UBND xã Cảnh Hưng, huyện Tiên Du. Ảnh: ND

Vì sao nhiều công dân cắt khẩu, rồi “treo” trong mấy năm?

Người dân xã Cảnh Hưng, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh, phản ánh về việc một số thanh niên ở xã trong độ tuổi đi nghĩa vụ quân sự nhưng lại trốn bằng cách cắt hộ khẩu khỏi địa phương nhưng lại không nhập vào nơi đến mà cứ “treo” như vậy cho đến hết tuổi phải đi nghĩa vụ thì mới lại nhập về.

Để làm rõ về vấn đề trên, PV Báo Thanh tra đã về xã Cảnh Hưng để tìm hiểu về sự việc. 

Ông Nguyễn Bá Điền, Trưởng ban Chỉ huy quân sự xã (Xã Đội trưởng) xã Cảnh Hưng cho biết: Theo quy định tại Điều 30 của Luật Nghĩa vụ quân sự hiện hành độ tuổi đi nghĩa vụ quân sự của công dân là từ đủ 18 tuổi đến hết 25 tuổi. Riêng trường hợp công dân được đào tạo trình độ cao đẳng, đại học đã được tạm hoãn gọi nhập ngũ thì độ tuổi gọi nhập ngũ đến hết năm 27 tuổi. “Do vậy, những thanh niên trong độ tuổi này hàng năm sẽ được gọi đi khám tuyển đầy đủ và chúng tôi sẽ gọi những công dân trong độ tuổi và có hộ khẩu tại địa phương còn những công dân cắt khẩu đi nơi khác thì chúng tôi không quản lý” - ông Điền cung cấp thêm.

Còn theo tài liệu từ Công an xã Cảnh Hưng cung cấp, trong thời gian từ năm 2014 -2019 có 3 trường hợp công dân cắt khẩu đi nơi khác và sau đó lại nhập về địa phương. 3 thanh niên chuyển khẩu trong mấy năm gần đây là: Nguyễn Đức Mạnh (SN 1992, thôn Thượng, xã Cảnh Hưng) xin chuyển khẩu đến chung cư Hà Đô (phường 10, quận Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh) ngày 14/3/2016 và có đơn xin nhập khẩu về xã Cảnh Hưng vào ngày 4/4/2019. Lê Đắc Kiên (SN 1990, thôn Thượng, xã Cảnh Hưng) xin chuyển khẩu đến Ban Quản lý rừng Cấm Sơn (thị trấn Chũ, huyện Lục Ngạn, Bắc Giang) ngày 5/5/2016 và nhập khẩu về xã Cảnh Hưng vào ngày 15/3/2018. Nguyễn Đức Quyết (SN 1991, thôn Thượng, xã Cảnh Hưng) xin chuyển khẩu đến Ban Quản lý rừng Cấm Sơn (thị trấn Chũ, huyện Lục Ngạn, Bắc Giang) ngày 21/8/2014 và nhập khẩu về xã Cảnh Hưng vào ngày 15/5/2018.

Để làm rõ vấn đề, PV Báo Thanh tra đã đến Công an thị trấn Chũ, huyện Lục Ngạn xác minh thông tin và được ông Hoàng Trung Tâm, Phó Trưởng Công an thị trấn Chũ xác nhận: Trên địa bàn thị trấn không có anh Lê Đắc Kiên (SN 1990) và anh Nguyễn Đức Quyết (SN 1991) đến đăng ký cư trú trên địa bàn trong thời gian mấy năm qua.

Như vậy có thể thấy, đối với 2 trường hợp Lê Đắc Kiên và Nguyễn Đức Quyết đã cắt khẩu khỏi xã Cảnh Hưng nhưng không hề nhập vào nơi đến như ghi trong hồ sơ, tức là “treo khẩu” không ở nơi nào để không phải đi nghĩa vụ quân sự, Kiên "treo" gần 2 năm, còn Quyết "treo" gần 4 năm mới nhập lại xã Cảnh Hưng.

