Gia đình ông Mích đầu tư nhiều chi phí, công sức, “dùng sức người thắng sức biển” mới tôn tạo nên mặt bằng của thửa đất. Ảnh: Phạm Duy

Ngày 14/3/1985, UBND thị xã Cẩm Phả cấp Giấy tạm cấp xây dựng số 85/GP-XD tạm giao 7.500m2 đất cho Tổ HTX Hợp Lực làm bãi sản xuất. Thửa đất này được thanh lý lại cho ông Trần Văn Mích (Tổ trưởng) khi Tổ HTX Hợp Lực làm ăn thua lỗ vào năm 1989.

Thời điểm đó, cả khu vực đất được giao là bãi sình lầy, nước biển mênh mông sâu khoảng 2m. Gia đình ông Mích đã phải đầu tư rất lớn thuê người sử dụng hai vai gánh, xe đạp thồ để quai đê lấn biển, tôn tạo mặt bằng. Khó khăn chồng chất khó khăn khi cứ mỗi lần mưa bão đến thì sóng biển cuốn trôi gần hết công sức của gia đình. Nhiều năm qua, gia đình mới tạo lập được mặt bằng trồng cây và xây dựng nhà cấp 4 để chuẩn bị sản xuất.

Một phần công sức của gia đình ông Mích được ghi nhận tại lần kiểm tra thực tế của UBND thị xã Cẩm Phả (nay là UBND TP Cẩm Phả - PV) và một số ban, ngành phường Cẩm Thạch vào ngày 20/6/1995. Theo đó, cơ quan chức năng xác định: Tổ HTX Hợp Lực đã đắp được 3 đoạn đê bao quanh thửa đất với chiều dài các đoạn 110m, 109m, 76m, tổng diện tích bao chiếm là 10.137m2.

Ngày 31/3/2003, UBND tỉnh Quảng Ninh ban hành Quyết định số 859/QĐ-UB về việc thu hồi đất tại phường Cẩm Thạch để giao cho Tổng Công ty Xuất nhập khẩu xây dựng Việt Nam thuê đất xây dựng Nhà máy Xi măng Cẩm Phả.

Sau đó, ông Mích đã nhiều lần gửi đơn thư khiếu kiện tới các cấp ngành trong tỉnh, Trung ương về công tác bồi thường, hỗ trợ như lập phương án bồi thường sai đối tượng, bồi thường chưa thỏa đáng… cho nên hiện nay gia đình vẫn chưa nhận tiền bồi thường, chưa bàn giao mặt bằng.

Theo ông Mích, quá trình thu hồi đất gia đình không nhận được quyết định thu hồi đất chi tiết. Tổ HTX Hợp Lực (đại diện là ông Mích - PV) được Nhà nước tạm giao 7.500m2 đất, nhưng tại các quyết định thu hồi đất của tỉnh không xác định diện tích thu hồi đất là bao nhiêu. Từ lý do trên, ông gửi đơn thư đề nghị tỉnh chỉ đạo cơ quan chức năng xác định cụ thể diện tích đất thu hồi đối với Tổ HTX Hợp Lực, còn lại giao cho hộ ông sử dụng theo quy định của pháp luật.

Về việc này, Trụ sở Tiếp công dân của Trung ương Đảng và Nhà nước có Văn bản số 1600/HD-TDTW ngày 12/6/2012 chuyển đơn về tỉnh Quảng Ninh rà soát, trả lời công dân và thông báo kết quả về Trụ sở.

Ngày 4/3/2015, Công ty Cổ phần Xi măng Cẩm Phả bất ngờ trả lại hơn 34 nghìn m2 đất, trong đó có thửa đất của Tổ HTX Hợp Lực, với lý do “không còn nhu cầu sử dụng đất”. Việc thu hồi đất vẫn chưa được thực hiện do chưa được bàn giao từ phía ông Mích.

Tuy nhiên, ngày 17/3/2016, UBND TP Cẩm Phả lại có Công văn số 531/UBND-TNMT thông báo nhận tiền bồi thường giải phóng mặt bằng Dự án Nhà máy Xi măng Cẩm Phả của Tổ HTX Hợp Lực do ông Trần Văn Mích làm đại diện. Theo đó, TP đề nghị ông Mích nhận tiền bồi thường nếu không sẽ cưỡng chế thu hồi đất.

Theo ông Mích, việc cưỡng chế thu hồi đất của Tổ HTX Hợp Lực để thực hiện Dự án Nhà máy Xi măng Cẩm Phả là hết sức vô lý vì đã có văn bản trả lại đất do “không còn nhu cầu sử dụng đất”. Tới nay, gia đình không hề nhận được bất kỳ quyết định thu hồi đất chi tiết để xác định diện tích đất thu hồi là bao nhiêu, ở vị trí nào?

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Văn An, Phó Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất TP Cẩm Phả xác nhận: Việc vượt biển trước đây là cực kỳ khó khăn do làm tới đâu nước biển cuốn đi tới đó. Khoảng năm 1997, khu vực này đã hình thành một sân bóng bằng cát. Tuy nhiên, do đất được giao không thu tiền sử dụng đất nên chỉ bồi thường chi phí đầu tư vào đất.

Về việc cưỡng chế thu hồi đất của ông Mích, ông An cho biết, mới dừng ở mức xin chủ trương trên tỉnh. Khi được hỏi về việc Tổng Công ty Xuất nhập khẩu xây dựng Việt Nam đã trả lại đất nhưng vẫn cưỡng chế, bồi thường giải phóng mặt bằng cho Dự án Xây dựng Nhà máy Xi măng Cẩm Phả thì ông An trả lời, chính vì thế nên mới phải xin ý kiến. Luật Đất Đai mới cũng không quy định về nội dung này. Ông An cho biết: “Quy định không có điều khoản thì Cẩm Phả (UBND TP Cẩm Phả - PV) làm cũng khó”.

Theo tìm hiểu của phóng viên, một phần thửa đất của Tổ HTX Hợp Lực được giao đang “nằm gọn” trong quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 dự án khu nhà ở chung cư, văn phòng cho thuê và dịch vụ thương mại tại phường Cẩm Thạch mới được phê duyệt.

Nhiều thắc mắc đang được dư luận quan tâm như: Vì sao Tổng Công ty Xuất nhập khẩu xây dựng Việt Nam lại chấp thuận bỏ ra gần tỷ đồng giải phóng mặt bằng để nhận thửa đất nằm trên giấy rồi hoàn trả lại? Với cách cưỡng chế thu hồi đất kiểu “đầu Ngô, mình Sở” như trên thì ai sẽ là người hưởng lợi?

Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin tới bạn đọc.

Phạm Duy