(Thanh tra)- Thời gian qua, Báo Thanh tra đã nhận được đơn của nhiều hộ dân xã An Hòa, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc phản ánh chính quyền sở tại không thực hiện nghiêm các văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh và các cơ quan Trung ương. Đây cũng là đoàn các công dân thường xuyên đeo bám đông người tại Trụ sở Tiếp dân của UBND tỉnh Vĩnh Phúc, Trụ sở Tiếp dân của Trung ương Đảng và Nhà nước. Tìm hiểu các câu chuyện, chúng tôi nhận thấy, sự chậm trễ của chính quyền huyện đã và đang gây thiệt thòi cho người dân.
Bà Nguyễn Thị Phương, trú tại thôn Nội Điện, xã An Hòa cho biết: Năm 2007, bà mua 120m2 đất thổ cư và đất vườn của ông Nguyễn Thế Sỹ và vợ là Trần Thị Như. Đất đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) số AB 752818 ngày 2/8/2007. Hai bên không có tranh chấp gì về việc mua bán. Đến khi bà Phương xây nhà thì bị bà Như cản trở xây bờ tường bịt lối đi của bà Phương trên đất hành lang bờ kênh thủy lợi.
Lấn đất công, bịt lối đi hàng xóm
Theo bà Phương, vị trí mảnh đất phía trước tiếp giáp với đường bờ kênh rộng 10m, phía sau tiếp giáp với hộ bà Hồng 10m, bên trái tiếp giáp với hộ bà Như 12m, bên phải tiếp giáp với lối đi vào nhà bà Hồng 12m. Lối đi duy nhất mở qua đất hành lang bờ kênh Liễn Sơn, đất do Nhà nước quản lý. Thế nhưng, bà Trần Thị Như (chủ cũ mảnh đất) đã di dời mốc giới, lấn chiếm hành lang 25m, trong đó có 10m đất liền kề với bà Phương, xây 2 bức tường bịt lối đi của nhà bà ra bờ kênh.
Bà Phương đã thương lượng giải quyết với gia đình bà Như nhưng không được nên đã gửi đơn đến Tòa án huyện, UBND huyện và UBND xã. Tuy nhiên, nhiều năm trôi qua, vụ việc không được giải quyết.
Theo bà Phương, việc chậm trễ của UBND huyện Tam Dương là rất khó hiểu và có dấu hiệu vòng vo, đùn đẩy.
Tại Văn bản 1191 ngày 9/4/2012, UBND tỉnh Vĩnh Phúc giao Chủ tịch UBND huyện Tam Dương giải quyết trong tháng 4/2012, báo cáo tỉnh trước ngày 10/5/2012. Tuy nhiên, đến 25/5, UBND huyện mới có Quyết định số 2207 thành lập tổ công tác giải quyết khiếu nại (KN) của bà. Thời hạn xác minh của tổ là 45 ngày.
Đến ngày 17/9/2012, UBND huyện Tam Dương có Văn bản số 684 chỉ đạo giải quyết đơn KN của bà Phương (không phải kết luận giải quyết KN - PV). Theo văn bản này, UBND huyện Tam Dương: Tôn trọng thực tế phần đất mà bà Nguyễn Thị Phương đã làm nhà ở không đúng vị trí so với GCNQSDĐ của UBND huyện Tam Dương đã cấp cho bà Phương; điều chỉnh lại ranh giới thửa đất của bà Phương với các hộ liền kề là phía Đông giáp hộ gia đình bà Bao, phía Tây giáp bờ kênh Liễn Sơn, phía Nam giáp đất hộ bà Trần Thị Như, phía Bắc giáp hộ bà Hồng ông Quý. UBND huyện bảo đảm tổng diện tích được QSD của bà Phương là 120m2. Nếu muốn có thêm diện tích lớn hơn thì bà Phương phải tự thỏa thuận với hộ bà Như; thu hồi sổ đỏ số AB 752818 của bà Phương, cấp lại GCNQSDĐ cho bà Phương theo thực tế điều chỉnh. Nếu không đồng ý, bà Phương có thể khởi kiện ra tòa án.
