(Thanh tra) - Qua kiểm tra việc chấp hành pháp luật về quản lý thu, chi tài chính tại Trung tâm Y tế quận Liên Chiểu (TTYTLC), Cơ quan Thanh tra đã phát hiện khá nhiều sai phạm nghiêm trọng như: Nguồn thu không được hạch toán, không phản ánh trong báo cáo tài chính, thanh toán tiền sai quy định, chuyển trùng lắp nhiều khoản…; tạo kẽ hở để Trưởng phòng Tài chính - Kế toán lợi dụng tham ô nên bị khởi tố và bị bắt giam. Đáng nói là, hành vi trên được lặp đi, lặp lại nhiều lần qua nhiều năm hoạt động mà không hề bị phát hiện.
Theo biên bản thanh, quyết toán chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế Quý IV năm 2011, giữa TTYTLC và Bảo hiểm xã hội (BHXH) quận thì tổng kinh phí được chấp nhận quyết toán năm 2011 là 15,4 tỷ đồng. Đến cuối năm 2011, BHXH quận đã thanh toán 14,95 tỷ đồng, còn nợ lại 451,5 triệu đồng. Kế toán đơn vị hạch toán vào doanh thu 15,4 tỷ đồng và thể hiện công nợ còn phải thu là 451,5 triệu đồng. Tuy nhiên, trong Báo cáo tài chính năm 2012 của Trung tâm không thể hiện số công nợ trên. Tương tự, năm 2012, BHXH quận thanh toán tiền khám chữa bệnh bảo hiểm cho Trung tâm 21,7 tỷ đồng, kế toán chỉ hạch toán vào doanh thu 19,1 tỷ đồng, còn lại hơn 2,6 tỷ đồng đến hết Quý II/2013 vẫn chưa hạch toán bổ sung khoản doanh thu trên. Từ năm 2011 đến tháng 8/2013, Trung tâm khám sức khỏe cho các đơn vị, doanh nghiệp theo yêu cầu và thu được hơn 1 tỷ đồng, nhưng không phản ánh vào báo cáo tài chính; trong đó, lấy 322,7 triệu đồng chi trả tiền góp vốn của cán bộ, viên chức mua máy X-Quang và CT-Scanner.
Trung tâm huy động vốn của CB,CNV và vay Quỹ Đầu tư TP để mua đầu đọc XQ kỹ thuật số và máy CT-Scanner. Trong các năm 2011-2012, đơn vị sử dụng đội ngũ y, bác sĩ, cơ sở vật chất, tiền điện và 2 máy chụp XQ của mình, kết hợp với đầu đọc XQ kỹ thuật số…; toàn bộ nguồn thu từ hoạt động các máy này là 2,91 tỷ đồng lại dùng để trả vốn đóng góp. Mặt khác, Trung tâm lấy nguồn thu viện phí để chi trả lương, các khoản phụ cấp theo lương, mua phim, sửa chữa máy XQ…, với chi phí là 486 triệu đồng.
Theo hợp đồng mua bán với Công ty CP Dược - Thiết bị y tế Đà Nẵng mua thuốc tân dược, thì bên bán ứng vốn mua thuốc cung cấp cho TTYTLC và Trung tâm thanh toán trong vòng 45 ngày, sau khi nhận hàng và hóa đơn... Qua kiểm tra, cuối năm 2012, Trung tâm đã chuyển tiền vượt cho Công ty hơn 1,16 tỷ đồng, không có hóa đơn, biên bản nhập thuốc và phiếu xuất kho. TTYTLC hợp đồng mua thuốc đông dược của Trung Tâm Đông dược Đà Nẵng với tổng giá trị là 225,8 triệu đồng, ngày 28/12/2012, Trung tâm lại chuyển trả cho phía Đông dược 258 triệu đồng, thừa hơn 32 triệu đồng. Ngày 7/9/2012, TTYTLC chuyển trả tiền vật tư y cụ, hóa chất cho Trung tâm thiết bị Y tế Đà Nẵng 109 triệu đồng (có 3 hóa đơn số AA/11P 45642, 45674 và 45675 với số tiền 43,4 triệu đồng). Đến ngày 28/12/2012, Trung tâm lại lấy tiền thu viện phí và sử dụng 3 hóa đơn trên để tiếp tục chuyển trả tiền lần hai là 43,4 triệu đồng cho bên bán. Ngày 19/6/2013, Trung tâm chuyển trả cho Công ty TNHH Văn Thanh tiền mua phim XQ kỹ thuật số là 179,5 triệu đồng, qua đối chiếu tại Khoa Dược của Trung tâm thì số lượng phim trên không có nhập kho. Ngày 3/12/2012, Trung tâm chuyển trả tiền mua hóa chất của Công ty CP Dược phẩm PTC theo hóa đơn số 0003177 là 17 triệu đồng, trên thực tế không có hóa chất nhập kho. Các năm 2012 - 2013, TTYTLC đã chuyển trả tiền mua hóa chất xét nghiệm cho Cửa hàng 349 là 248,6 triệu đồng, nhưng người thụ hưởng là tài khoản cá nhân của bà Ngô Thị Thanh Ngọc và thực tế kho Trung tâm không có nhập loại hóa chất nêu trên.
