Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Kinh tế - xã hội chuyển biến tích cực, đúng hướng

Thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội tháng 4 và 4 tháng đầu năm 2012, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và các thành viên Chính phủ thống nhất nhận định, tình hình kinh tế-xã hội tiếp tục có những chuyển biến, đạt được những kết quả tích cực bước đầu, đúng hướng.

Các giải pháp kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô tiếp tục phát huy hiệu quả. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) từ tháng 7/2011 đã bắt đầu giảm dần. So với tháng 12/2011, CPI tháng 4/2012 tăng 2,6%, thấp nhất trong 3 năm qua, cùng kỳ năm 2011 tăng 9,64%; năm 2010 tăng 4,27%.

Về tiền tệ, tín dụng, Ngân hàng Nhà nước đã thực hiện nhiều biện pháp để giảm mặt bằng lãi suất, nhờ đó, trần lãi suất tiền gửi từ  14%/năm giảm xuống còn 12%/năm; lãi suất tín dụng đã giảm khoảng 1 – 1,5% so với đầu năm. Ngân hàng Nhà nước cũng thực hiện các chính sách tín dụng hỗ trợ nông nghiệp, nông thôn, doanh nghiệp nhỏ và vừa, sản xuất hàng xuất khẩu, công nghiệp chế biến, doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động,…; nới lỏng tín dụng đối với một số đối tượng phi sản xuất, trong đó có cả lĩnh vực bất động sản.

Tỷ giá giao dịch VND/USD trên thị trường cơ bản ổn định. Thanh khoản ngoại tệ toàn hệ thống được cải thiện. Nguồn cung ngoại tệ đang tăng do xuất khẩu tăng, nhập siêu và nhu cầu đồng nội tệ đang mạnh lên nhờ việc giảm lãi suất. Cán cân thanh toán quốc tế trong Quý 1/2012 có diễn biến tích cực, ước thặng dư 2 tỷ USD (cùng kỳ thâm hụt 126 triệu USD).

Trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, tổng kim ngạch xuất khẩu những tháng đầu năm 2012 tiếp tục đạt tốc độ tăng trưởng cao, ước 4 tháng đầu năm 2012 đạt trên 33,4 tỷ USD, tăng 22,1% so với cùng kỳ năm trước. Tổng kim ngạch nhập khẩu 4 tháng đầu năm 2012 ước khoảng 33,6 tỷ USD, tăng 4,4%. Nhập siêu 4 tháng đầu năm khoảng 176 triệu USD, bằng 0,53% tổng kim ngạch xuất khẩu, thấp hơn rất nhiều so với cùng kỳ nhiều năm qua, có tác động tích cực trong cân đối và tăng dự trữ ngoại tệ của Nhà nước.

Sản xuất công nghiệp những tháng đầu năm 2012 mặc dù vẫn gặp nhiều khó khăn, song nhờ thực hiện mạnh mẽ các biện pháp tháo gỡ khó khăn như giãn thuế thu nhập doanh nghiệp, hỗ trợ sản xuất kinh doanh, tìm kiếm thị trường tiêu thụ;… sản xuất công nghiệp tháng 3 và tháng 4 đã có chuyển biến và có chiều hướng cải thiện khá rõ nét so với hai tháng đầu năm.

Sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản tiếp tục phát triển ổn định. Trong những tháng đầu năm 2012, ngành nông nghiệp và các địa phương đã có nhiều cố gắng khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, đưa hoạt động sản xuất nông nghiệp phát triển ổn định, bảo đảm an ninh lương thực, cải thiện đời sống và thu nhập của người nông dân.

Để khắc phục tính trạng giá lúa giảm, Chính phủ đã chỉ đạo mua tạm trữ hơn 1 triệu tấn gạo để hỗ trợ cho sản xuất, nhờ đó giá lúa đã nhích lên, bảo đảm cho người trồng lúa có lãi.

Các thành viên Chính phủ cũng đánh giá, khu vực dịch vụ tiếp tục phát triển khá, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 4 tháng đầu năm 2012 tăng khoảng 21,6% so với cùng kỳ năm trước. Hoạt động du lịch trong những tháng đầu năm diễn ra sôi động, lượng khách du lịch quốc tế đến Việt Nam trong 4 tháng đầu năm 2012 ước đạt khoảng 2,5 triệu lượt khách, tăng 22,9% so với cùng kỳ năm trước.

