>> Vì lợi ích riêng, “khiếu kiện” để phá tỉnh?

Sau khi giải quyết các kiến nghị của Cty TNHH Dịch vụ thương mại xe máy Thái Nguyên, UBND tỉnh Thái Nguyên đã có văn bản chỉ đạo các cơ quan chức năng giải phóng mặt bằng (GPMB) thực hiện D.A này. Chủ đầu tư cũng đã hoàn tất các trách nhiệm đề bù, GPMB và hoàn thiện đầy đủ các thủ tục pháp lý để khởi công, dự kiến vào ngày 25/3/2014. Tuy nhiên, ngày 10/3/2014, chủ đầu tư bỗng nhận được Công văn số 451/UBND-TH của UBND tỉnh yêu cầu dừng việc thực hiện D.A theo chỉ đạo của Tỉnh ủy Thái Nguyên. Qua tìm hiểu, đơn vị chủ đầu tư được biết, lý do mà Tỉnh ủy đưa ra hết sức chung chung: “Ảnh hưởng tới an ninh trật tự”!

Trước sự việc trên, PV Báo Thanh tra đã trao đổi với luật sư Đào Xuân Thân, Đoàn Luật sư TP Hà Nội trên quan điểm pháp lý về việc này:

+ Thưa luật sư, ông đánh giá như thế nào về thu hút đầu tư tại Thái Nguyên?

- Theo tôi biết, chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (CPI) của Thái Nguyên năm 2013 là 58,96 đứng thứ 25/63 tỉnh và chưa lọt vào top 10. Tuy nhiên, xét về chỉ số “tiếp cận đất đai dễ dàng và sử dụng đất ổn định” một trong mười tham số đánh giá về chất lượng điều hành ở địa phương thì năm 2013 chỉ số này ở Thái Nguyên là 6,5, tăng cao nhất so với các năm trước, chỉ số này ngang ngửa với TP HCM (6,17) và hơn hẳn Hà Nội (5,34). Đây là tín hiệu tích cực có tác động đến sự phát triển của kinh tế tư nhân tại Thái Nguyên.

+ Thưa ông, việc Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên ban hành công văn dừng chỉ đạo GPMB có được xem là rào cản đối với nhà đầu tư (NĐT) không?

- Có 3 rào cản nhất thiết phải được xem xét:

(1) Chủ thể nào là trở ngại chính khi bồi thường và GPMB?

(2) Nhóm quy phạm luật nào sẽ mang đến nhiều rủi ro cho NĐT?

(3) Có nhóm lợi ích đối kháng không?

Ở D.A Hồng Hưng, theo thông tin chủ đầu tư, căn cứ vào hồ sơ cũng như thông tin báo chí cung cấp, tôi thấy có đủ dấu hiệu tồn tại cả 3 rào cản nêu trên. Nhiệm vụ luật sư chúng tôi phải ngồi với NĐT, bàn thảo để gỡ các nút thắt này (nếu có).

Công văn số 451/UBND-TH về việc dừng chỉ đạo GPMB chắc chắn sẽ gây thiệt hại cho NĐT.

Để đảm bảo bảo quyền lợi pháp lý, chủ đầu tư cần đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh trả lời rõ nguyên nhân tạm dừng triển khai D.A và thời điểm tái khởi động công tác GPMB. Nếu không, việc này chắc chắn ảnh hưởng nghiêm trọng đến tài chính và kế hoạch tài chính của chủ đầu tư, đồng thời gây mất niềm tin đối với các chủ đầu tư khác. Do vậy, để giữ được uy tín đang có của tỉnh, tôi tin UBND tỉnh sẽ sớm làm rõ “một số nội dung liên quan đến D.A” mà Thường trực Tỉnh ủy đã có ý kiến trước đó.

+ Trong trường hợp Tỉnh ủy có ý kiến dừng hẳn hoạt động đầu tư thì hậu quả pháp lý của D.A này thế nào thưa luật sư?

- Thường trực cấp ủy gồm Bí thư, các Phó Bí thư, chỉ đạo kiểm tra thực hiện nghị quyết, chỉ thị của cấp ủy, của Ban Thường vụ và cấp ủy cấp trên; giải quyết công việc hàng ngày của Đảng bộ; quyết định triệu tập và chuẩn bị nội dung các kỳ họp của Ban Thường vụ. (Khoản 4, Điều 20 Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam).

