(Thanh tra) - Đẩy mạnh truyền thông, đổi mới cách tiếp cận thông tin và xây dựng các mô hình liên kết sản xuất đang tạo chuyển biến mạnh mẽ ở xã Hòa Sơn (Đắk Lắk). Từ thay đổi nhận thức đến hành động, người dân chủ động học kỹ thuật, hợp tác sản xuất, mở hướng giảm nghèo bền vững.
Mở rộng tiếp cận thông tin giảm nghèo
Những năm qua, công tác giảm nghèo luôn được cấp ủy, chính quyền xã Hòa Sơn xác định là nhiệm vụ trọng tâm. UBND xã xây dựng kế hoạch giảm nghèo hằng năm gắn sát tình hình từng buôn, thôn; phân công cán bộ, đoàn thể trực tiếp hỗ trợ đến từng hộ nghèo, cận nghèo. Công tác điều tra, rà soát hộ nghèo theo chuẩn đa chiều được thực hiện minh bạch, phân rõ nhóm thuộc diện bảo trợ xã hội và nhóm nghèo thuộc chính sách giảm nghèo để có giải pháp phù hợp.
Theo bà Nguyễn Thị Bích Liên, Trưởng phòng Kinh tế xã Hòa Sơn, việc phân loại kỹ lưỡng giúp các nguồn lực hỗ trợ đến đúng đối tượng, kịp thời, từ đó nâng cao hiệu quả giảm nghèo. Sau hỗ trợ, xã thường xuyên kiểm tra, giám sát để đảm bảo các mô hình sinh kế phát huy tác dụng, tạo sự đồng thuận trong Nhân dân.
Triển khai Tiểu dự án 1 “Giảm nghèo về thông tin” thuộc Dự án 6 của Chương trình mục tiêu giảm nghèo bền vững, Hòa Sơn đặc biệt chú trọng nâng cao năng lực tiếp cận thông tin cho người dân. Hệ thống loa truyền thanh được nâng cấp, ứng dụng công nghệ thông tin để mở rộng vùng phủ sóng. Trang thông tin điện tử của xã tăng tần suất tin, bài về chính sách giảm nghèo, mô hình hiệu quả, hướng dẫn kỹ thuật.
Song song, các tổ công nghệ số cộng đồng hỗ trợ người dân sử dụng điện thoại thông minh, mạng xã hội, xem video kỹ thuật, tham gia lớp học trực tuyến. Nhờ đó, nhiều hộ dân chủ động tìm hiểu giống mới, kỹ thuật mới, cách phòng trừ dịch bệnh hay tìm đầu ra cho sản phẩm.
Bên cạnh truyền thông đại chúng, xã chú trọng truyền thông trực tiếp qua đội ngũ cán bộ Mặt trận, hội đoàn thể, người uy tín trong cộng đồng. Cán bộ đến từng hộ giải thích rõ tiêu chí nghèo đa chiều, nguy cơ tái nghèo, cơ hội tham gia các mô hình sinh kế. Từ “nghe cho biết”, bà con đã chuyển sang “hiểu để hành động”.
Hàng loạt hỗ trợ thiết thực cũng được triển khai đồng thời: Nhân rộng mô hình nuôi bò sinh sản, bò vỗ béo; trồng dâu nuôi tằm; lúa chất lượng cao; cây vải; trợ giá Internet; đào tạo nghề; giới thiệu việc làm; vay vốn ưu đãi; hỗ trợ bảo hiểm y tế… Nhờ truyền thông hiệu quả, người dân đã xóa bỏ tâm lý trông chờ, chủ động đăng ký mô hình, học nghề, vay vốn để mở rộng sản xuất.
Tuy nhiên, Hòa Sơn vẫn đối mặt với khó khăn như sản xuất còn manh mún, thiếu liên kết, hiệu quả kinh tế chưa cao. Đây là lý do xã chủ trương đẩy mạnh mô hình liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị – giải pháp cốt lõi để giảm nghèo bền vững.
Liên kết sản xuất – tạo sinh kế ổn định cho nông dân
Từ định hướng của xã, mô hình liên kết “ba nhà” (nhà nông – nhà nước – nhà doanh nghiệp) được xây dựng, nhằm tổ chức lại sản xuất, tạo vùng nguyên liệu, nâng cao giá trị nông sản. Một trong những mô hình tiêu biểu là liên kết chăn nuôi bò thâm canh.
Nếu trước đây mỗi hộ chỉ nuôi vài con bò theo hình thức chăn thả, mạnh ai nấy làm, thì nay người dân đã liên kết lại thành Chi hội Nghề nghiệp chăn nuôi bò thâm canh xã Hòa Sơn. Chi hội được Hội Nông dân vận động thành lập nhằm giúp các hộ chuyển sang nuôi nhốt hoàn toàn, áp dụng kỹ thuật để tăng năng suất và giá trị đàn bò.
Các thành viên được tập huấn kỹ thuật, chia sẻ kinh nghiệm về giống, chăm sóc, phòng bệnh. Người nghèo được vay vốn ưu đãi, 8 hộ khó khăn đã tiếp cận nguồn vốn 30 triệu đồng/hộ trong 3 năm, lãi suất thấp. Mô hình giúp người dân mạnh dạn đầu tư chuồng trại, mở rộng đàn bò.
Đến nay, Chi hội đã có 22 thành viên, duy trì đàn bò gần 200 con, trở thành mô hình chăn nuôi tiêu biểu mang lại hiệu quả kinh tế cao. Theo ông Nguyễn Văn Mơn, Chi hội phó, nhờ liên kết, “đầu ra sản phẩm ổn định, thương lái tìm đến tận nơi thu mua, nhiều hộ đã thoát nghèo, có hộ nâng đàn bò lên 20-30 con, thu nhập trên 150 triệu đồng/năm”.
Tiêu biểu như hộ bà Võ Thị Bạn ở thôn 7. Với mô hình nuôi bò cỏ kết hợp tự trồng cỏ trên 1,5 sào, sử dụng bả đậu phộng, rơm khô làm thức ăn, gia đình bà xuất bán 10–12 con bò sau mỗi 12–15 tháng, thu gần 300 triệu đồng mỗi đợt. Cùng với chăn nuôi, bà trồng mì, bắp, đậu, cà phê, tổng thu nhập hằng năm sau chi phí đạt khoảng 400 triệu đồng.
Những mô hình liên kết này không chỉ giúp hình thành tư duy sản xuất theo chuỗi giá trị, mà còn là “đòn bẩy” giúp nông dân tiếp cận thị trường, chuyển đổi cây trồng – vật nuôi, thúc đẩy phong trào xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững tại địa phương.
Kết quả rà soát cuối năm 2025 ghi nhận: Xã Hòa Sơn còn 958 hộ nghèo trên tổng số 5.588 hộ (17,14%); hộ cận nghèo còn 671 hộ (12%). Tỷ lệ hộ nghèo giảm trung bình 7,73% so với năm 2019. Thu nhập bình quân đầu người đạt 37,6 triệu đồng/năm. Đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào dân tộc thiểu số được cải thiện rõ rệt, thu hẹp khoảng cách vùng miền, nâng cao chất lượng sống.
Từ truyền thông hiệu quả đến liên kết sản xuất bền vững, xã Hòa Sơn đang từng bước xây dựng nền tảng vững chắc cho mục tiêu giảm nghèo lâu dài. Những mô hình thực chất, phù hợp địa phương đã giúp người dân chủ động nắm bắt cơ hội, mạnh dạn đổi mới và tự tin vươn lên thoát nghèo.