Trong 4 tháng đầu năm 2012, đã tạo việc làm cho khoảng 481 nghìn người. So cùng kỳ 2011, số hộ thiếu đói giảm 16,7% và số nhân khẩu thiếu đói giảm 20,2%.

Bên cạnh khẳng định những kết quả đạt được, các thành viên Chính phủ cũng thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, yếu kém như lãi suất tuy đã giảm nhưng vẫn còn ở mức cao; dư nợ tín dụng giảm mạnh; khả năng hấp thụ vốn tín dụng của doanh nghiệp còn hạn chế; tốc độ tăng trưởng công nghiệp thấp hơn nhiều so với 4 tháng đầu năm 2011; số doanh nghiệp ngừng sản xuất hoặc giải thể cao hơn so với cùng kỳ năm trước; đời sống của một bộ phận dân cư còn gặp khó khăn…

Các thành viên Chính phủ cho rằng, tốc độ tăng trưởng GDP quý I/2012 ước đạt 4%, thấp hơn nhiều so với cùng kỳ 2 năm trước, nhưng là mức tăng hợp lý trong điều kiện phải tập trung mục tiêu kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô. - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Nỗ lực cao độ để duy trì tăng trưởng hợp lý

Đề cập tới việc thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế, các thành viên Chính phủ cho rằng, những kết quả bước đầu kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, tăng trưởng xuất khẩu, phát triển sản xuất nông nghiệp… trong những tháng đầu năm 2012 tạo các điều kiện thuận lợi thúc đẩy phát triển sản xuất, kinh doanh và đưa tốc độ tăng trưởng của các quý sau đạt mức cao hơn.

Tuy nhiên, theo ý kiến của nhiều thành viên Chính phủ, lãi suất tín dụng còn ở mức cao, các áp lực tăng giá đầu vào, nhất là giá điện, xăng dầu, sức mua giảm, cùng với đó là nền kinh tế thế giới vẫn diễn biến phức tạp và chứa đựng nhiều khó khăn, thách thức;… Vì vậy, để duy trì được mục tiêu tăng trưởng ở mức hợp lý (khoảng 6%) trong năm 2012, sức ép về tăng trưởng trong những quý còn lại của năm nay là rất lớn, cần sự nỗ lực cao độ của các Bộ, ngành, địa phương nhằm thực hiện thắng lợi mục tiêu tăng trưởng đã đề ra trong năm 2012.

Theo đó, cần tập trung mạnh vào các giải pháp thúc đẩy phát triển sản xuất nông nghiệp và công nghiệp; thực hành triệt để tiết kiệm, giảm chi phí sản xuất, tăng khả năng cạnh tranh của các sản phẩn hàng hóa…

Đồng thời, tăng cường hoạt động xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường xuất khẩu; kiểm soát nhập khẩu, hạn chế nhập siêu; có các giải pháp hỗ trợ sản xuất công nghiệp; tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp tiếp cận được nguồn vốn của ngân hàng; đổi mới kênh thu mua, phân phối, phát triển các hình thức liên kết chặt chẽ giữa sản xuất với tiêu thụ sản phẩm, giảm bớt các khâu trung gian từ nhà sản xuất cho tới người tiêu thụ cuối cùng.

“Việc tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu nông sản cũng là giúp cho nông dân”, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Cao Đức Phát nói.

Đồng tình với quan điểm cần tập trung tháo gỡ khó khăn cho phát triển sản xuất, kinh doanh, duy trì tăng trưởng ở mức hợp lý, Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng; Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương Binh và Xã hội Phạm Thị Hải Chuyền bày tỏ quan điểm, năm 2012, việc duy trì CPI ở mức khoảng 9% là phù hợp, nếu để chỉ CPI quá thấp sẽ ảnh hưởng đến mục tiêu tăng trưởng cũng như gây sốc cho nền kinh tế; việc kiềm chế lạm phát phải đi đôi với chống suy giảm kinh tế, đảm bảo cho mọi người dân được hưởng lợi từ tăng trưởng.

Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng đề nghị cần tập trung tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện thúc đẩy sản xuất kinh doanh gắn với tái cơ cấu kinh tế, tăng sức mua, đẩy mạnh tiêu thụ hàng hóa… không được làm bất ổn kinh tế vĩ mô cũng như làm lạm phát quay trở lại.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng: Phối hợp chặt chẽ giữa các Bộ, ngành, địa phương trong triển khai đồng bộ, hiệu quả các giải pháp đã đề ra nhằm thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội của năm 2012.  Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Cao Đức Phát; Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Văn Bình… đề xuất việc đẩy nhanh tiến độ giải ngân và phân bổ vốn cho các công trình đầu tư công; chú trọng các giải pháp tạo việc làm và tăng thu nhập cho người lao động, nhất là đối với lao động bị mất việc từ các doanh nghiệp bị giải thể hoặc ngừng hoạt động.