Còn trường hợp Nguyễn Đức Mạnh, thì trong hồ sơ lưu tại Công an xã Cảnh Hưng có bản cam kết ngày 4/4/2019 cho biết: “Vào ngày 14/3/2016, tôi có xin chuyển khẩu đến chung cư Hà Đô (phường 10, quận Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh) để cho thuận lợi công việc kinh doanh nhưng do không nhập khẩu được vào TP Hồ Chí Minh và do mải mê công việc và không để ý, mãi tới khi được điều chuyển ra Hà Nội công tác và cần có sổ hộ khẩu thì mới nhớ ra là chưa chuyển khẩu về quê để nhập lại”.

Theo quy định của Luật Cư trú năm 2013: Công dân có quyền tự do cư trú theo quy định của Luật này và các quy định khác của pháp luật có liên quan. Công dân có đủ điều kiện đăng ký thường trú, tạm trú thì có quyền yêu cầu cơ quan Nhà nước có thẩm quyền đăng ký thường trú, tạm trú. Quyền tự do cư trú của công dân chỉ bị hạn chế theo quyết định của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền và theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định.

Người đã đăng ký thường trú mà thay đổi chỗ ở hợp pháp, khi chuyển đến chỗ ở hợp pháp mới nếu có đủ điều kiện đăng ký thường trú thì trong thời hạn mười hai tháng có trách nhiệm làm thủ tục thay đổi nơi đăng ký thường trú.

Người đăng ký thường trú nộp hồ sơ đăng ký thường trú tại cơ quan công an sau đây:

a) Đối với thành phố trực thuộc Trung ương thì nộp hồ sơ tại Công an huyện, quận, thị xã;

b) Đối với tỉnh thì nộp hồ sơ tại Công an xã, thị trấn thuộc huyện, Công an thị xã, thành phố thuộc tỉnh.

Như vậy, cả 3 trường hợp trên đều đã vi phạm Luật Cư trú năm 2013 và từ đó vi phạm Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 vì không có địa chỉ thường trú nên đã không thực hiện trách nhiệm công dân là đi nghĩa vụ quân sự.

Bản cam kết về việc "treo khẩu" 2 năm của công dân Nguyễn Đức Mạnh. Ảnh: ND

Ai đã tiếp tay?

Nhìn qua sự việc thì như có vẻ chỉ 3 công dân nêu trên đã vi phạm pháp luật nhưng tìm hiểu kỹ hơn thì vụ việc không hẳn như vậy.

Điều đặc biệt là vào thời điểm ngày 14/3/2016, anh Nguyễn Đức Mạnh đã chuyển hộ khẩu khỏi xã Cảnh Hưng và đến ngày 4/4/2019 mới xin nhập khẩu lại xã Cảnh Hưng nhưng vẫn có thể đăng ký kết hôn tại trụ sở UBND xã này vào ngày 3/3/2017. Tức là, anh Mạnh không có hộ khẩu thường trú tại xã Cảnh Hưng nhưng vẫn được ông Nguyễn Đình Khoáng, Phó Chủ tịch UBND xã Cảnh Hưng ký giấy chứng nhận đăng ký kết hôn như vậy là trái luật, bởi vợ Mạnh cũng không có hộ khẩu thường trú tại xã Cảnh Hưng mà tại xã Tam Sơn, Từ Sơn, Bắc Ninh.

Việc ký cho công dân Mạnh chuyển khẩu khỏi xã Cảnh Hưng cũng vẫn là ông Nguyễn Đình Khoáng, thời điểm đó ông Khoáng là Trưởng Công an xã Cảnh Hưng.

Bên cạnh đó, anh Nguyễn Đức Quyết đã chuyển khẩu khỏi xã Cảnh Hưng ngày 21/8/2014 và nhập khẩu về xã Cảnh Hưng vào ngày 15/5/018 nhưng ngày 23/4/2018, lúc này không có hộ khẩu tại xã Cảnh Hưng vẫn đăng ký kết hôn tại trụ sở UBND xã. Việc này do ông Nguyễn Đình Khoáng ký chứng nhận đăng ký kết hôn cho anh Quyết. Vợ anh Quyết cũng không có hộ khẩu tại xã Cảnh Hưng mà hộ khẩu tại xã Việt Đoàn, huyện Tiên Du.

