Các đối tượng tại cơ quan công an

Về Lý Sơn nghe dân địa phương kể những Hải Đội Hoàng Sa cách đây hơn bốn thế kỷ. Sử liệu ghi lại, nửa đầu thế kỷ 17, ban đầu Chúa Nguyễn tổ chức Đội Hoàng Sa lấy người từ xã An Vĩnh, huyện Bình Sơn, phủ Quảng Ngãi ra quần đảo Hoàng Sa thâu lượm hàng hóa, khí cụ trên các tàu mắc cạn và đánh bắt hải sản quí hiếm, và đã xác lập chủ quyền từ đó.

Năm 1836, triều đình nhà Nguyễn quy mô hóa Đội Hoàng Sa thành Hải Đội Hoàng Sa. Nhiệm vụ của đội là hàng năm dong thuyền ra đo đạc thủy trình, sửa cột mốc chủ quyền, thu thuế thuyền bè qua lại và đánh bắt hải sản trên quần đảo Hoàng Sa trong sáu tháng mùa biển lặng.

Mặc dù là mùa biển lặng, nhưng quần đảo Hoàng Sa thường bị sóng to gió lớn. Những chiếc ghe bầu không chịu nổi với sóng lớn nên dễ bị sóng lớn đánh vỡ tan. Hải Đội thường phải đi bằng ghe câu vì lách được sóng.

Từ Lý Sơn, chèo khoảng ba ngày đêm thì đến quần đảo Hoàng Sa nếu biển lặng và thuận gió. Sáu tháng trên biển, Hải Đội phải đối phó với trăm ngàn nguy hiểm, có thể mất mạng bất kỳ lúc nào. Thế nên, trên mỗi thuyền câu đều trang bị sẵn nẹp tre và dây buộc, để phòng nếu có chết giữa biển thì nẹp xác rồi thả xuống nước, hy vọng xác trôi về quê nhà.

Đối với những người tìm không được xác, người thân làm hình nộm bằng đất sét, cử hành tang lễ, rước thầy về tụng kinh cầu siêu cho vong linh nhập vào phần mộ để không bị lạnh lẽo giữa biển khơi. Những ngôi mộ gió này dân địa phương gọi là mộ chiêu hồn.

Để tưởng nhớ và tri ân những người đã quên mình giữ gìn hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa từ hàng trăm năm trước, hàng năm vào ngày 16/3 âm lịch, tại Đình làng An Vĩnh, xã An Vĩnh huyện đảo Lý Sơn chính quyền địa phương và nhân dân đã long trọng làm Lễ Khao lề Thế lính Hoàng Sa.

“Hoàng Sa Câu ca dao lưu truyền trên đảo này nói về sự nguy hiểm của những người nhận nhiệm vụ, đã ra đi là chín phần chết. Dù biết là đi vào cõi chết nhưng nhiệm vụ phải tuân theo, cứ đến cuối tháng hai hàng năm, 70 ngư dân lại nhằm hướng Hoàng Sa thẳng tiến. Gia đình, họ mạc làm lễ tiễn đưa, vừa là tế sống, vừa là để tế những người đã chết, vừa để thể hiện mong ước người thân của mình sẽ trở về nên cúng tế trời đất, nặn hình nhân thế mạng, đưa vào thuyền giấy thả ra khơi.

Nguồn gốc Lễ Khao lề Thế lính trên đảo Lý Sơn có từ ngày ấy để tưởng niệm những dân binh đã hy sinh vì Tổ quốc. Ngày nay, ngư dân đảo Lý Sơn gọi chệch “Thế lính” đi thành “Khao lề Tế lính”.

Thanh Xuân