Thường trực Tỉnh ủy trước hết không phải là cơ quan Nhà nước, do vậy, việc đôn đốc, chỉ đạo GPMB để triển khai D.A Hồng Hưng thuộc thẩm quyền Chủ tịch UBND tỉnh (với tư cách người đứng đầu UBND tỉnh không với tư cách là Phó Bí thư) và phải dựa trên cơ sở luật pháp nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam và điều ước quốc tế mà Việt Nam tham gia.

Trong trường hợp D.A bị dừng lại bởi một cơ sở pháp lý rõ ràng thì NĐT vẫn yên tâm được bồi thường thiệt hại và được đảm bảo các lợi ích khách theo Luật Đầu tư.

Khoản 3, Điều 4 Luật Đầu tư quy định: “Nhà nước công nhận và bảo hộ quyền sở hữu tài sản, vốn đầu tư, thu nhập và các quyền, lợi ích hợp pháp khác của NĐT; thừa nhận sự tồn tại và phát triển lâu dài của các hoạt động đầu tư.”

Khoản 2, Điều 6 Luật Đầu tư quy định: “Trường hợp thật cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh và lợi ích quốc gia, Nhà nước trưng mua, trưng dụng tài sản của NĐT thì NĐT được thanh toán hoặc bồi thường theo giá thị trường tại thời điểm công bố việc trưng mua, trưng dụng.

Việc thanh toán hoặc bồi thường phải bảo đảm lợi ích hợp pháp của NĐT và không phân biệt đối xử giữa các NĐT”.

+ Thưa ông, liệu sắp hết 12 tháng mà chủ đầu tư không thực hiện D.A thì sẽ bị thu hồi giấy phép đầu tư, vậy cơ sở pháp lý nào sẽ bảo vệ NĐT?

- Cần phải bám kỹ vào câu từ của Luật Đầu tư, tại khoản 2, Điều 64 Luật Đầu tư về tạm ngừng D.A và thu hồi Giấy chứng nhận đầu tư quy định: “D.A được cấp Giấy chứng nhận đầu tư sau 12 tháng mà NĐT không triển khai hoặc không có khả năng thực hiện theo tiến độ đã cam kết và không có lý do chính đáng thì bị thu hồi Giấy chứng nhận đầu tư”.

Ở đây NĐT có khả năng và muốn triển khai D.A nhưng không được bàn giao mặt bằng. Giải pháp tạm thời thường sẽ là UBND tỉnh điều chỉnh D.A đầu tư ở mục lùi tiến độ khởi công xây dựng. Trên thực tế, UBND tỉnh đã “chữa cháy” 1 lần cho chủ đầu tư bằng cách này (ngày 22/08/2013 tiến độ D.A đã điều chỉnh: Từ ban đầu quy định khởi công vào quý IV/2012 đến điều chỉnh lại thành khởi công xây dựng vào tháng 10/2013).

Trong chỉ số xếp hạng tính năng động để đánh giá năng lực cạnh tranh các tỉnh năm 2013 thì Hà Nội là 3,69, TP HCM là 4,65, Thái Nguyên là 5,08. Như vậy, tôi thấy ở Thái Nguyên tính năng động của lãnh đạo cấp tỉnh hơn hẳn Hà Nội và TP HCM. Trường hợp dừng D.A ở đây của Tỉnh ủy Thái Nguyên là điều đáng tiếc và khó hiểu. Tuy nhiên, tổng hợp lại trước mắt tôi vẫn thấy có nhiều triển vọng tốt cho D.A xây dựng trung tâm thương mại và dịch vụ Hồng Hưng.

+ Xin cám ơn luật sư!

Như vậy, việc Tỉnh ủy Thái Nguyên chỉ đạo UBND tỉnh Thái Nguyên dừng triển khai thực hiện D.A nêu trên có biểu hiện của việc vượt quá giới hạn của cơ quan Đảng hay không, chúng tôi sẽ sớm xác minh và thông tin tới bạn đọc.