Tăng trưởng 5,8% trong năm 2014 là khả quan

Nghiên cứu của NFSC chỉ ra rằng, năm 2013 tăng trưởng kinh tế cải thiện chậm hơn kỳ vọng do tổng cầu yếu ở cả đầu tư lẫn tiêu dùng. Tín dụng tăng trưởng thấp do sức hấp thụ vốn của nền kinh tế hạn chế. Tuy nhiên, theo ông Phạm Ngọc Tú, Phó ban Nghiên cứu và Điều phối Chính sách giám sát của NFSC, tăng trưởng kinh tế của Việt Nam đã thoát đáy từ quý III/2013. Kinh tế vĩ mô đã có nhiều tín hiệu ổn định thể hiện ở lạm phát thấp (giảm dần từ 13,5% năm 2011 xuống còn 5,1% năm 2013), tỷ giá ổn định và cán cân thanh toán thặng dư khoảng 1 tỷ USD.

NFSC dự báo, triển vọng kinh tế 2014 sẽ tăng trưởng được thuận lợi nhờ cải thiện về tổng cầu; đầu tư tư nhân trong nước cải thiện do các biện pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp; thu hút vốn đầu tư nước ngoài khả quan với khả năng các hiệp định TPP và FTA với EU được ký kết trong năm nay; thương mại thế giới cải thiện, hoạt động xuất khẩu có nhiều tín hiệu tích cực; mục tiêu kiểm soát lạm phát được thuận lợi hơn nhờ lạm phát tâm lý đang ổn định, xu hướng giảm giá hàng hóa thế giới và điều hành chính sách tiếp tục quan điểm ổn định kinh tế vĩ mô. 

Năm 2014 triển vọng đạt mức tăng trưởng 5,8% là khả quan. Lạm phát năm nay sẽ ở mức 5% nếu không tính biến động giá lương thực, thực phẩm và điều chỉnh giá các hàng hóa cơ bản, dịch vụ công. 

NFSC nhận định, dù kinh tế có sự chuyển biến tích cực song tổng cầu cải thiện chậm. Khu vực nông nghiệp gặp khó khăn về đầu ra và giá, đặc biệt là mặt hàng gạo. Động lực tăng trưởng vẫn phụ thuộc nhiều vào khu vực có vốn đầu tư nước ngoài.

Đối với thị trường ngân hàng, Phó Chủ tịch NFSC Trương Văn Phước cho rằng, trong khi tín dụng năm 2013 tăng trưởng nhanh hơn 2012 thì lãi suất đã thấp hơn. Cụ thể, tín dụng cho nền kinh tế năm 2013 tăng 12,5% so với 9,8% của năm 2012. Lãi suất cho vay bình quân theo tính toán của NFSC giảm từ 20% (năm 2011) xuống khoảng 12% (năm 2013). Tổng tài sản ngân hàng năm 2013 tăng 15% và chất lượng tài sản được cải thiện, tỷ lệ nợ xấu xấp xỉ 9% là hoàn toàn có cơ sở.

NFSC cũng chỉ ra một số thách thức đối với thị trường tài chính năm 2014, đó là nền kinh tế phục hồi nhưng còn chậm, hạn chế sức hấp thụ tín dụng; tiến trình xử lý nợ xấu cần nhiều thời gian, mức sinh lời đang giảm xuống làm ảnh hưởng năng lực tài chính của các ngân hàng…

Nợ xấu theo thông lệ quốc tế đã được kiểm soát và giảm xuống, dao động quanh mức 9 - 10%. Trong năm 2013, đã xử lý được khoảng 106 nghìn tỷ đồng nợ xấu, trong đó, Công ty TNHH Một thành viên Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) xử lý được khoảng 40 nghìn tỷ đồng, số còn lại, khoảng 66 nghìn tỷ đồng được xử lý bởi nguồn dự phòng.

Tuy nhiên, theo quyền Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Quản lý kinh tế Trung ương Nguyễn Đình Cung, “bức tranh” kinh tế vĩ mô toàn cảnh năm 2014 được NFSC “vẽ ra” là chưa toàn diện. Ông Cung đặt câu hỏi: Nói lạm phát 5% thấp là dựa theo tiêu chí nào? So với nền kinh tế Việt Nam, kinh tế khu vực ASEAN hay thế giới? 

Chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh băn khoăn: VAMC có công lớn là mua được 40 nghìn tỷ đồng nợ xấu nhưng số nợ xấu đó sẽ được giải quyết thế nào? Nếu không có hướng xử lý triệt để thì nó chỉ là tác động tạm thời. 

Về con số an toàn vốn của hệ thống ngân hàng, nguyên Chủ tịch NFSC Lê Đức Thúy cho rằng, mặc dù hệ số an toàn vốn bình quân năm 2013 là 12,8% cao hơn mức tối thiểu theo quy định 9% nhưng trong hệ thống cũng có những ngân hàng có nguy cơ mất vốn, rất dễ dẫn đến khả năng đổ vỡ dây chuyền nếu tình huống xấu xảy ra. Do đó, NFSC cần chuẩn trị lại kỹ hơn tình hình “sức khỏe” của toàn bộ cơ thể nền kinh tế, để biết được ở đâu đó có bộ phận nào đang tiềm ẩn nguy cơ về “mầm bệnh”. 

Trần Quý