(Thanh tra) - Từ những lớp đào tạo nghề sát nhu cầu thực tiễn, xã vùng sâu Cư Pui (tỉnh Đắk Lắk) đang từng bước mở ra hướng sinh kế bền vững cho đồng bào dân tộc thiểu số. Trong bức tranh chung ấy, thôn Ea Lang nổi lên như một điểm sáng, minh chứng rõ nét cho hiệu quả của chủ trương phát triển giáo dục nghề nghiệp gắn với giải quyết việc làm tại chỗ.
Đào tạo nghề – mở lối sinh kế bền vững
Cư Pui là xã vùng sâu, vùng xa của tỉnh Đắk Lắk, có điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn. Toàn xã có trên 27.000 nhân khẩu, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm hơn 78%.
Tỷ lệ hộ nghèo đa chiều vẫn ở mức cao, trên 46%, đặt ra yêu cầu cấp thiết phải tìm ra những giải pháp căn cơ, lâu dài để giảm nghèo bền vững.
Xác định đào tạo nghề cho lao động nông thôn, đặc biệt là lao động người dân tộc thiểu số, là một trong những giải pháp trọng tâm, những năm qua, xã Cư Pui đã tập trung triển khai nhiều lớp đào tạo nghề phù hợp với điều kiện thực tế và nhu cầu của người dân.
Khác với cách làm dàn trải trước đây, các lớp nghề được mở dựa trên khảo sát cụ thể về nhu cầu học nghề, khả năng tiếp cận việc làm và định hướng phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Hằng năm, xã đầu tư mở các lớp đào tạo nghề phổ thông, tập trung vào những ngành nghề thiết thực, dễ áp dụng như: Sửa chữa xe máy, dệt thổ cẩm, may công nghiệp, kỹ thuật nấu ăn, xây dựng dân dụng, điện dân dụng…
Qua đó, người lao động không chỉ được trang bị kiến thức, kỹ năng nghề mà còn có cơ hội tìm việc làm ngay tại địa phương hoặc tự tạo việc làm, tăng thu nhập cho gia đình.
Thực tiễn cho thấy, công tác đào tạo nghề đã mang lại những chuyển biến tích cực. Nhiều thanh niên sau khi học nghề đã mạnh dạn khởi nghiệp nhỏ, tham gia vào các tổ, nhóm sản xuất hoặc đi làm thuê có tay nghề, thu nhập ổn định hơn trước.
Đào tạo nghề vì thế trở thành “chìa khóa” giúp người dân từng bước thoát khỏi tư duy sản xuất manh mún, phụ thuộc hoàn toàn vào nông nghiệp truyền thống.
Một trong những địa bàn tiêu biểu cho hiệu quả của chủ trương này là thôn Ea Lang, xã Cư Pui.
Theo ông Hoàng Văn Quả (SN 1976), Trưởng thôn Ea Lang, toàn thôn hiện có 180 hộ với 1.021 nhân khẩu, gồm 5 dân tộc anh em cùng sinh sống, trong đó đồng bào Mông chiếm đa số với 135 hộ. Hiện nay, thôn còn 66 hộ nghèo và 34 hộ cận nghèo, song diện mạo kinh tế - xã hội đã có nhiều đổi thay rõ nét.
Riêng trong năm 2024, thôn có 35 học viên tham gia lớp đào tạo nghề nấu ăn; năm 2025 có 90 học viên theo học các lớp may và xây dựng dân dụng.
Sau khi hoàn thành khóa học, nhiều lao động đã biết vận dụng kiến thức vào thực tế: Người học xây dựng tự đảm nhận xây dựng, sửa chữa các công trình phụ trong gia đình hoặc đi làm thợ xây trong thôn, xã; người học may có thể nhận sửa quần áo, may gia công tại nhà. Từ đó, thu nhập của người dân từng bước được cải thiện, đời sống ngày càng ổn định hơn.
Nền tảng cho giảm nghèo bền vững
Không chỉ dừng lại ở việc học nghề, đào tạo nghề ở Cư Pui còn gắn chặt với thay đổi tư duy sản xuất, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi và phát triển ngành nghề phi nông nghiệp.
Trước đây, đời sống người dân thôn Ea Lang chủ yếu dựa vào trồng lúa, sắn, thu nhập bấp bênh, “được mùa mất giá”. Để nâng cao hiệu quả sản xuất, chi bộ thôn, tổ dân vận đã kiên trì tuyên truyền, vận động bà con mạnh dạn thay đổi nếp nghĩ, cách làm.
Cùng với việc khuyến khích người dân tham gia các lớp đào tạo nghề, thôn Ea Lang còn thành lập tổ dân vận cộng đồng, không quản ngày đêm đến từng hộ gia đình để vận động, giải thích, hướng dẫn.
Các đảng viên trong chi bộ, cán bộ thôn tiên phong thực hiện trước, làm gương để bà con làm theo. Nhờ đó, người dân dần hiểu rõ lợi ích của việc học nghề, ứng dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất và tích cực hưởng ứng.
Đến nay, thôn Ea Lang đã chuyển đổi phần lớn diện tích sắn, ngô, đậu kém hiệu quả sang trồng dứa; phát triển trồng cỏ nuôi trâu, bò; mở rộng diện tích keo lai; đồng thời hình thành thêm nhiều nghề phi nông nghiệp như may vá, sửa chữa, xây dựng.
Những chuyển biến này không chỉ giúp nâng cao thu nhập mà còn tạo nền tảng vững chắc cho giảm nghèo bền vững.
Câu chuyện của chị Lê Thị Hoa (SN 1990, thôn Ea Lang) là một minh chứng. Gia đình chị thuộc diện khó khăn, sinh kế chủ yếu dựa vào 1 ha dứa và công việc làm thuê của chồng, trong khi phải nuôi ba con nhỏ. Thu nhập bấp bênh khiến cuộc sống luôn chật vật.
Khi địa phương mở lớp đào tạo nghề may, chị Hoa mạnh dạn đăng ký tham gia. Sau khóa học tại Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp – Giáo dục thường xuyên, chị đầu tư máy móc, nhận sửa quần áo tại nhà rồi mở rộng sang may gia công.
Có nghề trong tay, kinh tế gia đình chị từng bước ổn định, các con được chăm lo học hành đầy đủ hơn.
Theo ông Trần Ngọc Hùng, Trưởng phòng Văn hóa – Xã hội xã Cư Pui, điều quan trọng nhất mà công tác đào tạo nghề mang lại chính là sự thay đổi về nhận thức, nếp nghĩ và cách làm của người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số. Phần lớn lao động sau học nghề đã chủ động phát triển kinh tế gia đình, mạnh dạn áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, từng bước vươn lên thoát nghèo.
Xác định đào tạo nghề là “đòn bẩy” nâng cao thu nhập và thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu lao động, thời gian tới xã Cư Pui tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả dạy nghề gắn với giải quyết việc làm tại chỗ.
Bên cạnh việc mở các lớp nghề phù hợp, địa phương chú trọng hỗ trợ vay vốn, tư vấn, kết nối việc làm; khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào địa bàn để tạo thêm nhiều việc làm cho lao động địa phương.
Đồng thời, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng nghiệp, giúp người dân hiểu rõ vai trò của học nghề trong phát triển kinh tế gia đình và xây dựng nông thôn mới.