Bộ trưởng Cao Đức Phát đề nghị các địa phương phối hợp chặt chẽ với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các Bộ, ngành chức năng trong phòng chống dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi; phòng, chống cháy rừng cũng như kiểm soát việc sử dụng các chất cấm trong thực phẩm.

Bên cạnh đó, các thành viên Chính phủ cho rằng cần tiếp tục thực hiện quyết liệt các giải pháp kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô thông qua việc điều hành chủ động, linh hoạt, hiệu quả các công cụ chính sách tiền tệ, nhất là các chính sách lãi suất và lượng tiền cung ứng.

Các Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Hoàng Trung Hải, Vũ Văn Ninh lưu ý Ngân hàng Nhà nước cần xem xét cụ thể hơn nữa về vấn đề nợ xấu ngân hàng, đảm bảo thanh khoản của ngân hàng; điều hành linh hoạt hơn cơ cấu tín dụng; trong thực hiện gia hạn nợ thuế thu nhập doanh nghiệp cần phân loại doanh nghiệp, có thái độ rõ ràng với những doanh nghiệp cố tình chây ỳ; đồng thời lưu ý các Bộ, ngành chức năng thực hiện tốt các biện pháp phòng, chống dịch bệnh ở người; kiềm chế tại nạn giao thông; phòng, chống bão lụt khi mùa mưa bão đang đến gần…

Chia sẻ những khó khăn với các doanh nghiệp, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân cho rằng, ngân hàng cần tiếp tục thực hiện lộ trình giảm lãi suất theo chiều hướng giảm dần của lạm phát.

Ngoài ra, các thành viên Chính phủ cũng nhấn mạnh, cần tập trung triển khai tốt hơn nữa công tác bảo đản an sinh xã hội, đẩy mạnh các giải pháp hỗ trợ giảm nghèo nhanh và bền vững với các huyện nghèo, các xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn; tăng cường công tác dạy nghề và tạo việc làm cho lao động nông thôn.

Tại phiên họp, Chính phủ cũng dành thời gian để thảo luận về các giải pháp xóa bỏ những rào cản chủ yếu trong việc nâng cao hiệu quả đầu tư. Bốn nhóm rào cản chủ yếu là: nhóm rào cản xuất phát từ cơ chế kinh tế và cơ chế quản lý kinh tế; nhóm rào cản xuất phát từ tổ chức hệ thống kinh tế; nhóm rào cản xuất phát từ các yếu tố đầu vào của nền sản xuất và nhóm rào cản xuất phát từ tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về đầu tư.

Tập trung tháo gỡ khó khăn cho phát triển sản xuất, kinh doanh

Phát biểu kết luận phiên họp, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho rằng, căn cứ vào các mục tiêu và các chỉ tiêu đề ra từ đầu năm 2012, qua 4 tháng đầu năm 2012, tình hình kinh tế-xã hội của đất nước tiếp tục có những chuyển biến tích cực, những kết quả đạt được ở từng lĩnh vực cụ thể là khá toàn diện.

Tuy nhiên, những khó khăn, thách thức phía trước còn rất lớn, trong đó nổi lên là sản xuất kinh doanh khó khăn; doanh nghiệp giải thể, ngừng sản xuất tăng nhiều hơn so với cùng kỳ; hàng tồn kho lớn,…

Chỉ đạo các nhiệm vụ cụ thể, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tái khẳng định, tinh thần chung là phải tiếp tục bám sát các mục tiêu đã đề ra từ đầu năm là kiềm chế lạm phát ở mức khoảng 9%, ổn định kinh tế vĩ mô, duy trì tăng trưởng ở mức hợp lý (khoảng 6%) và bảo đảm thực hiện các mục tiêu an sinh xã hội.

