D.A đường nối cầu Nhật Tân - sân bay Nội Bài đang triển khai nhưng khi thực hiện thu hồi đất và bồi thường hỗ trợ đã vấp phải khiếu kiện của người dân do không minh bạch. Ảnh: Hồng Minh

Năm 1999, thực hiện Nghị định 64/1993 về việc “Giao đất nông nghiệp cho hộ gia đình, cá nhân sử dụng ổn định lâu dài vào mục đích sản xuất nông nghiệp”. UBND xã Nguyên Khê theo chủ trương của trên là giao đất nông nghiệp ổn định lâu dài chia đều cho các nhân khẩu với thời hạn 20 năm.

Bà Trương Thị Dung, đại diện một số hộ dân cho biết, do vùng bãi Nương Soi và Đầm Soi, diện tích mỗi nhân khẩu quy định chỉ được giao 36m2, xa làng đường khó đi, hiệu quả sản xuất không cao nên nhiều hộ không muốn nhận. Tại thời điểm năm 1999, lãnh đạo xã về thôn họp vận động các hộ nhận đất sản xuất với phương châm không để đất hoang hóa. Trong số 150 hộ thì cuối cùng chỉ có 47 hộ quyết tâm nhận đất để sản xuất…

Các hộ nông dân đang bức xúc trình bày vụ việc với PV. Ảnh: Hồng Minh

Chấp hành chủ trương, chính sách, số hộ này sau khi nhận đất đã đổ công sức, tiền của vào để cải tạo đất, sản xuất nông nghiệp. Năm 2000, các hộ này được UBND huyện Đông Anh cấp GCNQSDĐ. Năm 2009, D.A đường nối cầu Nhật Tân - sân bay Nội Bài đi qua. Thực hiện D.A, năm 2011, UBND huyện Đông Anh ban hành quyết định thu hồi đất và phương án bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng (GPMB). Các hộ đã chủ động bàn giao đất như hộ các bà: Trương Thị Dung (360m2), Ngô Thị Gần (180m2), Nguyễn Thị Tuyết (360m2) và hộ ông Cao Văn Xuất (362m2). “Quyết định thu hồi thì ghi diện tích như vậy, nhưng trong phương án bồi thường thì diện tích lại bị giảm đi. Trước việc làm khuất tất như vậy, chúng tôi đã khiếu nại, nhưng không được giải quyết…!”, bà Dung bức xúc.

Số diện tích của các hộ này bị ghi giảm đi như sau: Hộ bà Gần từ 180m2 nay chỉ còn 36m2, bà Dung từ 360m2 xuống còn 300m2, bà Tuyết từ 360m2 xuống còn 333m2 và ông Xuất từ 362m2 xuống còn 48m2. 

Theo bà Dung, UBND huyện Đông Anh đã để ngoài diện tích được bồi thường theo chính sách là 576m2 với lý do “là đất tập thể quản lý lấy tiền đền bù xung công quỹ cho UBND xã”.

Bà Tuyết cũng bức xúc: “Khi ủng hộ chính quyền địa phương nhận đất thì chỉ có 47/150 hộ nhận vì đất quá xấu. Khi thu hồi, đền bù thì Phó Chủ tịch UBND huyện Đông Anh Trần Đình Nam ban hành các quyết định cưỡng chế thu hồi với lý do hộ gia đình sản xuất trên đất tập thể do UBND xã quản lý, trong khi đất công ích do xã quản lý để riêng ở vị trí khác”.

UBND xã Nguyên Khê. Ảnh: Hồng Minh

Bức xúc về việc làm khuất tất trên lên đến đỉnh điểm khi tháng 11/2010, một số hộ thôn Khê Nữ hết sức bất ngờ vì thấy tên mình nằm trong danh sách 38 hộ gia đình trong diện bị thu hồi, hủy bỏ GCNQSDĐ tại xứ đồng Nương Soi theo Quyết định số 4759 của UBND huyện Đông Anh. Nguyên nhân của việc bị hủy “sổ đỏ” mà chính quyền huyện nêu ra là vào giai đoạn năm 2000, Hội đồng giao đất, xét cấp GCNQSDĐ xã Nguyên Khê trong công tác kiểm đếm đã thiếu sót, không kiểm tra, đối chiếu phương án giao đất. Từ đó, dẫn đến việc lập hồ sơ trình UBND huyện cấp GCNQSDĐ có sự sai lệch lớn về diện tích giữa phương án giao đất với GCNQSDĐ đã cấp cho các hộ gia đình.

Bà Dung khẳng định: “Việc UBND huyện Đông Anh thu hồi, hủy 38 GCNQSDĐ có diện tích vênh với phương án giao đất nông nghiệp đã được chính quyền xã Nguyên Khê kiểm đếm, thống kê chi tiết là bất hợp lý, trái quy định…!”. Bởi, theo Công văn số 7267/UBND-TNMT, ngày 30/8/2011, UBND TP Hà Nội đã chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường UBND các quận, huyện: "Đối với đất nông nghiệp đã được giao cho các hộ gia đình, cá nhân sử dụng lâu dài theo Nghị định 64/CP…, nghiêm cấm việc chia lại diện tích đã được giao khi chưa có chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương và TP".

Một điều khó hiểu là, ngay cả khi các hộ tự giác chấp hành việc giao đất thì chính quyền huyện Đông Anh vẫn ra các quyết định cưỡng chế thu hồi đất, thậm chí là thu hồi ngoài D.A đối với hộ bà Dung là 313m2 và hộ bà Tuyết là 329m2 đất canh tác còn lại ở nơi khác (không có quyết định thu hồi đất của cơ quan có thẩm quyền). 

Lý giải vấn đề này, ông Nguyễn Lê Hiếu, Phó Trưởng ban Bồi thường, hỗ trợ GPMB huyện Đông Anh cho biết, các hộ phải hoán đổi diện tích là bởi diện tích đất nông nghiệp của các gia đình này đã vượt quá hạn mức giao đất theo Nghị định 64/CP nên cần phải thu hồi… 

Trong khi đó, việc giao đất thừa hay thiếu là do chính quyền chủ động thực hiện, người dân chỉ biết và sử dụng khi được giao. Chưa kể, người dân đã sử dụng diện tích đất trên hàng chục năm qua và bỏ bao công sức để cải tạo đất, đóng thuế cho Nhà nước. Việc chính quyền cho rằng phải thu hồi và hủy “sổ đỏ” khi cho rằng cấp sai và không bồi thường diện tích đất đã giao thừa là không thuyết phục.

Đề nghị UBND TP Hà Nội sớm xem xét, rà soát, giải quyết khiếu nại của các hộ nông dân xã Nguyên Khê, tránh khiếu kiện kéo dài.

Đinh Lê