Hàng loạt xe khách giường nằm ở Bến xe Nước Ngầm sẽ được quản lý chặt về chất lượng trong thời gian tới. Ảnh: T.A

Theo Tổng cục Đường bộ Việt Nam, Bộ Giao thông Vận tải, hiện nay cả nước có 2.681 DN, 586 hợp tác xã kinh doanh vận tải với khoảng 103.000 xe khách và 620.000 xe tải các loại, chưa kể hàng chục nghìn hộ kinh doanh cá thể.

Tuy nhiên, việc xây dựng thương hiệu của các DN còn mang tính tự phát, chưa bài bản và các nội dung về chất lượng dịch vụ vận tải chưa đầy đủ, công khai đối với hành khách và chưa áp dụng các quy trình quản lý chất lượng, chưa có sự kiểm tra, giám sát của cơ quan có thẩm quyền cũng như của người sử dụng dịch vụ.

Thực tế, việc có quá nhiều phương tiện kinh doanh vận tải hành khách trong khi các quy định về quản lý chất lượng vận tải cũng như các chế tài liên quan để xử lý vi phạm chưa chặt chẽ nên tình trạng lách luật, lách quy định để kinh doanh diễn ra phổ biến. Trong đó, đáng chú ý là tình trạng "tự phong" các loại xe như: Chất lượng cao, VIP, giường nằm... song chất lượng dịch vụ đi kèm lại chưa tương xứng.

Một biểu hiện phổ biến là xe khách chất lượng cao chạy liên tỉnh xuất phát từ Hà Nội đi các tỉnh Nam Định, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An... thời điểm mới xuất hiện tên chất lượng cao, hành đi xe buộc phải vào bến mua vé, lúc lên xe phải xuất trình cuống vé và được phục vụ khá chu đáo từ nước khoáng, cho đến khăn lạnh...

Tuy nhiên, được một thời gian, loại hình xe khách mang tên chất lượng cao này xuống cấp về chất lượng nghiêm trọng. Chỉ cần ra khỏi bến, đoạn ngã ba Kim Đồng, Giải Phóng hàng loạt xe khách lại "giả vờ" đứng chờ đèn đỏ đến nửa giờ đồng hồ nhưng thực chất là đứng để bắt khách còn các khách hàng đã ngồi trên xe muốn xuống xe cũng không được. Đáng nói, tình trạng này dường như lực lượng chức năng không hay biết và không bị xử lý?

Tiếp đó, từ đoạn đường này lên ngã ba Giải Phóng - Pháp Vân chỉ cần qua chốt kiểm tra của Cảnh sát giao thông (đối diện cổng chính Bến xe Giáp Bát, Hà Nội) là việc bắt khách dọc đường diễn ra vô tội vạ. Tình trạng này đã tồn tại nhiều năm nhưng không được xử lý triệt để, một là xuất phát từ ý thức quá ẩu của lái xe chỉ cố "bắt" thêm được khách nào hay khách đó, mặt khác cũng không loại trừ tình trạng đã "làm luật" với cơ quan chức năng.

Chưa kể đến tình trạng xe quá ít khách, lái xe quay đầu chạy lòng vòng tới cả giờ đồng hồ mới chịu chạy. Khi hành khách quá bức xúc lên tiếng thì bị dọa nạn, tới hành hung. Mới đây nhất vụ việc hành khách nam thanh niên bị "cò" xe khách ở Bến xe Nước Ngầm, Hà Nội hành hung giữa đường như chỗ không người khiến dư luận một lần nữa bức xúc. Thêm nữa tình trạng "độ" tải xe giường nằm, thay đổi kết cấu làm lệch tâm xe, tình trạng xe khách phóng nhanh, vượt ẩu, tranh giành khách gây tai nạn kinh hoàng có xu hướng gia tăng trong thời gian qua gây nên sự bất an về chất lượng của xe khách liên tỉnh.

Xe khách chất lượng cao bắt khách dọc được như thế này cũng sẽ được chấm dứt. Ảnh: T.A

Những biểu hiện vi phạm này chủ yếu đến từ các đơn vị vận tải có quy mô nhỏ lẻ, manh mún, “núp bóng” DN, hợp tác xã đứng ra làm các thủ tục theo quy định đối với cơ quan quản lý để thu phí dịch vụ. Song thực chất, mọi việc kinh doanh lời lãi ra sao giao phó hết cho chủ xe hoặc lái xe.

Do đó, "mặc định" lợi nhuận - đồng nghĩa với việc bắt khách bằng mọi giá sẽ diễn ra. Vì thế, các chất lượng dịch vụ vận tải hành khách bao gồm: Sự tiện lợi, thoải mái của hành khách, các tiện nghi trên phương tiện; các quyền lợi mà hành khách được hưởng; tính thân thiện của lái xe và nhân viên phục vụ trên xe đối với hành khách; đảm bảo thời gian, hành trình của chuyến đi và đặc biệt là công tác đảm bảo an toàn trong vận tải... luôn bị vi phạm.

Tổng cục Đường bộ Việt Nam cho biết, để chấm dứt tình trạng xe khách "tự phong" về chất lượng dịch vụ như “xe chất lượng cao”, “VIP”, “xe giường nằm”…Tổng cục đã xây dựng và trình Đề án Tiêu chuẩn chất lượng dịch vụ vận tải hành khách bằng xe ô tô lên Bộ Giao thông vận tải và đang tổ chức lấy ý kiến đóng góp của các Bộ, ngành. Dự kiến ban hành vào cuối quý I hoặc đầu quý II/2014.

T.A