Trước khi đại biểu bấm nút biểu quyết, báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật của Ủy ban Thường vụ Quốc hội nêu, điều hòa nhiệt độ là mặt hàng tiêu thụ năng lượng điện lớn.

Điều hòa cũng là một trong những tác nhân khiến trái đất nóng lên, ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và khí hậu, cần định hướng sản xuất và điều tiết tiêu dùng để góp phần bảo vệ môi trường. 

Nhưng Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng ý với ý kiến của đại biểu Quốc hội: nhu cầu sử dụng các thiết bị lạnh và điều hòa không khí đã trở nên phổ biến.

“Tiếp thu ý kiến đại biểu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất với đề xuất của cơ quan soạn thảo để quy định điều hòa nhiệt độ có công suất trên 24.000 BTU đến 90.000 BTU thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biết”, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi nói.

Với điều hòa nhiệt độ có công suất từ 24.000 BTU trở xuống và loại có công suất trên 90.000 BTU không bị đánh thuế tiêu thụ đặc biệt.

Nước trái cây tự nhiên, nước dừa… không bị đánh thuế tiêu thụ đặc biệt

Quy định mới đáng chú ý nữa, nước giải khát có đường cũng thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi. Ảnh: P.Thắng

Luật quy định rõ, nước giải khát có đường thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt là các sản phẩm trong phạm vi khái niệm về nước giải khát theo Tiêu chuẩn Việt Nam có hàm lượng đường trên 5g/100ml, không bao gồm các đồ uống như sữa và sản phẩm từ sữa; thực phẩm dạng lỏng dùng với mục đích dinh dưỡng; nước khoáng thiên nhiên và nước uống đóng chai; nước rau, quả nguyên chất và nectar (mật) rau, quả và sản phẩm từ cacao. 

Theo đó, các sản phẩm như nước trái cây tự nhiên, nước dừa, sản phẩm từ sữa, thực phẩm dạng lỏng dùng với mục đích dinh dương… không thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. 

Thảo luận dự thảo luật thuế tiêu thụ đặc biệt trước đó, có ý kiến đề nghị đánh giá kỹ hơn tác động từ việc áp thuế với mặt hàng nước giải khát có đường, để có biện pháp thực hiện hoặc lộ trình thực hiện phù hợp. Ý kiến này này đề nghị thời điểm hiện nay, chưa đánh thuế thuế với với nước giải khát.

Nội dung này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khẳng định, việc bổ sung nước giải khát có đường vào diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng về bảo vệ sức khỏe nhân dân, khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) và Bộ Y tế. 

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi. Ảnh: P.Thắng

“Đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường là cần thiết và phù hợp với thông lệ quốc tế nhằm góp phần định hướng sản xuất, tiêu dùng, mở rộng cơ sở thuế”, theo giải trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. 

Luật quy định chưa áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng nước giải khát có đường trong năm 2026. Việc áp thuế với mặt hàng này với thuế suất 8% từ năm 2027 và 10% từ 01/01/2028. 

Đánh thuế tiêu thụ với xăng là cần thiết

Luật được Quốc hội thông qua “chốt” vẫn đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng xăng.

Trước đó, một số ý kiến đề nghị không đưa xăng vào diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, trong trường hợp cần tăng thuế để bảo vệ môi trường thì tăng mức thuế bảo vệ môi trường với xăng.

“Đúng như ý kiến đại biểu Quốc hội, về lâu dài, cần nghiên cứu phương án sửa đổi một cách đồng bộ cả thuế tiêu thụ đặc biệt lẫn thuế bảo vệ môi trường để có thể đánh thuế đối với mặt hàng này một cách hợp lý, phù hợp với thông lệ quốc tế”, ông Mãi nêu quan điểm của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Tuy nhiên, trong bối cảnh cần triển khai đồng bộ các giải pháp để thực hiện hiệu quả cam kết của Chính phủ Việt Nam tại Hội nghị COP26, cùng với quy định thu thuế bảo vệ môi trường, theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, việc thu thuế tiêu thụ đặc biệt với với xăng trong giai đoạn hiện nay vẫn là cần thiết. 

Do đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin giữ vẫn thu thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng xăng.

Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi 11 điều, có hiệu lực thi hành chung từ ngày 1/1/2026.