Ông Khổng Văn Phú cùng những tài liệu để đi kêu oan. Ảnh: ND

“Tan nát” vì giấc mơ

Mới đây, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Agribank) Chi nhánh huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ đã có Thông báo số 210 về việc thu giữ tài sản đảm bảo theo Nghị quyết 42/2017/QH14 gửi cho ông Khổng Văn Phú và vợ là Chử Thị Hòa có địa chỉ tại Khu 8, xã Tứ Xã, huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ.

Văn bản nêu rõ: Để thực hiện bán phát mại tài sản, thu hồi nợ gốc và nợ lãi tiền vay, phí, Agribank Chi nhánh Lâm Thao tiến hành thu giữ tài sản đảm bảo tiền vay mà trước đó ông bà Phú, Hòa đã đảm bảo cho Công ty TNHH Xây dựng Thương mại Kính Đạt (Cty Kính Đạt) vay vốn của ngân hàng theo Hợp đồng số 2703LAV201101449 ngày 19/8/2011. Lý do: khách hàng vay vốn là Cty Kính Đạt đã vi phạm hợp đồng tín dụng đã ký. Hiện nay, khoản vay nợ của Cty Kính Đạt đang hạch toán ở nhóm nợ xấu.

Vì vậy Agribank Lâm Thao thông báo cho ông bà là bên bảo đảm biết để phối hợp cùng ngân hàng trong việc thu giữ tài sản bảo đảm tiền vay theo đúng quy định của pháp luật.

Như trước đó, Báo Thanh tra phản ánh, tháng 1/2010, vợ chồng ông bà Khổng Văn Phú, Chử Thị Hòa thành lập Cty Kính Đạt. Ông Phú làm Giám đốc, bà Hòa làm Kế toán trưởng.

Cty Kính Đạt đã bỏ hàng tỷ đồng mua và đầu tư vào xây dựng Nhà máy Gạch tuynel An Đạo (xã An Đạo, huyện Phù Ninh) từ Cty Cổ phần Xây lắp điện nước Phú Thọ.

Để nhà máy hoạt động, Cty Kính Đạt phải đầu tư thêm hàng chục tỷ đồng nữa. Do nguồn vốn tự có vài tỷ đồng nên vợ chồng ông bà Phú, Hòa phải đi huy động từ các nguồn khác để đầu tư tiếp, trong đó có nhiều người dân ở địa phương.

Giấy biên nhận vay tiền được Cty Kính Đạt thể hiện dưới hình thức “Sổ gửi tiền”, có chứa đựng đầy đủ nội dung của hợp đồng vay tài sản.

Cho rằng đây là hành vi vi phạm pháp luật, Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) Công an tỉnh Phú Thọ đã khởi tố vụ án và bắt tạm giam vợ chồng ông bà Phú, Hòa vào ngày 12/4/2014. Sau đó, bà Hòa được cho tại ngoại từ ngày 8/8/2014.

Các bị cáo bị Viện Kiểm sát nhân dân (KSND) tỉnh Phú Thọ truy tố về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo điểm a Khoản 4 Điều 139 Bộ luật Hình sự.

Theo ông Hòa, sự việc của ông có thể là do nguồn cơn từ việc ông vay vốn tại Agribank Chi nhánh Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ.

Bản Cáo trạng số 20 ngày 29/9/2015 của Viện KSND tỉnh Phú Thọ cho biết: Ngày 19/8/2011, Cty Kính Đạt có vay của Agribank Lâm Thao số tiền 7 tỷ đồng mục đích để mua Nhà máy Gạch tuynel An Đạo, huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ (Hợp đồng số 2703LAV201101449), thời hạn vay là 60 tháng với tài tài sản đảm bảo tại thời điểm ký hợp đồng gồm 14 tài sản với tổng giá trị thẩm định là hơn 9,9 tỷ đồng.

Đến ngày 25/2/2013, Cty Kính Đạt gửi phương án xin vay vốn lên thành 35 tỷ đồng để cải tạo sửa chữa, nâng cấp Nhà máy Gạch tuynel từ 10 triệu lên 30 triệu viên/năm.

