Bộ trưởng Công an trả lời chất vấn. Ảnh: QH

Sáng ngày 4/6, Bộ trưởng Công an, Đại tướng Tô Lâm là thành viên Chính phủ đầu tiên đăng đàn trả lời chất vấn loạt vấn đề “nóng” liên quan đến tội phạm ma túy, “tín dụng đen”, xâm hại tình dục trẻ em…

Không để Việt Nam thành địa bàn trung chuyển

Mở đầu, ĐB Đàng Thị Mỹ Hương (Ninh Thuận) nêu vấn đề lượng ma tuý tại Việt Nam tăng kỷ lục từ trước đến nay. ĐB đặt câu hỏi về chất lượng và hiệu quả công tác phòng chống, phát hiện, xử lý loại tội phạm này như thế nào? Bộ trưởng Công an có thể làm rõ trách nhiệm của ngành?

Đại biểu (ĐB) Trương Thị Yến Linh (Cà Mau) cho hay, cử tri rất quan tâm, bức xúc việc vận chuyển ma tuý và thấy công tác phòng ngừa còn nhiều hạn chế.

“Ma tuý đã len lỏi đến tất cả các tỉnh, TP, nông thôn gây ảnh hưởng an ninh trật tự. Vậy trách nhiệm của Bộ ở đâu và Bộ có giải pháp căn cơ gì để xử lý dứt điểm?”, ĐB Linh nêu câu hỏi.

Cùng quan tâm về tội phạm ma tuý, ĐB Nguyễn Văn Hiển (Lâm Đồng) lo lắng, khi ma túy bắt được tính bằng tấn, tạ.

“Phải chăng ta chưa đánh ma tuý mạnh như các nước? Lỗ hổng cửa khẩu để ma tuý xâm nhập? Giải pháp mạnh mẽ nào để xử lý?”, ĐB Hiển đặt câu hỏi.

Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Công an Tô Lâm khẳng định, Đảng, Nhà nước rất quan tâm công tác phòng, chống ma túy và dành nhiều nguồn lực cho vấn đề này. Quốc hội cũng thông qua luật với hình phạt rất nghiêm khắc cho loại tội phạm này.

Chính phủ, các ngành cũng ban hành nhiều kế hoạch phòng chống ma tuý, nhất là hợp tác quốc tế. Điều đó cho thấy sự vào cuộc rất quyết liệt của tất cả các cấp, các ngành và của nhân dân…

Theo Bộ trưởng, lực lượng công an đã dự báo trước tình hình và kết quả bắt tội phạm ma tuý đã nói lên điều này.

Tội phạm ma tuý là tội phạm quốc tế, Việt Nam lại ở gần trung tâm sản xuất ma tuý là Tam Giác Vàng nên nguy cơ phát triển tội phạm này rất cao. Tình hình ma tuý trên thế giới diễn biến phức tạp, nhiều nước hợp pháp hoá việc sử dụng ma tuý.

Ở ASEAN đã ra tuyên bố chung không chấp nhận hợp pháp hoá ma tuý.

Nhờ dự báo trước tình hình, từ 2018, công an đã ngăn chặn các vụ vận chuyển qua Tây Bắc gồm các tỉnh Điện Biên, Hoà Bình, Sơn La. Sau đó chúng chuyển hướng hoạt động vào miền Trung, miền Nam.

"Với sự quyết tâm cao của hệ thống chính trị, chúng tôi hoàn toàn có thể ngăn chặn tội phạm ma tuý, không để Việt Nam thành địa bàn trung chuyển", Bộ trưởng Công an nói.

Đề cập đến một số giải pháp, Bộ trưởng cho hay, phải khẳng định quyết tâm chính trị của Đảng và Nhà nước, trong đó ngành Công an tuyên chiến vấn đề này. Cùng với đó, thực hiện song song các vấn đề giảm nguồn cung cầu ma túy và phối hợp xử lý trong việc thông quan ở các cửa khẩu để ngăn chặn ma túy vào trong nước”.

Bộ trưởng nhấn mạnh, dù ở gần vòng xoáy trung tâm thứ 2 sản xuất ma tuý lớn trên thế giới, nguồn cung lớn, nhu cầu trong nước đang phát triển nhưng so với ASEAN thì Việt Nam có thể kiểm soát được.

"Nguồn cung ma túy vào nước ta vẫn phức tạp"

Tranh luận, ĐB Nguyễn Văn Hiển cho rằng, các nguyên nhân và điều kiện khác không thay đổi mà trong báo cáo có nêu, nhưng tại sao từ năm 2017 cho đến lượng ma túy vào Việt Nam cực kỳ lớn. Mỗi vụ chúng ta phát hiện tính bằng tạ, bằng tấn. Điều này không xảy ra so với trước đây.

