Khói bụi mù mịt từ nhà máy xỉ titan SQC

Ngày 7/5, lại một lần nữa nhiều hộ dân xã Mỹ Thành phải tập trung trước cổng nhà máy xỉ titan của SQC để phản đối hiện tượng xả khói gây ô nhiễm. Kể về nỗi khổ khi chung sống với khói bụi, bà Nguyễn Thị Vinh, một người dân địa phương bức xúc: Mỗi khi nhà máy xỉ nổi lửa nấu xỉ titan thì khói bụi phun lên trời mù mịt. Gió cuốn khói bụi này phủ vào nhà dân, làm ảnh hưởng đến sức khỏe của mọi người.

Thực tế, đây không phải là lần đầu tiên nhà máy xỉ SQC gây ô nhiễm. Trước đó, trong tháng 6/2010, nhiều hộ dân và ngay cả chính quyền xã Mỹ Thành đã nhiều lần kiến nghị phải giải quyết tình trạng mùi hôi khét, khói bụi phát tán ra khu dân cư do hoạt động nấu xỉ titan của SQC. Cụ thể, ông Nguyễn Hồng Hải, Trưởng thôn Hòa Hội Nam, xã Mỹ Thành, cho biết, khi nhà máy xỉ hoạt động, cả thôn phải chịu mùi hôi khét phát tán từ các lò nấu xỉ titan. Điều này cũng được ông Phùng Đông Quang, Phó Chủ tịch UBND xã Mỹ Thành khẳng định là mùi hôi khét do nhựa đường cháy trong quá trình nấu titan đã ảnh hưởng đến cuộc sống nhân dân 2 thôn của xã là: Hòa Hội Nam (gồm 240 hộ) và Hòa Hội Bắc (gồm 217 hộ).

Liên quan đến hoạt động của nhà máy xỉ titan SQC, ngày 10/3/2012, Đoàn Giám sát của Quốc hội sau khi giám sát hiện trạng khai thác và chế biến xỉ titan của SQC, cũng đã khuyến cáo doanh nghiệp cần hướng tới công nghệ chế biến tiên tiến nhằm giảm thải gây ô nhiễm môi trường trong khai thác, sản xuất và tăng cường công tác hoàn thổ, trồng rừng phòng hộ. Những kiến nghị, bức xúc của địa phương cũng như việc còn nhiều bất cập trong thực hiện chính sách pháp luật về quản lý, khai thác khoáng sản gắn với bảo vệ môi trường, Đoàn Giám sát sẽ tổng hợp báo cáo lên Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét điều chỉnh phù hợp.

Thực tế, hiện trạng ô nhiễm môi trường do hoạt động của nhà máy xỉ titan SQC đã và đang cho thấy công nghệ hiện đại được doanh nghiệp công bố chỉ tồn tại trên giấy. Vì rằng, theo thông tin được SQC công bố tháng 7/2009 trong lễ khánh thành nhà máy xỉ titan tại xã Mỹ Thành thì đây nhà máy thân thiện với môi trường, khi có đến 30% chi phí trên tổng vốn đầu tư được dành cho quy trình xử lý bụi, theo hệ thống quản lý chất lượng ISO 14001. Chủ đầu tư đã thuê những chuyên gia nước ngoài có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực này để lắp đặt máy móc thiết bị. Chất lượng máy móc thiết bị của nhà máy hoàn toàn phù hợp với điều kiện tự nhiên của Việt Nam và không gây ô nhiễm môi trường. Hay nói khác hơn, những lời quảng cáo này đã mang lại hiệu ứng ngược theo kiểu công nghệ hiện đại lại gây ô nhiễm. Lý do là từ đầu tháng 1/2010, chính quyền xã Mỹ Thành đã chủ trì cuộc họp để giải quyết kiến nghị của người dân vì mùi hôi phát sinh trong quá trình hoạt động của nhà máy xỉ titan SQC.

Tiếp đó, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Định cũng đã đề nghị SQC phải tìm chất phụ gia khác thay cho nhựa đường hoặc phải thay đổi dây chuyền chế biến xỉ titan để hạn chế mùi hôi phát tán ra môi trường. Nhưng chuyện khắc phục vẫn chỉ là lời hứa, còn những ngày này, người dân xã Mỹ Thành lại phải đến trước cổng nhà máy xỉ SQC để kêu khổ vì khói bụi.

Xem ra những hệ lụy của việc khai thác titan tại Bình Định cần được các cơ quan chức năng vào cuộc quyết liệt hơn nữa để chấm dứt tình trạng dân vẫn... khổ vì công nghệ chế biến sâu của SQC.

Song Ngọc