm. Do đó, cần phải luận giải rõ nội dung này để thực thi trong thực tế không gặp vướng mắc.

Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể “thất bại ngay từ khi thiết kế”

Nội dung nữa, để hỗ trợ tài chính và tín dụng, dự thảo nghị quyết quy định Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa với chức năng cho vay khởi nghiệp; hỗ trợ cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa…

“Với nội dung cho vay, tôi thấy có thể thất bại ngay từ khi thiết kế”, Phó Thủ tướng nói và lưu ý, cơ chế nào thu lại tiền cho vay nếu không có tài sản đảm bảo, tài sản thế chấp.

Ông nêu thực tế các ngân hàng thương mại cho vay với tài sản đảm bảo còn không thu tiền được, giờ sinh ra quỹ mà nói phải bảo toàn quỹ, cho vay thì không làm được.

Theo góp ý của Phó Thủ tướng, quỹ này nên hỗ trợ, hình thành từ nhiều nguồn, đóng góp từ các nguồn khác nhau, làm nhiệm vụ hỗ trợ doanh nghiệp nhưng phải quy định rõ hỗ trợ doanh nghiệp những công việc gì, như chuyển giao công nghệ, đào tạo cán bộ hay hỗ trợ nâng cao nhân lực, thu hút công nghệ cao…

“Phải chi và quyết toán theo đúng quy định còn đưa vào cho vay thì không ai dám cho vay hết”, Phó Thủ tướng nêu quan điểm và cho rằng, các quy định cần rạch ròi, minh bạch, bình đẳng.

Phó Thủ tướng nói thêm, để phát triển thành phần kinh tế tư nhân, quan trọng nhất là Nhà nước kiến tạo, thành phần kinh tế tư nhân triển khai thực hiện, có như vậy mới thành công được.