Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, Tổ trưởng Tổ Công tác Mai Tiến Dũng. Ảnh: HG

Ngày 26/3, Tổ trưởng Tổ Công tác của Thủ tướng đã dẫn đầu kiểm tra về tình hình thực hiện nhiệm vụ do Chính phủ, Thủ tướng giao tại Bộ Tư pháp. Buổi kiểm tra tập trung 2 nội dung: Một là tình hình thực hiện các nhiệm vụ Chính phủ, Thủ tướng giao Bộ Tư pháp từ 1/1/2017 tới nay; hai là rà soát các điều kiện kinh doanh, thủ tục hành chính theo tinh thần của Chính phủ là cắt giảm 50% để tháo gỡ khó khăn, phục vụ sự phát triển của doanh nghiệp.

Chồng chéo, chung chung… cương quyết bỏ

Theo báo cáo, Bộ Tư pháp quản lý 98 điều kiện kinh doanh tại 6 luật và 4 nghị định. Bộ trưởng Lê Thành Long đã chỉ đạo rà soát, đề xuất đơn giản, cắt giảm, bãi bỏ 43 trong 98 điều kiện kinh doanh.

“Đề nghị tiếp tục rà soát, những gì chồng chéo, chung chung, không lượng hóa được, không cần thiết thì bỏ, cương quyết như thế. Các hiệp hội ngành hàng có nêu những ví dụ về một số tiêu chí không định lượng được như có sức khỏe tốt, phẩm chất tốt để bảo đảm hành nghề luật sư, hành nghề công chứng… Thế nào là tốt, trong khi chúng ta đã có phân loại sức khỏe cụ thể rồi, những quy định chung chung thế này thì doanh nghiệp rất khó làm việc”, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nói.

Theo Tổ trưởng Tổ Công tác, những điều kiện kinh doanh không cụ thể, không lượng hóa được sẽ vô tình tạo khoảng trống cho cán bộ thực thi công vụ sách nhiễu. Ví dụ như quy định có kinh nghiệm tư pháp quốc tế nhưng không quy định rõ bao lâu là có kinh nghiệm. Rồi quy định trụ sở văn phòng phải có diện tích bảo đảm cho việc lưu trữ tài liệu, thuận tiện cho khách hàng…

Cũng đánh giá cao trách nhiệm của Bộ Tư pháp trong việc “gác cổng” văn bản pháp luật, rà soát điều kiện kinh doanh, ông Phan Đức Hiếu, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) lưu ý, việc đánh giá tác động rất quan trọng, nếu thực hiện hình thức sẽ không góp phần nâng cao chất lượng văn bản.

Cũng theo ông Hiếu, khi rà soát chất lượng văn bản pháp luật, không phải chỉ để cắt, giảm các điều kiện kinh doanh mà là để phát hiện, loại bỏ bất kể quy định nào là rào cản.

Không thể “hạ thấp” điều kiện chuyên môn, nghiệp vụ

Tiếp thu các ý kiến phải “canh” việc quy định điều kiện kinh doanh, đánh giá tác động, tình trạng xin lùi, xin rút văn bản…, Bộ trưởng Tư pháp Lê Thành Long nêu quan điểm, cần rà soát để loại bỏ những điều kiện hạn chế gia nhập thị trường như văn phòng phải bao nhiêu m2 để lưu trữ tài liệu... Nhưng trong lĩnh vực tư pháp, không thể “hạ thấp” các điều kiện về chuyên môn, nghiệp vụ để bảo đảm hành nghề chất lượng, có trách nhiệm đạo đức.

“Luật sư khi mở văn phòng phải có bao nhiêu năm kinh nghiệm, phải đáp ứng yêu cầu đạo đức, không thể một người lừa dối làm việc nọ, việc kia mà chúng ta cho mở công ty luật được. Hay một công chứng viên nếu không đáp ứng được yêu cầu năng lực chuyên môn để bảo đảm hành nghề, không phát hiện được giấy tờ giả hoặc vì tham vọng, vi phạm đạo đức xác định sai một giao dịch thì hệ quả khôn lường. Đây là việc liên quan trực tiếp đến quyền lợi ích của người dân”, Bộ trưởng Long nói.

Nhưng Bộ trưởng Long cam kết, các điều kiện kinh doanh thuộc lĩnh vực của Bộ sẽ được rà soát tính toán kỹ với tinh thần tạo điều kiện tối đa để doanh nghiệp hoạt động, giải phóng sức lao động, không dùng hàng rào kỹ thuật để hạn chế.

Cắt giảm không có nghĩa mở toang cửa

“Cái gì liên quan đến yêu cầu vị trí hành nghề, ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân, doanh nghiệp thì phải bảo đảm”, Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng đồng tình với ý kiến của Bộ trưởng Tư pháp. Nhưng theo Tổ trưởng Tổ Công tác, phải rà soát, cương quyết bãi bỏ những điều kiện kinh doanh, những tiêu chí “nhiều nghĩa, mật mờ, nghĩa bóng, nghĩa đen, hiểu thế nào cũng được”.

Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cũng nêu rõ tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng là cắt giảm điều kiện kinh doanh không có nghĩa là mở toang cửa, mà vẫn phải bảo đảm quốc phòng, an ninh, sức khỏe người dân, bảo vệ môi trường… Nhưng việc tháo gỡ khó khăn cho người dân, doanh nghiệp chính là dư địa tăng trưởng. Cho nên cần làm quyết liệt, tránh việc “không giữ được nhịp độ, hôm nay không nợ đọng, mai lại nợ đọng”.

Từ đầu năm 2017 tới 15/3/2018, Bộ Tư pháp được giao 434 nhiệm vụ. Kết quả đã hoàn thành 378 nhiệm vụ, 56 nhiệm vụ đang tiếp tục thực hiện trong hạn, chỉ có 7 nhiệm vụ hoàn thành quá hạn (1,61%). Bộ Tư pháp hứa, những nhiệm vụ đang thực hiện trong hạn sẽ chỉ đạo quyết liệt để hoàn thành đúng tiến độ, kiên quyết không để nợ đọng, xin lùi, rút.

Hương Giang