(Thanh tra) - Với tổng kế hoạch vốn đầu tư công được Thủ tướng Chính phủ giao hơn 120.323 tỷ đồng, yêu cầu đặt ra đối với TP Hồ Chí Minh trong năm 2025 không chỉ là giải ngân đủ và đúng hạn, mà còn phải bảo đảm hiệu quả, tránh thất thoát, lãng phí trong bối cảnh sau sáp nhập và thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp.
Tổng kế hoạch đầu tư công năm 2025 của TP Hồ Chí Minh (sau sắp xếp) được Thủ tướng Chính phủ giao là hơn 120.323 tỷ đồng, trong đó vốn ngân sách Trung ương hơn 16.674 tỷ đồng và vốn ngân sách địa phương gần 103.649 tỷ đồng. Trên cơ sở đó, TP đã chủ động giao và phân bổ chi tiết tổng mức vốn lên đến hơn 153.615 tỷ đồng, tương đương 128% mức vốn được Thủ tướng giao.
Theo UBND TP Hồ Chí Minh, đến hết ngày 28/11/2025, tổng số vốn đã giải ngân đạt khoảng 71.739 tỷ đồng, tương đương 59,6% kế hoạch vốn Thủ tướng giao. Trong đó, vốn ngân sách Trung ương đạt tỷ lệ giải ngân 59,4%, còn vốn ngân sách địa phương đạt 59,7%.
Dự kiến đến hết niên độ kế hoạch năm 2025 (31/1/2026), TP Hồ Chí Minh có khả năng giải ngân khoảng 123.027 tỷ đồng, đạt 102,2% kế hoạch vốn Thủ tướng giao. Trong đó, vốn ngân sách Trung ương dự kiến giải ngân hơn 15.526 tỷ đồng (đạt 93,1%), vốn ngân sách địa phương khoảng 107.501 tỷ đồng (đạt 103,7%).
Tuy nhiên, quá trình giải ngân đầu tư công tại TP Hồ Chí Minh sau sáp nhập vẫn còn những “điểm nghẽn” đáng quan tâm. Một số dự án lớn có khả năng không giải ngân hết kế hoạch, tập trung nhiều ở nhóm vốn ngân sách Trung ương. Đáng kể như dự án Nút giao An Phú, dự án Bảo tồn tôn tạo di tích Côn Đảo hay dự án bồi thường, tái định cư Vành đai 3 đoạn qua Bình Dương.
Nguyên nhân của tình trạng giải ngân chưa đạt kỳ vọng được xác định khá rõ. Trước hết, năm 2025 là năm đầu tiên áp dụng Luật Đầu tư công mới, trong khi các nghị định hướng dẫn được ban hành chậm, gây ảnh hưởng đến tiến độ thẩm định, quyết định chủ trương đầu tư và điều chỉnh dự án.
Bên cạnh đó, việc sắp xếp đơn vị hành chính, sáp nhập TP Hồ Chí Minh với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu cùng với việc chuyển sang mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đã phát sinh không ít vướng mắc trong tổ chức thực hiện. Dù các ban quản lý dự án được sắp xếp theo hướng “giữ nguyên trạng, sáp nhập cơ học” để hạn chế xáo trộn, song việc hoàn thiện tư cách pháp nhân chủ đầu tư, tiếp nhận kế hoạch vốn và tổ chức giải ngân vẫn cần thời gian, dẫn đến chậm trễ trong những tháng đầu sau sắp xếp.
Đáng chú ý, một số UBND cấp xã được giao làm chủ đầu tư nhưng chưa có ban quản lý dự án chuyên trách, còn lúng túng trong phân định vai trò, trách nhiệm giữa các cơ quan liên quan. Ngoài ra, nhiều dự án trụ sở, công trình hành chính phải tạm dừng để rà soát lại sự cần thiết đầu tư sau tinh gọn bộ máy, nhằm tránh đầu tư dàn trải, lãng phí. Cùng với đó là những khó khăn thường gặp như giải phóng mặt bằng, di dời hạ tầng kỹ thuật, năng lực nhà thầu, biến động giá vật liệu xây dựng.
Trước yêu cầu giải ngân đầu tư công hơn 120.323 tỷ đồng trong năm 2025, UBND TP Hồ Chí Minh xác định đầu tư công là nhiệm vụ chính trị đặc biệt quan trọng, cần huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc. TP tiếp tục duy trì các đợt cao điểm, giao ban định kỳ về đầu tư công, gắn trách nhiệm người đứng đầu với kết quả giải ngân.
Ngày 23/12, Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Được đã có ý kiến chỉ đạo về việc thực hiện Công điện số 237/CĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, liên quan đến đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công trong những tháng cuối năm 2025. Theo đó, yêu cầu thủ trưởng các sở, ban, ngành; chủ tịch UBND cấp xã và giám đốc các ban quản lý dự án tiếp tục đề cao trách nhiệm người đứng đầu, tập trung chỉ đạo triển khai đồng bộ, quyết liệt và hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đã được giao, tất cả hướng tới mục tiêu giải ngân 100% kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025 do Thủ tướng Chính phủ giao.
Để tăng tốc giải ngân đầu tư công, UBND TP Hồ Chí Minh chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tiếp tục phát huy hiệu quả cuộc phát động đợt thi đua cao điểm “100 ngày hoạt động tinh - gọn - mạnh - hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả”, tuân thủ nghiêm kỷ cương, kỷ luật trong thực hiện nhiệm vụ giải ngân đầu tư công. Tiếp tục tinh thần đợt cao điểm về giải ngân vốn đầu tư công, đặc biệt là đối với các dự án đầu tư công trọng điểm, dự án có kế hoạch giải ngân vốn lớn của TP theo đúng tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 162/CĐ-TTg ngày 11/9/2025, Công điện số 169/CĐ-TTg ngày 21/9/2025.
Các sở được giao làm cơ quan thường trực của 3 tổ công tác giải ngân đầu tư công cần tiếp tục tổng hợp, tham mưu kịp thời nhằm phát huy hiệu quả của 3 tổ. Tăng cường giám sát, kiểm tra thực địa để “quyết tại chỗ, tháo gỡ tại chỗ”, đồng thời theo dõi, đôn đốc việc thực hiện kết luận của các tổ trưởng tổ công tác.
Đối với các chủ đầu tư, yêu cầu đặt ra là tổ chức thi công quyết liệt, linh hoạt theo cơ chế 3 ca, 4 kíp, tăng khối lượng thực hiện tối thiểu 15-20% so với kế hoạch. Hồ sơ nghiệm thu, thanh toán phải được hoàn thiện nhanh chóng, không để phát sinh khối lượng hoàn thành nhưng chưa giải ngân, gây ách tắc dòng vốn.
Song song đó, TP tập trung tháo gỡ vướng mắc tại các dự án có khối lượng bồi thường, giải phóng mặt bằng lớn như Vành đai 3, Vành đai 4, cao tốc TP Hồ Chí Minh - Thủ Dầu Một - Chơn Thành, cùng nhiều tuyến giao thông liên vùng khác. Đây được xem là “chìa khóa” để vừa đẩy nhanh giải ngân, vừa bảo đảm hiệu quả lâu dài của đầu tư công.
