Theo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, xây dựng đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam thì nhu cầu sử dụng đất giao thông sẽ tăng lên rất lớn. Ảnh: P.Thắng

Chiều 10/10, tiếp tục phiên họp 38, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về tờ trình quyết định chủ trương điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Một trong các chỉ tiêu đề nghị điều chỉnh có đất lúa.

Chính phủ đề xuất điều chỉnh 8 chỉ tiêu sử dụng đất

Trình bày tờ trình, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Minh Ngân cho hay, Chính phủ đề nghị Quốc hội cho phép chủ trương lập điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất quốc gia nói trên, trình Quốc hội thông qua trong năm 2025.

Theo quy định của Luật Quy hoạch năm 2017 và Nghị định số 37/2019 thì Quy hoạch sử dụng đất quốc gia có 28 chỉ tiêu sử dụng đất.

Ông Ngân cho biết, dự kiến Chính phủ sẽ trình Quốc hội điều chỉnh 8 chỉ tiêu sử dụng đất, gồm: nhóm đất nông nghiệp (gồm đất trồng lúa, đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất là rừng tự nhiên); nhóm đất phi nông nghiệp (gồm đất quốc phòng, đất an ninh).

Báo cáo của Chính phủ khẳng định, việc tính toán, xác định 8 chỉ tiêu sử dụng đất trong quy hoạch sử dụng đất quốc gia điều chỉnh lần này cần phải tiến hành rà soát kỹ lưỡng, cân đối các chỉ tiêu sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực và địa phương.

Trong đó, ưu tiên bố trí quỹ đất sử dụng cho mục đích quốc phòng, an ninh, giữ ổn định quỹ đất trồng lúa để bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, quản lý chặt chẽ đất rừng, duy trì độ che phủ rừng để góp phần bảo vệ môi trường sinh thái, ứng phó với biến đổi khí hậu và thực hiện mục tiêu phát triển bền vững.

Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Minh Ngân. Ảnh: P.Thắng

Ông Ngân cũng cho cho biết, Trung ương Đảng đã cho chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam với quy mô sử dụng đất khoảng 10.827 ha. Dự án này sẽ làm tăng nhu cầu sử dụng đất cho các công trình, dự án hạ tầng quan trọng quốc gia.

Quy hoạch tỉnh của 61 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã được phê duyệt, tuân thủ nghiêm ngặt chỉ tiêu sử dụng đất theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc gia.

Tuy nhiên, nhu cầu sử dụng đất ở nhiều địa phương hiện đã thay đổi so với chỉ tiêu được phân bổ. Vì vậy, một số chỉ tiêu sử dụng đất theo Nghị quyết trên không còn phù hợp với thực tế. Nếu không được điều chỉnh, chỉ tiêu cũ sẽ giới hạn nhu cầu sử dụng một số loại đất, gây khó khăn triển khai dự án trọng điểm quốc gia.

Vì an ninh lương thực quốc gia, phải giữ đất lúa dù lời không nhiều

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng An ninh Lê Tấn Tới đề nghị Chính phủ nghiên cứu phân bổ đất trồng lúa ở Đồng bằng sông Cửu Long phù hợp với sự phát triển kinh tế - xã hội và cân đối với Bắc Bộ, Trung Bộ và quy mô cả nước.

Riêng Đồng bằng sông Cửu Long, theo ông Tới, việc quy hoạch đất trồng lúa phải kết hợp phát triển hợp lý về công nghiệp và các ngành khác.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lưu ý, làm sao quy hoạch sử dụng hiệu quả. “Ông bà ta nói tấc đất là tấc vàng. Làm sao phải sử dụng đất cho hiệu quả, đảm bảo cho phát triển địa phương, đất nước”, ông nói.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn. Ảnh: P.Thắng

Theo ông Trần Thanh Mẫn, thời gian qua, tình hình thế giới biến động mạnh, đại dịch Covid-19 xảy ra cho thấy vấn đề an ninh lương thực luôn phải đặt lên hàng đầu.

“Vì sao chúng ta giữ đất trồng lúa mặc dù lời không nhiều, vì đây là vấn đề an ninh lương thực quốc gia, đóng góp an ninh lương thực quốc tế", theo lời Chủ tịch Quốc hội.

Giải trình, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết, điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất lần này sẽ có chỉ tiêu tăng rất lớn như chỉ tiêu đất giao thông.

“Khi Quốc hội bấm nút thông qua dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam thì nhu cầu sử dụng đất giao thông sẽ tăng lên rất lớn. Và không thể lấy từ đâu khác ngoài 3,5 triệu ha đất nông nghiệp và 15,6 triệu ha đất lâm nghiệp”, ông Hà nêu.

Khẳng định khi điều chỉnh phải nghiên cứu kỹ để bảo đảm an ninh lương thực, Phó Thủ tướng nói, việc giữ 3,5 triệu ha đất lúa là chủ trương của Bộ Chính trị, nhưng cũng cần phải tính toán việc sử dụng 3,5 triệu ha đất lúa này thế nào cho hiệu quả hơn. “Hiện giờ, địa phương nào được giao đất lúa nhiều thì đúng là rất khó”, ông nói thêm.

Đại diện cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh tán thành đề xuất của Chính phủ vì nhiều dự án quan trọng trong lĩnh vực giao thông đang chuẩn bị được triển khai. Ủy ban này đề nghị Chính phủ đánh giá tác động của chính sách, pháp luật đến việc thực hiện các chỉ tiêu sử dụng đất; rà soát kỹ lưỡng nhu cầu sử dụng đất của địa phương và có phương án phân bổ phù hợp.

Chính phủ cũng cần bảo đảm giữ diện tích đất trồng lúa, độ che phủ rừng, quan tâm đến việc bố trí đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số, ứng phó với biến đổi khí hậu trong quá trình lập, điều chỉnh quy hoạch.