Liên quan đến vấn đề trên, ông Lê Đắc Công, cán bộ tư pháp xã Cảnh Hưng cho biết, ông là người trực tiếp làm thủ tục đăng ký kết hôn cho Nguyễn Đức Quyết vào ngày 23/4/2018. “Vào thời điểm đó, Quyết có trình cho tôi quyển sổ hộ khẩu của gia đình và Quyết vẫn chưa bị cắt khẩu, cũng không ghi thông tin Quyết chuyển khẩu. Do vậy, Quyết là người địa phương, chưa lập gia đình có nhu cầu kết hôn với vợ Quyết là điều chính đáng nên chúng tôi đã cấp giấy đăng ký kết hôn cho hai vợ chồng”, ông Công nói.

Khi được hỏi về việc anh Nguyễn Đức Quyết chuyển hộ khẩu đi khỏi xã Cảnh Hưng từ 21/8/2014 đến ngày 15/5/018 mới nhập khẩu về xã Cảnh Hưng nhưng giấy đăng ký kết hôn lại cấp ngày 23/4/2018, ông Công nói: “Trong hộ khẩu không ghi anh Quyết chuyển đi nên theo luật, anh Quyết được quyền kết hôn tại xã”. Tức là anh Quyết vẫn sống ở địa phương trong mấy năm qua mặc dù đã cắt khẩu đi nơi khác!

Khoản 8 Điều 3 Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 quy định: Trốn tránh thực hiện nghĩa vụ quân sự là hành vi không chấp hành lệnh gọi đăng ký nghĩa vụ quân sự; lệnh gọi khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự; lệnh gọi nhập ngũ; lệnh gọi tập trung huấn luyện, diễn tập, kiểm tra sẵn sàng động viên, sẵn sàng chiến đấu.

Khoản 1 Điều 332 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định về tội trốn tránh nghĩa vụ quân sự như sau:

1. Người nào không chấp hành đúng quy định của pháp luật về đăng ký nghĩa vụ quân sự, không chấp hành lệnh gọi nhập ngũ, lệnh gọi tập trung huấn luyện, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm.

Cùng liên quan đến sổ hộ khẩu không ghi thông tin chuyển đi của anh Quyết, ông Nguyễn Đình Hiệp, Phó trưởng Công an xã Cảnh Hưng thông tin, gia đình ông Nguyễn Đức Nhuận (bố Nguyễn Đức Quyết) có ra UBND xã Cảnh Hưng khai báo mất sổ hộ khẩu và xin cấp lại.

“Thời điểm ông Nhuận xin cấp lại sổ hộ khẩu, tôi trực tiếp là người cấp và lúc đó, tôi không ghi Nguyễn Đức Quyết vào sổ vì Quyết đã chuyển khẩu đi nơi khác. Nếu nhà ông Nhuận giả vờ báo mất sổ thì hiện tại nhà ông Nhuận đang có 2 sổ hộ khẩu với số 060367187 và số 060472580”, ông Hiệp nói.

Như vậy, cả 3 thanh niên trên chuyển khẩu đều trong thời gian ông Nguyễn Đình Khoáng làm Trưởng Công an xã và thời gian Nguyễn Đức Mạnh, Nguyễn Đức Quyết kết hôn đều do ông Khoáng ký với tư cách là Phó Chủ tịch UBND xã Cảnh Hưng (ông Khoáng làm Phó Chủ tịch xã Cảnh Hưng từ 7/2016 đến nay - PV). Cả 3 thanh niên này đã không bị gọi đi nghĩa vụ quân sự trong thời gian qua. Hiện, cả 3 đã hết tuổi bị gọi.

Chia sẻ về một số vấn đề trên, ông Nguyễn Bá Luận, Chủ tịch UBND xã Cảnh Hưng cho hay, theo nguyên tắc đăng ký kết hôn, khi gia đình trình các giấy tờ cần thiết và sổ hộ khẩu đúng là công dân của xã Cảnh Hưng thì cán bộ tư pháp sẽ đăng ký kết hôn cho công dân theo đúng pháp luật. “Việc không có hộ khẩu mà vẫn đăng ký kết hôn được là không đúng. Tôi nghi ngờ có hai hộ khẩu và dùng thủ thuật khi đăng ký kết hôn thì sẽ mang hộ khẩu cũ và khi nhập khẩu về sẽ mang hộ khẩu mới”, ông Luận nói.

Báo Thanh tra sẽ tiếp tục thông tin.

Nam Dũng