ĐB Nguyễn Văn Hiển

“Đây là loại tội phạm xuyên quốc gia, trong báo cáo và Bộ trưởng trả lời không rõ nguyên nhân tại sao lại như thế. Nếu không làm rõ nguyên nhân này thì giải pháp phòng ngừa cũng không chính xác”, ĐB Hiển nói.

Từ nghiên cứu của bản thân, ĐB Hiển cho hay, những địa bàn trước đây tội phạm ma túy coi là lý tưởng để trung chuyển thì người ta đánh rất mạnh như Philippines…

“Bây giờ tội phạm ma túy có vẻ đang chọn Việt Nam là địa bàn trung chuyển lý tưởng. Tôi nghĩa rằng cần làm rõ hơn để có giải pháp phòng ngừa hiệu quả”, ông Hiển nói.

Nhiều ĐB cũng đặt câu hỏi, liệu Việt Nam có tiếp tục là địa bàn trung chuyển ma tuý; có phải hoạt động ma tuý ở Việt Nam dễ hơn nên tội phạm mới chuyển từ các nước khác về Việt Nam?

Trả lời các câu hỏi, theo Bộ trưởng Công an Tô Lâm, vừa qua lực lượng chức năng đã phát hiện và bắt giữ một số vụ án ma tuý lớn chưa từng có, nhưng nguy cơ loại tội phạm này phát triển vẫn hiện hữu, đòi hỏi công tác đấu tranh phải mạnh mẽ hơn nữa.

Ông cho hay, nguồn cung ma túy từ nước ngoài vào vẫn chưa được ngăn chặn triệt để, nhu cầu ma tuý trong nước vẫn lớn, điều này thể hiện ở giá ma tuý chưa cao.

Theo Bộ trưởng, nếu ngăn chặn tốt ma tuý từ nước ngoài vào thì giá sẽ cao lên, kích thích tội phạm vì lợi nhuận manh động hơn nữa. Khi đó, người nghiện cần tiền mua ma tuý, giá cao lên thì chúng sẽ trộm cắp, thậm chí cướp của, giết người tăng cao.

“Tuy nhiên, công an đánh án hàng tấn như vậy mà giá vẫn chưa tăng cao, chứng tỏ nguồn cung vào nước ta vẫn phức tạp", Bộ trưởng Tô Lâm nói.

Lãnh đạo Bộ Công an giải thích thêm, sở dĩ có thực trạng trên vì Việt Nam đang phải chịu áp lực ma tuý từ nước ngoài vào rất lớn. Từ khu vực Tam Giác Vàng đến Việt Nam chỉ 500 km; điều kiện đất nước mở cửa để phát triển kinh tế cũng là cơ sở để tội phạm lợi dụng đưa ma tuý vào Việt Nam.  Ngoài ra, đường biên giới Việt Nam rất dài khiến việc kiểm soát khó khăn…

Vì vậy, Bộ Công an đã đề xuất với Chính phủ kế hoạch tổng thể để ngăn chặn tội phạm qua biên giới và được phê duyệt. Đồng thời, phối hợp với nước Lào tổ chức cao điểm triệt phá ma tuý có hiệu quả tốt...

Năm 2018, lực lượng Công an đã phát hiện, bắt giữ ma túy tăng 10,53% về số vụ, 10,59% số đối tượng; lượng heroin thu giữ tăng 102,52%, ma túy tổng hợp thu được tăng 125,14% so với năm 2017.

Trong 5 tháng đầu năm 2019, lực lượng Công an đã phát hiện 10.246 vụ, 11.731 đối tượng phạm tội về ma túy, thu giữ 301,31kg hêrôin, 3.272,20 kg và 437.334 viên ma túy tổng hợp, 259,61 kg cần sa.

Dù số vụ bắt giữ giảm 12,66% so với cùng kỳ 2018, nhưng lượng ma túy tổng hợp thu được tăng kỷ lục, đây là số lượng ma túy thu được lớn nhất từ trước đến nay.

Đặc biệt, đã liên tiếp phát hiện, triệt xóa nhiều đường dây mua bán, vận chuyển ma túy xuyên quốc gia với số lượng lớn, điển hình như: Vụ bắt giữ 278 kg ma túy tổng hợp ngày 17/02/2019 tại Hà Tĩnh; 3 vụ bắt giữ 300kg ma túy tổng hợp, 895 bánh heroin, 1.030 kg ma túy tổng hợp vào các ngày 20/3/2019, 27/3/2019 và 12/4/2019 tại TP Hồ Chí Minh; các vụ bắt giữ 600 kg ma túy tổng hợp, 100 bánh heroin và 700 kg ma túy tổng hợp vào các ngày 15/4/2019, 17/4/2019 tại Nghệ An; vụ bắt giữ hơn 500 kg ketamin ngày 11/5/2019 tại TP Hồ Chí Minh; vụ bắt giữ 119 kg cocain tại Tiền Giang...

Hương Giang