Trước KN liên tục của bà Phương, UBND tỉnh Vĩnh Phúc tiếp tục có Thông báo số 05 giao Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) xác minh KN của bà Phương. Báo cáo số 42 của Sở TN&MT khẳng định: Bà Như sử dụng thửa đất do bố mẹ để lại với diện tích 262,5m2 được UBND huyện cấp GCNQSDĐ ngày 13/11/2006. Năm 2007, bà Như chuyển nhượng cho bà Phương 120m2. Đến năm 2011, gia đình bà Phương xây dựng nhà ở thì bà Như không tháo dỡ tường cũ đã xây dựng trên phần đất hành lang kênh Liễn Sơn, hộ gia đình bà Phương không có lối đi ra đường. Từ tháng 10/2011, hộ bà Phương đề nghị các cơ quan có thẩm quyền xem xét giải quyết lối đi cho gia đình. UBND xã An Hòa đã có Quyết định giải quyết số 86 ngày 30/12/2011 khẳng định: Bà Phương làm đơn đòi đất hành lang kênh mà bà Như đang sử dụng là không đúng vì UBND xã xác nhận diện tích mà bà Phương cho là đất hành lang kênh của Cty Thủy lợi Liễn Sơn quản lý là đất của bà Như được UBND huyện cấp GCNQSDĐ và được chuyển nhượng cho bà Phương là đúng pháp luật. Nhưng khi sử dụng, bà Phương xây dựng không đúng vị trí được cấp theo GCNQSDĐ.
Quá trình kiểm tra, xác minh của Sở TN&MT cho thấy, sau khi chuyển nhượng 120m2 đất cho bà Phương, bà Như còn sử dụng 142,5m2 đất thổ cư. Tuy nhiên, theo bản đồ trích đo của Trung tâm Đo đạc bản đồ Vĩnh Phúc thì trên thực tế, diện tích sử dụng của bà Như là 398,1m2, tăng 255,6m2 so với GCNQSDĐ, chính là do lấn chiếm diện tích lưu không kênh Liễn Sơn. Gia đình bà Như đã xây dựng nhà ở ổn định và xây tường bao loan vào thửa đất của gia đình bà Phương nên gia đình bà Phương không còn lối đi ra bờ kênh. Diện tích đất bà Như xây tường chắn trước mặt nhà bà Phương là phần đất lưu không kênh Liễn Sơn, có diện tích 58,5m2.
Sở TN&MT khẳng định, nội dung bà Nguyễn Thị Phương tố cáo hộ bà Trần Thị Như xây dựng tường bao trên đất công, làm cản trở lối đi của gia đình bà Phương là đúng. Khi xác lập hồ sơ chuyển nhượng QSDĐ, UBND xã An Hòa đã xác lập hợp đồng kèm theo trích đo thửa đất chuyển nhượng không đúng vị trí đất thổ cư của gia đình bà Như, trong đó có một phần diện tích chuyển nhượng thuộc đất lưu không do UBND xã quản lý.
Cũng theo Sở TN&MT, hồ sơ thủ tục chuyển nhựợng, cấp GCNQSDĐ năm 2006 và cho bà Phương năm 2007 của UBND huyện Tam Dương là không đúng với thực tế SDĐ của 2 hộ; diện tích, vị trí đang tranh chấp giữa 2 hộ khoảng 58,5m2 là đất bờ kênh Liễn Sơn do Nhà nước quản lý, không nằm trong diện tích 262,5m2 thửa số 23.1, tờ bản đồ số 1 do UBND huyện cấp cho bà Như và không thuộc diện tích 120m2 đất bà Như chuyển Nhượng cho bà Phương đã được UBND huyện cấp.
