Đại biểu Quốc hội Trịnh Xuân An: Ảnh: Đ.X

Quốc hội thảo luận ở hội trường về thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách Nhà nước ngày 31/5.

Phải có giải pháp vượt tiền lệ để “cứu” doanh nghiệp

Phát biểu, đại biểu Trịnh Xuân An nói, bức tranh kinh tế - xã hội thời gian qua có đủ các gam màu sáng tối, có nhiều kết quả đạt được đáng ghi nhận, cũng còn không ít băn khoăn, lo lắng.

Ông cho hay, qua báo cáo của Mặt trận Tổ quốc, đếm được 11 cụm từ “cử tri và nhân dân băn khoăn, lo lắng”. Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế đưa ra nhận định “nền kinh tế Việt Nam đang ở giai đoạn rất khó khăn”.

Trước những nhận định như vậy, các đại biểu Quốc hội cũng “băn khoăn, lo lắng”, theo ông An.

Để đưa ra các nhận định, đánh giá, đặc biệt là xác định các giải pháp, đại biểu cho rằng, cần phải dựa trên những số liệu cụ thể, khách quan, nhất là phải có niềm tin, cơ sở để vượt qua.

Theo ông An, GDP quý I chỉ 3,32%, để đạt được mục đích tăng trưởng 6,5% cho cả năm thì phải có quyết tâm và nỗ lực thật cao vì mỗi quỹ còn lại phải đạt tăng trưởng 7,5%.

Từ đó, ông cho rằng, cần chú trọng củng cố, tăng cường nền tảng kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, nâng cao năng lực nội tại và tính tự chủ của nền kinh tế, phát huy tối đa nguồn lực nội tại để phát triển.

Cạnh đó, phải có những giải pháp cấp bách, thậm chí vượt tiền lệ để cứu nguy, hỗ trợ doanh nghiệp.

“Doanh nghiệp là nền tảng vật chất, động lực cho phát triển nhưng từ các số liệu cho thấy hệ thống doanh nghiệp đang ở giai đoạn thực sự khó khăn”, ông An chỉ ra 4 nút thắt mà doanh nghiệp đang gặp phải.

Đó là, thiếu hụt về đơn hàng; tắc nghẽn dòng vốn; thể chế không đầy đủ; thủ tục hành chính bủa vây và những rủi ro pháp lý có thể gặp phải trong quá trình hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Giảm lãi suất, đơn giản thủ tục cho vay

Đại biểu đánh giá cao trách nhiệm của Chính phủ khi phải dùng cả mệnh lệnh hành chính để yêu cầu giảm lãi suất. Tuy nhiên, ông An thấy việc giảm lãi suất không quan trọng bằng tiếp cận được vốn và đưa nguồn vốn đó vào sản xuất kinh doanh.

“Giảm lãi suất và đơn giản điều kiện, thủ tục vay cần thực chất để vốn đến đúng, trúng và trực tiếp đến với doanh nghiệp”, ông An nhấn mạnh.

Lãi suất vay cao khiến dòng vốn doanh nghiệp bị “tắc” cũng được bà Tô Ái Vang (đoàn Sóc Trăng) đề cập.

Bà kiến nghị, Ngân hàng Nhà nước cần điều hành tín dụng linh hoạt hơn, là giao tổng room tín dụng từ đầu năm cho các nhà băng và điều hành trên cơ sở kế hoạch được lập ra bởi sự thỏa thuận giữa ngân hàng với khách hàng.

“Việc điều hành tiền tệ cần tránh tình trạng nửa đầu năm tăng tốc, cuối năm hết room hoặc là bị siết lại một cách đột ngột, khiến doanh nghiệp vỡ kế hoạch đầu tư, sản xuất, kinh doanh”, bà Ái Vang lưu ý.

Theo đại biểu Ái Vang, các ngân hàng thương mại cần rà soát lại toàn bộ thủ tục, điều kiện tín dụng, tăng khả năng tiếp cận vốn vay của doanh nghiệp, đẩy nhanh giải ngân gói hỗ trợ lãi suất, cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giúp doanh nghiệp giảm bớt khó khăn.

Cùng với tín dụng, đại biểu Quốc hội cho rằng, cần tiếp tục khơi thông các kênh dẫn vốn khác như trái phiếu và chứng khoán; tiếp tục rà soát thể chế, đơn giản thủ tục hành chính thực chất; đặc biệt cần thay đổi văn hóa “doanh nghiệp phải đi xin, đi chạy”.

“Chính quyền, nhà quản lý cần thể hiện thái độ “phụng sự doanh nghiệp”, chủ động, thực tâm, thực lòng đến với doanh nghiệp để gỡ khó. Những việc gì cần làm để hệ thống doanh nghiệp phát triển thì nên làm ngay, quyết định ngay, bớt các khâu xin ý kiến, trao đổi lòng vòng giữa các cơ quan, bộ, ngành, bởi đến khi giải quyết được thì doanh nghiệp “đã gần đất xa trời”, theo đại biểu Trịnh Xuân An.

Với những dự án pháp lý đầy đủ, làm đúng quy trình, ông An đề nghị các địa phương ký đồng ý để triển khai ngay, tránh “cứ rà soát mãi mà cả năm không ra đời được dự án nào”.

Cơ quan quản lý phải nhận khó về mình

Trong quản lý Nhà nước, theo đại biểu Quốc hội, cần tăng cường vai trò, trách nhiệm phối hợp của các bộ, ngành, hạn chế việc đẩy trách nhiệm lên cấp trên.

Ông An nêu thực tế, thời gian qua, người dân, doanh nghiệp phải xếp hàng mua xăng, xếp hàng cả đêm để đăng kiểm xe ô tô, loay hoay với các quy định về phòng cháy chữa cháy, xếp hàng làm thủ tục xin lý lịch tư pháp. Điều này, cho thấy khâu phối hợp và trách nhiệm xử lý của các bộ, ngành chưa cao, chưa quyết liệt, theo nhận xét của đại biểu.

“Chúng tôi mong rằng có những lúc cơ quan Nhà nước phải tự nhận phần khó về mình, vất vả một chút nhưng xử lý được ngay vấn đề người dân và doanh nghiệp mong đợi”, ông An nói.

Bới các nội dung kiểm tra, thanh tra làm khó để doanh nghiệp không phải “lao đao giải trình lên xuống” cũng là nội dung được đại biểu An đề xuất.

Ông Hoàng Đức Thắng (đoàn Quảng Trị) kiến nghị Chính phủ bỏ ngay những quy định, thủ tục hành chính không hợp lý, siết chặt quá mức với doanh nghiệp. Cùng đó, hạn chế tối đa thanh, kiểm tra và khơi thông vốn tín dụng nền kinh tế.

“Chỉ khi quyết liệt, tạo môi trường thuận lợi sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp mới phục hồi, đất nước tăng trưởng”, ông Thắng nói.

Ông Trịnh Xuân An còn đề nghị, Quốc hội tiếp tục quan tâm đến lĩnh vực quốc phòng an ninh; chú trọng hỗ trợ thu nhập, nâng cao đời sống, nhất là chế độ tiền lương thu nhập để cán bộ, chiến sỹ yên tâm phục vụ.

“Báo cáo với các vị đại biểu, lương của một đồng chí sỹ quan chuyên nghiệp lái xe tăng chỉ bằng 1 nửa bác lái grab trong tháng thôi”, đại biểu Trịnh Xuân An cho hay.