Ngày càng có nhiều ngôi nhà được khởi công, hoàn thành, bàn giao cho người dân đã thể hiện sự cam kết mạnh mẽ của chính quyền địa phương trong việc cải thiện điều kiện sống cho các hộ nghèo, cận nghèo và gia đình chính sách. Ảnh: Thanh Chi  

Với phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, giai đoạn 2016 – 2020, tỉnh Yên Bái đã chỉ đạo các sở, ngành và địa phương phối hợp chặt chẽ với tổ chức đoàn thể, cộng đồng dân cư, dòng họ để huy động nhân lực, vật lực, đất đai, vận động đóng góp trực tiếp xây dựng, sửa chữa nhà cho hộ nghèo. Kết quả, trên 9.000 căn nhà được hỗ trợ cho hộ chính sách và hộ nghèo với tổng kinh phí hơn 494 tỷ đồng. Nhờ đó, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh giảm từ 32,21% xuống còn 7,04%, cải thiện 10 bậc so với đầu nhiệm kỳ, tạo tiền đề cho diện mạo nông thôn mới không ngừng khởi sắc.

Phát huy thành công, giai đoạn 2021–2024, tỉnh Yên Bái tiếp tục đẩy mạnh và sáng tạo cơ chế vận động: liên kết với doanh nghiệp, tổ chức xã hội và cá nhân hảo tâm để huy động nguồn lực. Áp dụng cơ chế khoán kinh phí, phân bổ linh hoạt, ưu tiên xã, thôn đặc biệt khó khăn. Kết quả để lại khá ấn tượng, hỗ trợ trên 7.400 căn nhà, với kinh phí huy động trên 700 tỷ đồng. Tỷ lệ hộ nghèo bình quân mỗi năm giảm 3,66%, đến hết năm 2024 còn 5,68%, đưa Yên Bái từ vị trí thứ 15/63 tỉnh, thành phố (đầu nhiệm kỳ) lên thứ 6/14 tỉnh trong Vùng trung du và miền núi phía Bắc. Phong trào đã được lan tỏa rộng khắp, góp phần đưa Yên Bái trở thành một trong những địa phương dẫn đầu khu vực Tây Bắc về xây dựng nông thôn mới.

Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, năm 2025 Yên Bái đặt mục tiêu hỗ trợ làm mới hoặc sửa chữa 2.208 căn nhà với tổng kinh phí dự kiến trên 120 tỷ đồng. Mỗi cán bộ địa phương được phân công theo dõi, hỗ trợ trực tiếp từng hộ trong suốt quá trình thi công. Đến ngày 21/4/2025, đã khởi công 2.204/2.208 căn (đạt 99,9%), trong đó 1.165 căn đã hoàn thiện và bàn giao (52,8%), tiến độ thuộc hàng nhanh nhất cả nước, nhiều khả năng hoàn thành trước thời hạn.

Gia đình chị Hoàng Thị Đào (thôn Làng Cạn, xã Mông Sơn, huyện Yên Bình) một mình nuôi 2 con ăn học trên nền kinh tế nông nghiệp. Được hỗ trợ 60 triệu đồng xây nhà mới diện tích trên 100m², sau gần 2 tháng, ngôi nhà đã hoàn thiện 95%. Chị Đào xúc động chia sẻ: “Tôi không bao giờ dám nghĩ đến việc có một ngôi nhà khang trang để ở. Nhờ sự quan tâm, hỗ trợ của Đảng, Nhà nước, tôi và các con mới có mái ấm kiên cố. Giờ yên tâm lao động, tôi sẽ chăm sóc con cái ăn học đến nơi đến chốn”.

Gia đình ông Vàng A Ninh (thôn Khấu Dê, xã Xà Hồ, huyện Trạm Tấu) được hỗ trợ 60 triệu đồng trong Đề án 2025. Ông Ninh chia sẻ: “Có ngôi nhà kiên cố, bảo đảm tiêu chí ‘3 cứng’, có bếp và công trình vệ sinh, tôi sẽ cố gắng chăm chỉ làm ăn để sớm thoát nghèo”.

Theo ông Vũ Lê Chung Anh, Chủ tịch UBND huyện Trạm Tấu, đây là chủ trương lớn, mang ý nghĩa chính trị và nhân văn sâu sắc. Huyện đã ban hành kế hoạch chi tiết, rà soát số lượng hộ nghèo, phối hợp chặt chẽ với các xã, kiểm tra giám sát, kịp thời xử lý vướng mắc để đảm bảo tiến độ và chất lượng công trình.

Sau khi được hỗ trợ nhà ở, nhiều gia đình đã tích cực lao động sản xuất, cam kết phấn đấu thoát nghèo, giảm tư tưởng ỷ lại. Phong trào không chỉ thắp lên tinh thần đoàn kết, nghĩa tình trong cộng đồng mà còn phát huy vai trò của tổ chức đoàn thể, cá nhân, dòng họ. Cơ chế “Nhà nước và nhân dân cùng làm” kết hợp với xã hội hóa trở thành bài học kinh nghiệm quý, có thể nhân rộng sang các lĩnh vực an sinh xã hội khác.

Phong trào xóa nhà tạm, nhà dột nát ở Yên Bái không chỉ giúp hàng chục nghìn hộ nghèo “an cư” mà còn thắp sáng niềm tin, hy vọng cho đồng bào miền núi trong hành trình vươn lên thoát nghèo bền vững. Từ những ngôi nhà mới, tầm nhìn đưa Yên Bái trở thành tỉnh khá và nằm trong nhóm 5 tỉnh dẫn đầu Vùng trung du và miền núi phía Bắc vào năm 2030 đang dần trở thành hiện thực, minh chứng sinh động cho quyết tâm của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Yên Bái trong việc đưa tiến bộ và công bằng xã hội đi trước, không để ai bị bỏ lại phía sau.