Chưa hết, thực hiện xã hội hóa thiết bị y tế, năm 2011, TTYTLC đầu tư mua máy X-Quang CR 35X của Công ty Văn Thanh với tổng trị giá 1,78 tỷ đồng và đã thanh toán dứt điểm. Đến ngày 30/5/2011, Trung tâm lại chuyển tiếp cho Công ty Văn Thanh 300 triệu đồng và ngày 1/6/2011, Công ty đã chi trả tiền mặt số tiền thừa trên cho ông Bùi Hùng Minh, Trưởng phòng Tài chính - Kế toán Trung tâm ký nhận. Tháng 7/2012, Trung tâm đặt mua máy CT-Scanner Philips MX 4000 Dual của Công ty Văn Thanh là 4,94 tỷ đồng, trong đó Văn Thanh góp vốn 967 triệu đồng, còn lại phải thanh toán là 3,98 tỷ đồng. Tính đến cuối năm 2012, Trung tâm chi trả cho Công ty 4,28 tỷ đồng, vượt 300 triệu đồng. Cộng hai khoản tiền trả thừa trong việc mua các máy nêu trên là 600 triệu đồng, số tiền này ông Bùi Hùng Minh nhận lại nhưng không nhập quỹ mà sử dụng cá nhân. Ông Minh còn lợi dụng việc thanh toán tiền mua phim kỹ thuật số cho Công ty Văn Thanh để lập phiếu chi trả tiền lần 2 với số tiền 69,8 triệu đồng, được ông Lê Văn Sỹ, Giám đốc Trung tâm ký duyệt, nhưng người nhận là ông Phan Quang Quyền, lái xe TTYTLC. Thực chất đây là khoản tiền ông Minh tạm ứng của thủ quỹ, nay sử dụng hóa đơn cũ để rút tiền công quỹ hoàn ứng trước đó.
Tổng cộng các khoản ông Minh biển thủ tiền Nhà nước là 669 triệu đồng. Hành vi trên đã được Thanh tra TP phát hiện, làm rõ và chuyển hồ sơ cho Cơ quan điều tra, Công an TP. Đà Nẵng tiếp tục thụ lý. Ông Minh đã bị khởi tố bị can, bắt giam ngày 27/9/2013 về tội “Tham ô tài sản”. Ngoài ra, Cơ quan Thanh tra còn chuyển vụ việc TTYTLC đã thanh toán tiền mua phim, hóa chất, nhưng không có hàng nhập kho…
Lật lại hồ sơ sai phạm tài chính ở TTYTLC cho thấy, tính chất, thủ đoạn khá tinh vi, kéo dài, gây thất thoát tiền công quỹ hàng tỷ đồng. Đó là kết cục tất yếu của việc buông lỏng trách nhiệm của người đứng đầu TTYTLC, để cấp dưới lộng hành thao túng. Mặt khác, với cơ chế quản lý bất cập lâu nay là Trung tâm chịu sự chỉ đạo nhiệm vụ, tổ chức bộ máy từ Sở Y tế Đà Nẵng, đồng thời, chịu sự quản lý tài chính của UBND quận Liên Chiểu, mà ai cũng “né” trách nhiệm kiểm tra nên dễ phát sinh vi phạm. Và, dư luận thắc mắc rằng, phải chăng vị Giám đốc Trung tâm “vô can” trong các hành vi tham nhũng xảy ra tại đơn vị mình? Câu trả lời xin nhường cho các cơ quan bảo vệ pháp luật ở Đà Nẵng.
Nguyên Phê