Mẹ Phạm Thị Lành tại TTYT quận Sơn Trà. Ảnh: Lê Nguyên

Có hay không việc "bắt giữ" mẹ Lành?

Theo đơn thư phản ánh, sáng ngày 12/6, Chủ tịch UBND phường An Hải Tây, Đỗ Trọng Bê, Phó Chủ tịch UBND phường Hồ Thanh Quyền cùng nhiều cán bộ công chức kéo đến trước nhà số 33, đường Nguyễn Thông tổ chức cưỡng chế ngôi nhà tình nghĩa của mẹ. Trước sự “cương quyết” của chính quyền phường, mẹ Phạm Thị Lành đã xách 1 can xăng 5 lít đặt dưới đất và đứng chắn trước chiếc xe ôtô không cho chính quyền phường hành động. Thấy vậy, Chủ tịch UBND phường An Hải Tây đã hô người vào lôi mẹ Lành lên xe cứu thương đưa đi.

"Không phải gia đình chúng tôi không muốn đưa cụ về, bởi ngay chiều ngày 12/6, khi phát hiện mẹ đang bị giữ ở Trung tâm Y tế (TTYT) quận, gia đình tôi đã đến yêu cầu mời chính quyền phường đến và lập biên bản để đưa mẹ về nhưng Ban Giám đốc của TTYT quận Sơn Trà từ chối. Đến nay thì mẹ tôi kiên quyết ở lại TTYT quận để đợi tòa phán quyết mẹ phạm tội gì? Mẹ bảo từ giờ đến khi có phán quyết của tòa, đây là nhà của mẹ”, ông Minh bức xúc.

Mẹ Lành là thương binh hạng ¾, quê gốc ở xã Tam Dân, thị xã Tam Kỳ, Quảng Nam có chồng và 2 con là liệt sỹ. Năm 1989, khi 72 tuổi mẹ chuyển ra sống tại phường An Hải Tây, TP Đà Nẵng ở với người con trai thứ là ông Trần Công Minh.

Do cuộc sống khó khăn, không có chỗ ở ổn định, bản thân lại bị cắt các khoản tiền chính sách vì "không phải dân thường trú, không có chỗ ở ổn định tại phường", mẹ Lành đã có đơn khiếu nại gửi các cơ quan chức năng.

Tháng 12/1992, UBND TP Đà Nẵng có Quyết định số 1826/QĐUB cấp cho mẹ một phần diện tích chính ngôi nhà mẹ đang ở tạm tại tổ 24 đường Hà Thị Thân, phường An Hải Tây.

Năm 2008, phần diện tích đất này bị thu hồi để thực hiện dự án mở rộng đường Hà Thị Thân, UBND TP Đà Nẵng đã “bố trí” cho mẹ một lô đất ở khu dân cư An Mỹ (nay là số 33 đường Nguyễn Thông) theo đơn giá quy định và đồng ý “ghi nợ 100% tiền sử dụng đất trong 10 năm quy ra vàng 98%”. Đồng thời, giao UBND quận Sơn Trà  xây cho mẹ một căn nhà tình nghĩa cấp 4, diện tích 50m2, kinh phí hỗ trợ 80 triệu đồng.

Thế nhưng, khi ngôi nhà được hoàn thiện, cơ quan chức năng lại không bàn giao cho mẹ Lành mà lại chuyển sang làm nhà sinh hoạt cộng đồng và lên kế hoạch “bố trí” cho gia đình mẹ hai lô đất khác tại số 29 đường Nguyễn Thông. Để rồi, cả đất và nhà đều không thấy, gia đình mẹ Lành lại làm đơn khiếu nại gửi các cơ quan chức năng.

Đã giải quyết theo đúng quy định của pháp luật

Đó là khẳng định của UBND TP Đà Nẵng liên quan đến khiếu nại của gia đình Mẹ VNAH Phạm Thị Lành. Theo UBND TP Đà Nẵng, nhà, đất của hộ mẹ Lành có nguồn gốc do Nhà nước quản lý, gia đình ký hợp đồng thuê, diện tích 49,4m2. Trong quá trình sử dụng, gia đình bà đã tự ý cơi nới thêm, nên tổng diện tích sử dụng đã tăng thành 119,9m2.