Các mục tiêu trên hoàn toàn có cơ sở thực hiện, không phải là duy ý chí; đặc biệt dựa trên cơ sở khoa học về năng lực sản xuất, về thị trường, về vốn…,hoàn toàn có thể đạt được mục tiêu tăng trưởng khoảng 6% trong năm 2012. Vấn đề đặt ra là việc tổ chức thực hiện, sự phối hợp chặt chẽ giữa các Bộ, ngành, địa phương trong triển khai đồng bộ, hiệu quả các giải pháp đã đề ra nhằm thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội của năm 2012, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu, trong chính sách tiền tệ, tiếp tục thực hiện lộ trình hạ lãi suất theo xu hướng giảm dần của lạm phát; tạo điều kiện cho các doanh nghiệp dễ tiếp cận vốn vay để thúc đẩy phát triển sản xuất, kinh doanh. Điều hành tín dụng ở mức hợp lý đối với tín dụng cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa; cho vay nông nghiệp, nông thôn; cho vay sản xuất hàng xuất khẩu;…

Thủ tướng lưu ý khẩn trương tái cơ cấu hệ thống ngân hàng, đảm bảo thanh khoản của hệ thống ngân hàng; thực hiện hiệu quả các biện pháp xử lý nợ xấu; khoanh nợ;…

Về chính sách tài khóa, phải bảo đảm cân đối ngân sách, giữ bội chi ngân sách nhà nước năm 2012 ở mức 4,8% GDP như Nghị quyết Quốc hội đã đề ra; đẩy mạnh giải ngân đầu tư công và khuyến khích đầu tư xã hội, thúc đẩy đầu tư FDI qua đó góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế; tập trung vốn tín dụng của nhà nước vào phát triển cơ sở hạ tầng, nhất là hạ tầng về tầng điện, giao thông…

Đồng thời, tập trung tháo gỡ khó khăn thúc đẩy phát triển sản xuất, kinh doanh, nhất là những lĩnh vực có lợi thế về thị trường như nông nghiệp; tiếp tục mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm trong và ngoài nước. Có chính sách thuế phù hợp đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động.

Các Bộ, ngành, địa phương phải chủ động tăng cường tiếp xúc, đối thoại, lắng nghe các phản ứng chính sách từ các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp dân doanh, doanh nghiệp đầu tư nước ngoài để có các biện pháp tháo gỡ khó khăn, điều chỉnh chính sách phù hợp với thực tế. Chính phủ sẽ sớm ban hành Nghị quyết riêng, trong đó tập trung vào các gói giải pháp tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy hoạt động phát triển sản xuất, kinh doanh.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu tiếp tục chỉ đạo tái cơ cấu cơ cấu nền kinh tế, trong đó tập trung tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước, ngân hàng, tái cơ cấu đầu tư  công.

Các bộ, ngành, địa phương quản lý, kiểm soát tốt giá cả thị trường, đặc biệt là đối với những sản phẩm hàng hóa thiết yếu đối với cuộc sống; triển khai đồng bộ các giải pháp bảo đảm an sinh xã hội theo các chỉ tiêu, nhiệm vụ  đã đề ra từ đầu năm, trong đó hết sức lưu  ý nắm bắt, xử lý kịp thời các bức xúc xã hội nổi lên như việc hỗ trợ, giải quyết việc làm cho người lao động bị mất việc làm từ các doanh nghiệp phải giải thể, hoặc ngừng hoạt động; công tác giảm nghèo ở vùng sâu, vùng xa; việc hỗ trợ, cứu đói cho đồng bào…

Trong giải quyết các công việc tổng thể, các Bộ, ngành địa phương cần hết sức quan tâm tới công tác phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội; kiềm chế tai nạn giao thông; làm tốt công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; phòng chống thiên tai, bão lụt; đảm bảo ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội;…

Đồng thời Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng nhấn mạnh, các cơ quan thông tin đại chúng cần đề cao trách nhiệm trước đất nước, trước nhân dân, thông tin, phản ánh trung thực, khách quan về những mặt đã làm được, những mặt còn chưa làm được; những thuận lợi, khó khăn trong xây dựng và phát triển đất nước, góp phần tạo đồng thuận xã hội, cùng cả nước thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội đã đề ra trong năm 2012 và các năm tiếp theo.

* Tại Phiên họp, Chính phủ cũng nghe, thảo luận về dự thảo Đề án Tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước, trọng tâm là Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty nhà nước; Dự thảo Chương trình hành động của Chính phủ về thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ 4 ( Khóa XI) về đầu tư kết cấu hạ tầng đồng bộ; Báo cáo tình hình doanh nghiệp 4 tháng đầu năm 2012 và một số biện pháp tháo gỡ khó khăn.

(Chinhphu.vn)