Ngày 1/3/2013, Agribank Lâm Thao đã ký Hợp đồng thế chấp tài sản số 01 với Cty Kính Đạt có nội dung: Cty Kính Đạt thế chấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số BK485125 do UBND tỉnh Phú Thọ cấp ngày 4/9/2011 và toàn bộ hệ thống các công trình còn dang dở được xây dựng trên đất, hai bên cùng thống nhất định giá là hơn 10,3 tỷ đồng để xin vay số tiền 5 tỷ đồng.

Ngày 25/3/2013, Agribank Lâm Thao đã thông báo từ chối cho vay nhưng vẫn giữ lại Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với lý do bổ sung vào tài sản đảm bảo cho số tiền vay 7 tỷ đồng trước đó trong khi ngân hàng không định giá lại do biến động về giá đối với tài sản mà Cty Kính Đạt đã thế chấp đề nghị vay vốn trước đó là vi phạm quyền và nghĩa vụ của các bên được quy định trong các hợp đồng thế chấp bảo đảm tiền vay.

Quan điểm của Viện KSND tỉnh Phú Thọ, đây là quan hệ tín dụng không trong sáng giữa ngân hàng và Cty Kính Đạt, gây khó khăn cho doanh nghiệp.

Do vậy, trong vụ án này cần đưa Agribank Lâm Thao là người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan trong vụ án này.

Ông Phú bức xúc cho biết, do ngân hàng không giải ngân cho vay như cam kết và vợ chồng ông đã đầu tư nhiều tỷ đồng để xây dựng nhà máy gạch nên "vợ chồng tôi buộc phải đi huy động từ các nguồn vốn từ các nơi khác tiếp tục đầu tư cho dự án không thì sẽ dang dở và hậu quả là đã bị các cơ quan tố tụng tỉnh Phú Thọ khởi tố vụ án nhưng cuối cùng TAND Cấp cao tại Hà Nội đã tuyên xử miễn trách nhiệm hình sự cho vợ chúng tôi nhưng không được đền bù".

Khi trở về thì Cty rơi vào tình trạng phá sản, nhà cửa cũng mất, con cái li tán. "Hiện tôi phải đi thuê đất của người khác để dựng tạm cái nhà cho có chỗ che mưa, nắng. Cũng từ việc vợ chồng tôi bị khởi tố, sau khi xem trên ti vi họ phát về việc này thì bố đẻ tôi đã rơi vào trạng thái phẫn uất dần dần bị hoảng loạn tâm thần và cụ đã bị mất sau đó không lâu".

Những người dân có liên quan tỏ ra chán nản trước việc làm của các cơ quan chức năng trong vụ án này. Ảnh: ND

Vào tù… ra miễn tội

Trước việc huy động vốn có phần “hơi lạ” của ông Khổng Văn Phú và bà Chử Thị Hòa cũng như Cty Kính Đạt, ngày 12/4/2014, Công an tỉnh Phú Thọ đã khởi tố vụ án và bắt tạm giam.

Đến ngày 8/8/2014, sau gần 4 tháng tạm giam thì bà Hòa được cho tại ngoại. Còn ông Phú thì đến ngày 1/8/2016 mới được TAND tỉnh Phú Thọ tuyên trả tự do.

Ngày 6/4/2015, Cơ quan CSĐT, Công an tỉnh Phú Thọ đã có bản Kết luận điều tra số 20/KLĐT về vụ án “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo Khoản 4, Điều 139 Bộ luật Hình sự xảy ra tại Cty Kính Đạt, trong đó nêu: Cty Kính Đạt mặc dù không được cơ quan có thẩm quyền cấp phép hoạt động tín dụng, huy động tiền gửi tiết kiệm như các tổ chức tín dụng, nhưng Khổng Văn Phú và vợ thông báo rộng rãi thông tin Cty Kính Đạt nhận tiền gửi với lãi suất cao hơn lãi suất ngân hàng thời điểm hiện tại từ 1,5 - 2%/tháng.

