ĐB Nguyễn Tiến Sinh (Hòa Bình)

Sau trận lũ, hàng trăm người dân rơi vào cảnh “màn trời, chiếu đất”

Đại biểu (ĐB) QH Nguyễn Tiến Sinh (Hòa Bình) đặt vấn đề: Nhiều năm qua, đã thực hiện bồi thường, tái định cư khi làm các công trình thủy lợi, thủy điện. “Đời sống của người dân trong các vùng tái định cư còn gặp rất nhiều khó khăn, nhất là tình trạng thiếu đất ở, đất sản xuất, không có các biện pháp sinh kế thay thế", ĐB Sinh nói và lưu ý, cơ sở hạ tầng xuống cấp như Thủy điện Huội Quảng - Bản Chát (Lai Châu), Thủy điện Sông Tranh 2 (Quảng Nam), Đăk Đrinh (Kon Tum) và ngay cả công trình Thủy điện Hòa Bình đã thực hiện 40 năm qua.

ĐB Sinh chất vấn, quan điểm, giải pháp về hậu chính sách tái định cư được thực hiện như thế nào? Ông cũng bày tỏ to lắng, sau mỗi trận lũ tại miền núi phía Bắc, Bắc Trung Bộ thì hàng trăm người dân rơi vào cảnh màn trời, chiếu đất, thiệt hại vật chất, nhân mạng vô cùng lớn.

“Giải pháp cơ bản nào để ổn định đời sống lâu dài cho đồng bào miền núi?”, ĐB Nguyễn Tiến Sinh hỏi.

Trả lời, theo Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam, hiện cả nước có 193 dự án thủy lợi, thủy diện có di dân tái định cư. Tổng số di dân tái định cư hơn 83 nghìn hộ với trên 353 nhân khẩu. Đến nay, đã tổ chức di chuyển được trên 76 nghìn.

“Bộ đã tham mưu cho Chính phủ phê duyệt quyết định về ổn định phát triển sản xuất cho 28.800 hộ tái định cư và trên 24.500 hộ bị ảnh hưởng trên địa bàn của 82 xã thuộc 3 tỉnh (Sơn La, Điện Biên, Lai Châu) chủ yếu là dự án Thủy điện Sơn La, thực hiện trong giai đoạn từ 2018 - 2025”, ông Nam nói.  

Về an toàn hồ đập, Thứ trưởng Nam cho hay, Chính phủ đã có chương trình, trong đó giao 1.600 tỷ để các địa phương chủ động nâng cấp các hồ đập.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam

“Chính phủ đã có 1 cuộc họp để rà soát lại các hồ đập có khả năng mất an toàn và có những biện pháp để gia cố, trong đó có bố trí nguồn lực 1.600 tỷ đồng. Đây là sự cố gắng bước đầu, đề nghị Chính phủ hết sức quan tâm đến vấn đề an toàn hộ đập, nhất là khu vực miền núi”, Phó Chủ tịch QH Phùng Quốc Hiển điều hành phiên chất vấn nói.

Sẽ có khoảng 883 tỷ đồng hỗ trợ người dân mất nhà do lũ

Chưa hài lòng, ĐB Nguyễn Tiến Sinh tranh luận lại: “Thứ trưởng viện dẫn nhiều chính sách quá, chúng tôi nghe không hiểu gì cả”.

ĐB đề nghị làm rõ, tái định cư cho người dân là phải có cuộc sống tốt hơn nơi ở cũ, vậy đến bao giờ thực hiện được mục tiêu này? Tiếp đó, vấn đề an toàn hồ đập trong các công trình thủy điện trọng điểm quốc gia, đặc biệt là Thủy điện Hòa Bình.

“Hiện nay có tình trạng đe dọa không chỉ an toàn, an ninh quốc gia mà còn là tính mạng, tài sản của người dân ở ven hồ đập... Thậm chí nhiều người đã trắng tay rồi, nhưng giải pháp của Chính phủ và Bộ đưa ra vẫn chỉ là trong đề án thôi. Đề nghị nói rõ cấp bách bây giờ phải làm thế nào?”, ĐB Sinh “truy”.

ĐB Đoàn ĐBQH tỉnh Hòa Bình chất vấn tiếp: Lũ lụt ở các tỉnh miền núi phía Bắc, ngay hôm nay, ngày mai vẫn tiếp tục xảy ra. Tôi xin hỏi giờ diễn ra nghiêm trọng như vậy, có nguy cơ cao như vậy thì xử lý thế nào?

Tiếp tục trả lời, theo Thứ trưởng Trần Thanh Nam, dự án di dân của Thủy điện Hòa Bình đã thực hiện hoàn chỉnh 2 giai đoạn và đang thực hiện giai đoạn 3.

“Hiện nay đã bố trí nguồn vốn để thực hiện giai đoạn 3 nhưng việc bố trí vốn còn hạn chế, chưa bảo đảm”, ông Nam thừa nhận.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT cho hay, Thủ tướng đã có Chỉ thị 22 tăng cường bảo đảm an toàn hộ đập.

“Trên cả nước có 6.600 hồ đập thủy lợi, thủy điện, Chính phủ đã bố trí nguồn ngân sách để cho các địa phương nâng cấp các hồ đập”, ông Nam nhấn mạnh, trong Chỉ thị, Thủ tướng giao Bộ NN&PTNT, Bộ Công thương thành lập các đoàn đi đánh giá cụ thể, báo cáo Thủ tướng. Hiện nay, Bộ NN &PTNT đã thành lập các đoàn đi địa phương.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Đỗ Văn Chiến trả lời chất vấn

Liên quan đến vấn đề lũ quét ở các tỉnh phía Bắc, theo ông Nam, Bộ NN&PTNT đã thành lập các đoàn đi đánh giá tổng thể và đã xây dựng các phương án cụ thể.  

“Với những hộ không còn nhà ở, đang ở nhà tạm, treo lều bạt, chúng tôi tổng hợp có khoảng 5.886 hộ. Bộ đã có văn bản trình Chính phủ đề nghị giải quyết cấp bách với số tiền khoảng 883 tỷ đồng. Dự kiến cuối tháng này sẽ có kinh phí chuyển cho các địa phương để triển khai thực hiện”, Thứ trưởng Nam trả lời.

Cũng theo Thứ trưởng Bộ NN&PTNT, với các hộ ở vùng nguy cơ ảnh hưởng lũ quét, lũ ống cao, Bộ này đã tổng hợp đưa vào dự án trình Chính phủ để có kế hoạch bố trí hàng năm.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Đỗ Văn Chiến nói thêm: Chúng tôi rất thấu hiểu với ý kiến của ĐB Nguyễn Tiến Sinh.

“Mỗi khi lũ lụt xảy ra ở chỗ này, chỗ kia, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình và Phó Chủ tịch QH Tòng Thị Phóng đều nhắc chúng tôi lên thăm hỏi chưa? Chúng tôi chỉ có thể thể hiện về mặt tình cảm, thăm hỏi, còn giải quyết thì chưa được nhiều. Nhưng từ đầu năm tới nay, Chính phủ đã cấp 18 nghìn tấn gạo không thu tiền cho đồng bào miền núi khi giáp hạt và thiên tai”, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Đỗ Văn Chiến nhấn mạnh.

Hương Giang