Năm 2008, toàn bộ diện tích đất này nằm trong phạm vi giải tỏa để thực hiện dự án nâng cấp, mở rộng đường Hà Thị Thân. Tuy là nhà, đất thuê của Nhà nước nhưng UBND TP Đà Nẵng vẫn xem xét giải quyết hỗ trợ. Ngoài ra, mẹ Lành còn được hỗ trợ tiền sử dụng đất thuộc diện chính sách theo quy định khi Nhà nước bố trí đất tái định cư 45 triệu đồng.

Về việc không giao nhà tình nghĩa tại 33 Nguyễn Thông cho gia đình mẹ Lành, theo UBND TP Đà Nẵng, do mẹ và gia đình có nguyện vọng muốn mua đất tạo điều kiện cho con cháu làm ăn sinh sống, không nhận nhà tình nghĩa nên Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng đã đồng ý bố trí 2 lô đất liền kề, tổng diện tích 180m2, thay cho chủ trương xây nhà tình nghĩa. Còn khu đất bố trí xây dựng nhà tình nghĩa để làm nhà sinh hoạt cộng đồng.

Sau khi nhận đất và xây dựng nhà ở, ông Trần Công Minh (con mẹ Lành) liên tục có đơn gửi các cơ quan chức năng đòi nhà, đất tại số 33 Nguyễn Thông (nay là nhà sinh hoạt cộng đồng).

Liên quan đến việc xảy ra ngày 12, 13/6/2014 dẫn đến việc mẹ Phạm Thị Lành được "dẫn giải" đến TTYT quận, theo UBND TP Đà Nẵng, do ông Trần Công Minh ngang nhiên để 1 chiếc xe tang phía trước cửa nhà làm ảnh hưởng đến việc sinh hoạt của người dân, chính quyền phường An Hải Tây đã nhiều lần vận động và thông báo bằng văn bản nhưng ông Minh không di chuyển xe ra khỏi khu vực nhà sinh hoạt cộng đồng nên UBND quận Sơn Trà đã chỉ đạo UBND phường An Hải Tây tổ chức lực lượng di chuyển chiếc xe tang ra khỏi khu vực. Lúc này, mẹ Lành và bà Thảo (vợ ông Minh) ra cản trở lực lượng chức năng.

Trước tình hình phức tạp, cán bộ phụ nữ đã đưa mẹ Lành về TTYT quận Sơn Trà để chăm sóc.

Việc để mẹ Lành ăn, ở tại TTYT quận Sơn Trà không bảo đảm sức khỏe nên UBND TP đã nhiều lần thông báo ông Minh đưa mẹ về nhà chăm sóc, nhưng gia đình ông Minh không đến. Hiện, TTYT quận Sơn Trà vẫn đang tiếp tục chăm sóc.

Theo UBND TP Đà Nẵng, tất cả sự việc xảy ra ngày 12, 13/6 là do ông Minh gây ra, cố tình cản trở cơ quan chức năng thực thi công vụ, gây áp lực với chính quyền địa phương. Đây là hành vi coi thường pháp luật và bất chấp đạo lý của ông Minh. Cũng theo UBND TP Đà Nẵng, “việc đưa bà Lành về TTYT quận Sơn Trà để chăm sóc là cần thiết và mang tính đạo nghĩa”.

Đây là vụ việc khiếu nại kéo dài được Thanh tra Chính phủ tiến hành kiểm tra, rà soát theo Kế hoạch 1130. Thanh tra Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Văn phòng Chính phủ và UBND TP Đà Nẵng đã tổ chức đối thoại với ông Trần Công Minh.

Ngày 22/7/2013, Văn phòng Chính phủ tiếp tục có Công văn số 5964/VPCP-V.I truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc giao Thanh tra Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường, UBND TP Đà Nẵng rà soát lại vụ việc, đối thoại để có biện pháp giải quyết dứt điểm theo đúng quy định của pháp luật.

Đây là một vụ việc khiếu nại kéo dài liên quan đến chính sách hỗ trợ gia đình người có công đề nghị UBND TP Đà Nẵng sớm làm rõ việc bố trí đất tái định cư và xây dựng nhà tình nghĩa đối với hộ gia đình mẹ Lành, giải quyết dứt điểm vụ việc để người dân ổn định cuộc sống cũng như ổn định tình hình an ninh trật tự trên địa bàn.

Lê Nguyên