Mặc dù, giữa sông Lạch Trường cát nổi lên thành ụ, thế nhưng chẳng thấy tàu thuyền nào nạo vét

>>Kỳ II: Các bãi tập kết cát chui khi nào bị cấm cửa   
>>Cát tặc lợi dụng chủ trương của tỉnh để hoành hành 

Ta luy đã bạt bị “cát tặc” làm sập

Từ xã Hoằng Lý, TP. Thanh Hóa, chúng tôi ngược đường đê đến thôn Nhị Hà, xã Hoằng Cát, huyện Hoằng Hóa. Tại đây, trên sông Lạch Trường “cát tặc” cũng đang mặc sức tung hoành. Tiếng máy nổ inh ỏi, khói đen bay khắp nơi, vòi hút cát đưa sâu vào trong bãi hút cát vượt quá địa giới hành chính đã cắm mốc nạo vét. Những thớ cát nằm chênh vênh, chỉ cần nước vỗ vào bờ là sập ầm ầm xuống sông, gây sạt lở bờ sông nham nhở, ô nhiễm môi trường, bất bình trong nhân dân.

Người dân thôn Nhị Hà phản ánh, việc “cát tặc” hoành hành ở đây cả ngày lẫn đêm, nhân dân phải ném đá xua đuổi “cát tặc” mới giảm dần. Đặc biệt, do tìm những địa điểm có cát để hút nên những điểm mà nhà thầu thi công đã bạt mái tatuy để kè mái cũng bị “cát tặc” hút làm sập thê thảm. Những điểm có cát này còn được “cát tặc” hút sâu quá giới hạn quy định, có điểm quá tới 10m, cắm một cây sào lọt thẳm. Đáng nói hơn, các tàu này lợi dụng danh nghĩa dự án nạo vét nói đang làm việc cho các đơn vị nhà thầu để qua mắt chính quyền, nhân dân các địa phương. Theo quan sát của phóng viên, những điểm giữa sông Lạch Trường mặc dù đất nổi lên thành các ụ (địa điểm giữa xã Hoằng Cát và xã Hoằng Anh) nhưng chẳng thấy tàu thuyền nào vào nạo vét. Trái lại những điểm nào ở hai bên bờ sông có cát thì tàu thuyền bu kín để thực hiện nạo vét. “Trung bình mỗi khối cát các tàu phải nộp cho đội quân “bảo kê” đi thu tiền khoảng từ 15-20 nghìn đồng. Một ngày có vài chục tàu hút cát, trung bình mỗi tàu chứa từ 30 - 40 khối thì số tiền “khủng” thu được từ bán cát là rất lớn”, một người dân cho biết. Vì thế, nhiều câu hỏi được đặt ra ở đây là: Số tiền “khủng” thu được từ bán tài nguyên cát “lậu” này chảy vào túi ai? Lượng cát lớn bán ra thị trường có hóa đơn hay trốn thuế? Ai là người đứng sau việc thu tiền bất chính từ bán cát này? Tại sao các ban ngành chức năng không mạnh tay với nạn “cát tặc” ở đây? Những câu hỏi chưa có lời giải này xin gửi đến lãnh đạo UBND tỉnh Thanh Hóa. 

Không tận thu nguồn cát

Cũng tại xã Hoằng Cát, gần chân cầu phao nối xã Hoằng Cát sang xã Hoằng Anh cũng mới xuất hiện một bãi tập kết cát trái phép ngay tại chân đê. Đây là một trong những điểm tiếp sức cho “cát tặc” hoành hành, bởi địa điểm này chỉ bơm cát từ sông Lạch Trường lên để vận chuyển đi các nơi tiêu thụ. Việc bãi tập kết cát trái phép hoạt động ngang nhiên nhưng không bị cơ quan chức năng cấm đã gây bất bình trong dư luận nhân dân. 

Ông Lê Thanh Hảo, Phó Chủ tịch UBND xã Hoằng Cát thừa nhận: Bãi tập kết cát này chưa có bất kỳ hồ sơ, thủ tục pháp lý nào của cơ quan chức năng cho phép. Thế nhưng, để các đơn vị thi công đẩy nhanh tiến độ xây dựng Quốc lộ 1A tránh TP. Thanh Hóa có địa điểm chung chuyển vật liệu xây dựng, địa phương đã tạo điều kiện cho bãi tập kết cát hoạt động. Về nạn “cát tặc”, ông Hảo cho biết, nhiều tàu thuyền lợi dụng vào dự án nạo vét sông Lạch Trường hút quá vào các điểm cắm mốc nạo vét. Địa phương cũng đang tích cực ngăn chặn nạn “cát tặc”, chứ không phải lờ đi như nhiều người dân phản ánh. “Việc ngăn chặn “cát tặc” cốt lõi phải là lực lượng Cảnh sát đường sông, Thanh tra giao thông nhưng các lực lượng này chẳng mấy khi thấy xuất hiện”, ông Hảo nói. 

Trao đổi với PV Báo Thanh tra, ông Nguyễn Anh Tuấn, Giám đốc Ban Quản lý Dự án Giao thông II, chủ đầu tư Dự án nạo vét sông Lạch Trường cho biết: Trước tình trạng nạn “cát tặc” diễn ra, Ban đã có rất nhiều văn bản gửi xuống các địa phương yêu cầu phối hợp xử lý. Mặc dù, các tàu của dự án khi làm việc đều có ghi biển số, lập kế hoạch nạo vét, hàng ngày làm gì, ở đâu phải có báo cáo, thế nhưng vì “cát tặc” hoạt động vào ban đêm nên chủ đầu tư và các địa phương cũng không thể gác 24/24 giờ được. Nạn “cát tặc” là vấn đề nan giải ở đây, Ban cũng muốn thi công nhanh để rút khỏi dự án. Những điểm bị “cát tặc” hút quá giới hạn, sụt ta luy đã bạt thì đơn vị thi công phải đắp bù. Hiện, dự án nạo vét mới đang thi công nạo vét ở giữa dòng, những điểm gần bờ bị các tàu hút cát làm sạt lở, mất hoa màu của người dân không phải là tàu của dự án. Ngoài ra, dự án cũng không tính đến việc tận thu, tận dụng nguồn cát. Để nghiệm thu được những điểm đã nạo vét phải có các thiết bị máy siêu âm độ sâu, hội đồng nghiệm thu. “Tới đây chúng tôi cũng phải báo cáo với cấp trên về tình hình “cát tặc” ở dự án để có phương án giải quyết triệt để cho dự án khỏi mang tiếng”, ông Tuấn nói.

Văn Thanh