>>Mới đền bù đã nhiều… vấn đề!   
>>Thu hồi tù lù mù, đền bù tùy hứng

Quận lấp liếm

Gia đình bà Trần Thị Vết (ở 1012 đường Nguyễn Xiển, KP Long Bửu, P. Long Bình, Q.9) vốn là người dân sở tại. Trước năm 1975, gia đình bà đã canh tác, sử dụng khu đất hiện đang bị thu hồi để thực hiện DA. Trước đó, vào năm 1990 của thế kỷ trước, chính quyền đã lập danh sách, thu hồi một phần đất của gia đình bà để thực hiện DA. Từ đó đến nay, gia đình vẫn tiếp tục trồng trọt trên khu đất của gia đình. 

Thực hiện chủ trương của Nhà nước về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ), gia đình bà Vết đã làm thủ tục cấp giấy theo luật định. Ngày 19/9/2012, gia đình bà đã nộp hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận tại Văn phòng Đăng ký QSDĐ (UBND Q.9) cho khu vườn có diện tích 0,33.61 ha (3.361m2), thuộc một phần Thửa 502, 503, Tờ bản đồ thứ 12, Bộ địa chính xã Long Bình, huyện Thủ Đức (theo tài liệu 02/CT-UB). Hồ sơ xin cấp GCNQSDĐ có đầy đủ các giấy tờ theo quy định, gồm bản vẽ hiện trạng, biên lai nộp thuế, biên bản xác định ranh, đơn tường trình nguồn gốc đất và xác nhận hộ trực tiếp sản xuất đất nông nghiệp. Bà  Lê Thị Phương, viên chức nhận hồ sơ đã kiểm tra và nhận hồ sơ với số Biên nhận 562012000448/BN-VPĐK. Sau khi nhận, cán bộ đã giao Biên nhận cho người dân và hẹn ngày nhận giấy. 

Khu vườn của bà Trần Thị Vết đã được sử dụng liên tục từ trước năm 1975. Căn cứ vào thực tế sử dụng đất của gia đình và những quy định pháp luật thì quận 9 phải cấp GCNQSDĐ cho gia đình. Thế nhưng, cán bộ quận lại nhập nhằng, cố tình không cấp GCNQSDĐ cho gia đình. Sau khi nộp hồ sơ, gia đình bà Vết chờ đợi, nhưng đến ngày trả hồ sơ, gia đình vẫn không nhận được kết quả. Quá nóng ruột, gia đình lên hỏi thì cán bộ thụ lý tìm cách từ chối trả lời. Trực tiếp hỏi không xong, gia đình bà làm văn bản gửi UBND quận, nhưng cũng biệt vô âm tín. Bà Trần Thị Vết cho biết: “Nay quận thu hồi đất để làm DA, chúng tôi mới hay quận 9 đã chủ ý không cấp GCNQSDĐ cho gia đình là để dễ bề chiếm đoạt”. Mặc dù, khu đất nằm trong DA nhưng chưa được cấp GCN nên quận 9 đã cố tình ém nhẹm, không ban hành quyết định thu hồi 0,33.61 ha của gia đình. Khi người dân chưa được cấp GCN thì việc yêu cầu đền bù sẽ gặp khó khăn. Không chỉ có vậy, quận 9 ban hành QĐ thu hồi 2.500m2 đất của gia đình nhưng lấy lý do “đất lấn chiếm” để không đền bù. Chỉ riêng “phi vụ” gian lận của cán bộ quận 9 đối gia đình bà Trần Thị Vết trót lọt, thì gần 6.000m2 đất của dân bị thu hồi mà không phải trả tiền. Điều chắc chắn rằng, tiền đền bù đã được phê duyệt, khi không đến với người dân bị thu hồi đất thì lọt vào túi ai?  

Phải đền bù cho người dân 

Không ai ở khu vực Long Bình, quận 9 không nhận ra cách mà cán bộ chính quyền cố tình gây khó cho người dân có đất bị thu hồi. Nguyên nhân sâu xa của việc không cấp GCNQSDĐ, đổ tội cho dân “chiếm đất công” là nhằm tước đoạt quyền lợi của những người dân đang sử dụng đất bị thu hồi làm DA. 

Trước những vấn đề bức xúc mà báo chí đã nêu, UBND TP. Hồ Chí Minh đã vào cuộc và tìm cách xử lý. Ngày 28/3/2014, Văn phòng UBND TP đã ra thông báo, nêu rõ: Nhằm tháo gỡ các vướng mắc trong công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các DA trọng điểm, cấp bách trên địa bàn TP, UBND TP đã giao các cơ quan chức năng khẩn trương phân nhóm đối tượng để xác định trường hợp được bồi thường, hỗ trợ, phải thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với đất nông nghiệp, đất hoang do UBND cấp xã, Tập đoàn, Hợp  tác xã đăng ký kê khai. Trường hợp Nhà nước không có văn bản ngăn chặn thì được giải quyết bồi thường về đất theo quy định. Trường hợp Nhà nước đã có văn bản ngăn chặn nhưng trên thực tế Nhà nước không quản lý và sử dụng, thì người đang sử dụng được xét hỗ trợ về đất và được giải quyết hỗ trợ chính sách tái định cư. Đây là một chủ trương đúng đắn, kịp thời của chính quyền TP. 

Trao đổi với PV, Luật sư Thái Văn Chung, Trưởng văn phòng Luật Nguyên Giáp (Đoàn Luật sư TP. Hồ Chí Minh) cho biết, trường hợp bà Trần Thị Vết cũng như một số hộ dân có đất bị thu hồi đã sử dụng đất nông nghiệp hợp pháp, liên tục từ trước năm 1975. Tuy nhiên, có một thực tế hết sức phi lý là đất nông nghiệp do người dân trực tiếp canh tác, sử dụng nhưng xã Long Bình lại đăng ký kê khai 299 (tình trạng này khá phổ biến trong thời kỳ kê khai 299, khi nhiều người dân không được phổ biến kỹ và nắm rõ mục đích kê khai). Quận 9 lấy lý do xã kê khai 299, đổ lỗi cho người dân “lấn chiếm đất công” để không đền bù là không đúng lý và thiếu tình. Chủ trương mới của UBND TP là kịp thời, đúng đắn. 

Gia đình bà Trần Thị Vết cũng như nhiều người dân có đất bị thu hồi đang chờ được đền bù theo chủ trương mới của UBND TP. Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, điều người dân cũng như công luận quan tâm, cần làm rõ việc hàng trăm tỷ đồng không đền bù cho người dân đã vào túi cá nhân nào? DA “Chỉnh trang đô thị Long Bình” thực chất là DA kinh doanh, chứ không phải chỉnh trang, vì thế  chính quyền áp giá đền bù thay cho thương lượng là không đúng quy định pháp luật, gây thiệt thòi nhiều cho người bị thu hồi đất.

Nhóm PV