Bản kết luận cho rằng, do tin tưởng các thông tin và cam kết mà vợ chồng ông Phú đưa ra nên 51 người dân đã mang tiền đến nhà Phú, đồng thời là trụ sở Cty gửi lấy lãi với số tiền gần 5,5 tỷ đồng. Vợ chồng Phú nhận tiền, điền các thông tin của người gửi vào sổ gửi tiền rồi đóng dấu Cty. Khi người dân gửi tiền, vợ chồng Phú không hạch toán vào hệ thống sổ sách mà sử dụng vào mục đích cá nhân dẫn đến việc không còn khả năng trả nợ số tiền gần 5,2 tỷ đồng.

Trên cơ sở đó, Công an tỉnh Phú Thọ đã khởi tố bị can với 2 vợ chồng Phú - Hoà và Viện KSND tỉnh Phú Thọ ra cáo trạng truy tố 2 bị can này về tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Sau nhiều lần hoãn lên, hoãn xuống, ngày 1/8/2016, TAND tỉnh Phú Thọ đã tuyên vợ chồng Khổng Văn Phú và Chử Thị Hòa là Giám đốc và Kế toán trưởng Cty Kính Đạt không phạm tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và trả tự do tại tòa cho bị cáo Phú sau hơn 2 năm giam giữ.

Trước đó, vẫn trong phiên xét xử sơ thẩm chiều ngày 31/3/2016 sau đó bị tòa án trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung do đã có diễn biến bất ngờ là khi thẩm phán có hỏi một số người dân cho Cty Kính Đạt vay tiền: “Tại sao lời khai hôm nay tại tòa khác với lời khai trước đó tại cơ quan điều tra”.

Những người dân đã đồng loạt nêu quan điểm: “Chúng tôi thống nhất và xin trả lời đúng sự thật như sau: Khi làm việc với cơ quan công an, chúng tôi đã được các anh công an hướng dẫn viết và thậm chí còn đọc cho chúng tôi viết và nói rằng làm như vậy để cơ quan công an thu được tài sản và tiền thì hoàn trả cho chúng tôi. Vì vậy, chúng tôi tin tưởng và làm theo”.

“Nhưng khi đến dự phiên tòa, chúng tôi mới hiểu rằng chỉ vì muốn lấy lại được tiền của mình mà nói không đúng sự thật vô tình đã làm oan sai cho anh Phú, chị Hòa phải tù tội thì chúng tôi áy náy lương tâm” - nhiều người dân đã nói tại phiên tòa.

Vì vậy, "chúng tôi thống nhất khẳng định việc cho anh Phú, chị Hòa vay tiền là hoàn toàn tự nguyện chứ không phải bị anh Phú, chị Hòa lừa đảo như hồ sơ đã công bố tại phiên tòa".

Sau 2 lần mở phiên tòa xét xử phúc thẩm vụ án này được mở tại TAND tỉnh Phú Thọ nhưng bị hoãn, ngày 12/4/2018, tại Hà Nội, TAND Cấp cao đã mở phiên xét xử phúc thẩm đối với bị cáo Khổng Văn Phú và Chử Thị Hòa do có kháng cáo, kháng nghị.

Tại phiên tòa phúc thẩm lần này, Hội đồng Xét xử đã tuyên Khổng Văn Phú, Chử Thị Hòa phạm tội "kinh doanh trái phép” nhưng được cho miễn trách nhiệm hình sự và giảm nhẹ hơn trách nhiệm dân sự so với phiên tòa sơ thẩm.

“Từ việc, bị khởi tố tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và cuối cùng là được miễn trách nhiệm hình sự thì trong bốn năm ấy gia đình tôi đã phải chịu bao nỗi oan trái đến bây giờ thì gần như tan nát nợ lần đầm đìa, nhà không có để ở cũng chỉ vì các quyết định có phần vội vã từ những cơ quan chức năng tại tỉnh Phú Thọ. Tới đây tôi có thể sẽ khởi kiện ngân hàng và một số cơ quan chức năng đã có những hành xử sai trái đối với gia đình tôi để đòi lại công bằng” - ông Phú cho hay.

Báo Thanh tra sẽ tiếp tục thông tin.

Nam Dũng