Mặt bằng của dự án đã được san lấp.

Gấp rút san lấp

Theo tìm hiểu của chúng tôi, Dự án Nhà máy Chế biến tinh bột sắn huyện Thuận Châu có tổng vốn đầu tư 295 tỷ đồng; diện tích 8,529 ha; công suất 400 tấn sản phẩm/ngày đêm được chấp thuận chủ trương đầu tư theo Quyết định số 129/QĐ-UBND do Chủ tịch tỉnh Sơn La ký ngày 15/1/2019 tại bản Co Quyên, xã Nong Lay, huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La.

Dự án của Công ty Cổ phần Chế biến tinh bột sắn Thuận Châu với mục tiêu góp phần tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội, tạo việc làm ổn định, tăng kim ngạch xuất khẩu cho tỉnh và góp phần hiệu quả vào công tác xóa đói giảm nghèo trên địa bàn tỉnh.

Sở Kế hoạch và Đầu tư đề nghị UBND tỉnh cho chủ trương thực hiện đồng thời báo cáo tác động môi trường và chấp thuận chủ trương đầu tư.

Tại văn bản tham gia ý kiến đối với dự án đầu tư xây dựng nhà máy chế biến tinh bột sắn tại huyện Thuận Châu, Sở Tài nguyên và Môi trường có nêu rõ: Về tài nguyên nước, dự án dự kiến lượng nước khai thác là 1.000m³ /ngày đêm; nguồn cấp nước là nước mặt suối Chiềng La và nước dưới đất, tuy nhiên lượng nước thải là 1.500m³/ngày đêm là không phù hợp.

Sở Tài nguyên và Môi trường yêu cầu chủ đầu tư phải cam kết tuân thủ các quy định của pháp luật về tài nguyên nước và đề nghị Sở Kế hoạch và Đầu tư yêu cầu đơn vị rà soát, bổ sung làm rõ các nội dung trên trước khi trình cấp chủ trương đầu tư. Dự án chế biến tinh bột sắn thuộc đối tượng có nguy cơ ô nhiễm cao nếu nước thải không được xử lý đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường.

Tuy nhiên, tại Báo cáo kết quả thẩm định, đề xuất chủ trương đầu tư dự án này, Sở Kế hoạch và Đầu tư đã không nhấn mạnh các ý kiến tham gia của Sở Tài nguyên và Môi trường cũng như Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Báo cáo số 27/BCTĐ-SKHĐT chủ yếu nêu vấn đề khu vực, diện tích đất dự kiến nhà đầu tư thực hiện không thuộc quy hoạch 03 loại rừng mà không đề cập nhiều đến vấn đề quan trọng ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường.

Theo quy định tại khoản 2, Điều 19, Luật Bảo vệ môi trường, doanh nghiệp chỉ được cấp chủ trương đầu tư khi phải lập được báo cáo tác động môi trường. Tuy nhiên, doanh nghiệp này được chấp thuận chủ trương khi chưa lập báo cáo đánh giá tác động môi trường.

Theo Quyết định 129/QĐ-UBND về chủ trương đầu tư thì giai đoạn 1 (quý I/2019), Công ty Cổ phần Chế biến tinh bột sắn Thuận Châu phải hoàn thiện thủ tục pháp lý như: Chủ trương đầu tư giấy phép quy hoạch, cấp phép xây dựng, Đánh giá tác động môi trường…

Tuy vậy, trong quý I/2019, mặc dù chưa có hồ sơ thiết kế cơ sở, quy hoạch 1/500, Nghị quyết của HĐND tỉnh về chuyển đổi đất nông nghiệp sang công nghiệp dịch vụ, chưa có báo cáo đánh giá tác động môi trường và người dân trong vùng quy hoạch chưa nhận được đền bù... nhưng ngay sau khi có quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư, Công ty Cổ phần Chế biến tinh bột sắn Thuận Châu đã gấp rút triển khai các hoạt động san lấp mặt bằng tại vị trí thực hiện dự án.

UBND tỉnh Sơn La dừng triển khai dự án

Việc làm này dẫn đến đơn thư của một số hộ dân tộc thiểu số xã Nong Lay, huyện Thuận Châu tố cáo Công ty Cổ phần Chế biến tinh bột sắn xây dựng nhà máy tại vị trí các hộ gia đình ảnh hưởng đến môi trường.

Một số hộ dân có sổ đỏ thuộc dự án đầu tư Nhà máy Tinh bột sắn Thuận Châu có nguy cơ mất trắng đất có sổ đỏ đứng tên mình. Đất của họ đã bị san lấp lấy làm dự án mà không nhận được thông báo hay phương án đền bù từ phía công ty…

Ngày 11/4/2019, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La, ông Lê Hồng Minh đã ký Văn bản số 1130/UBND-KT yêu cầu Công ty Cổ phần Chế Biến tinh bột sắn Thuận Châu chấm dứt triển khai các hoạt động chuẩn bị mặt bằng tại vị trí dự kiến thực hiện dự án; hoàn thiện các thủ tục pháp lý về đầu tư: Bồi thường giải phóng mặt bằng; thẩm định, phê duyệt quy hoạch chi tiết, thiết kế kỹ thuật; thẩm định công nghệ, thẩm định báo cáo tác động của môi trường; phát triển vùng nguyên liệu.

Văn bản cũng yêu cầu UBND huyện Thuận Châu chỉ đạo xã Noong Lay giám sát Công ty Cổ phần Chế biến tinh bột sắn thực hiện các yêu cầu của Chủ tịch tỉnh về việc dừng triển khai dự án.

Trên thực tế, mặt bằng đã san lấp. Nhiều máy xúc, máy ủi đang tập kết tại khu vực.

Ông Quàng Văn Dũng, Phó Chủ tịch UBND huyện khẳng định, doanh nghiệp như vậy là sai, có sự chậm trễ, thiếu quyết liệt trong việc quản lý dẫn đến sự việc nghiêm trọng trên gây tâm lý hoang mang bất ổn cho người dân vùng dân tộc thiểu số, ảnh hưởng đến chính trị vùng vì đây là đối tượng được ưu tiên đặc biệt.

Ông cũng cho biết ngày 20/5, UBND huyện sẽ tổ chức đối thoại với dân để giải quyết sự  việc này.

Đề nghị UBND tỉnh Sơn La, UBND huyện Thuận Châu, UBND xã Noong Lay, các sở, ban, ngành cần vào cuộc nghiêm túc, chỉ đạo sát sao sự việc nhằm đảm bảo an sinh xã hội và chính trị vùng.

Nhóm PV