Việc bà Như cho rằng, gia đình chỉ chuyển nhượng cho hộ bà Phương 120m2, phần còn lại 89m2 của hộ bà Phương, bà Như có quyền đòi lại nên bịt lối đi ra đường bờ kênh Liễn Sơn là không có căn cứ pháp luật. Bởi lẽ, đất hộ bà Như đang sử dụng vượt 255,6m2, chưa được Nhà nước công nhận và cấp GCNQSDĐ. Theo bản đồ đo đạc năm 1987 thì diện tích đất này là đất bờ kênh Liễn Sơn, do Nhà nước quản lý. Mặt khác, trong hồ sơ địa chính lập năm 2009 của xã An Hòa, hộ bà Như đã ký công nhận giáp ranh cho hộ bà Phương sử dụng phần đất này cũng như thống nhất trong biên bản làm việc ngày 28/6/2011 của UBND xã An Hòa. Tranh chấp này không thuộc thẩm quyền của tòa án mà thuộc thẩm quyền giải quyết của các cơ quan hành chính Nhà nước.
Tỉnh giao việc, huyện không làm
Về biện pháp giải quyết, Sở TN&MT đề nghị UBND tỉnh tiếp tục có văn bản chỉ đạo UBND huyện Tam Dương khẩn trương xem xét giải quyết dứt điểm vụ việc bà Nguyễn Thị Phương tố cáo bà Trần Thị Như lấn chiếm đất hành lang kênh Liễn Sơn khiến hộ bà Phương không có lối đi; xử lý nghiêm các trường hợp lấn chiếm đất công, trong đó có trường hợp bà Như, nhằm làm ổn định tình hình, đồng thời có biện pháp xử lý theo thẩm quyền đối với GCNQSDĐ đã cấp cho hộ bà Như và bà Phương.
Sở TN&MT cũng yêu cầu UBND huyện Tam Dương báo cáo giải quyết KN của bà Phương lên UBND tỉnh trước 30/4/2013.
Tuy nhiên, thêm một lần nữa, chỉ đạo này lại bị… cho qua.
Cụ Nguyễn Hồng Hải, 76 tuổi, là bố đẻ của bà Phương bức xúc: “Các cấp chính quyền cơ sở không thực hiện các văn bản chỉ đạo của cơ quan Nhà nước cấp trên. 3 năm trời, tôi đã 7 lần gõ cửa Trụ sở Tiếp công dân của Trung ương Đảng và Nhà nước và cơ quan này đã nhiều lần có văn bản chuyển về địa phương, nhưng cứ về cấp dưới thì bị đẩy lên cấp trên, lên cấp trên thì lại chuyển về cấp dưới. Dù chỉ đạo của UBND tỉnh Vĩnh Phúc rất rõ ràng, nhưng đến tận 15/3/2013, UBND huyện Tam Dương lại thành lập tổ công tác lần 2 bằng Quyết định số 416 để giải quyết KN của con tôi. Và, đến nay thì mọi vi phạm của bà Như cũng như câu chuyện KN của con tôi vẫn dậm chân tại chỗ”.
Trao đổi với chúng tôi, bà Phương mếu máo: Người dân chúng tôi khổ lắm. Những ngày này lúa chín gặp mưa rũ xuống ngoài đồng mà chúng tôi vẫn phải bỏ đó để đeo bám Trụ sở Tiếp dân của tỉnh, mong tìm được câu trả lời của chính quyền về KN của mình. Mỗi tháng có một lần lãnh đạo tỉnh tiếp dân nên dù khổ mấy chúng tôi vẫn phải đến, bỏ công bỏ việc đồng áng mà đến. Vậy mà bao nhiêu thời gian trôi qua, KN và đề nghị chính đáng của gia đình tôi không được xem xét thấu tình đạt lý…
Đan Quế - Bảo Anh
Kỳ cuối: Thu hồi, xét giao 1.617m2 đất trái luật
