Người lao động đi đăng ký BHTN ngày càng tăng, nhưng vẫn còn quá mơ hồ về BHTN

Theo thống kê của Trung tâm Giới thiệu việc làm, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội) cho biết, trong năm 2011, toàn tỉnh Bà Rịa -  Vũng Tàu có 5.243 người lao động đăng ký hưởng trợ cấp thất nghiệp. Trong đó có 4.556 lao động đủ điều kiện và được trợ cấp, với số tiền hơn 19 tỷ đồng. Con số này tăng nhiều so với những năm trước, điều này cho thấy người lao động và người sử dụng lao động đã nhận thức được ý nghĩa quan trọng của việc tham gia BHTN.

Phó Giám đốc BHXH tỉnh Đặng Hồng Tuấn cho biết, hiện nay trên điạ bàn tỉnh có gần 4.000 DN, thì hầu hết đều tham gia đóng BHXH, trong đó đóng BHTN chiếm 88,5%, đó là con số tương đối lớn.

Tuy nhiên theo ông Tuấn, vẫn còn một số đơn vị chưa trích nộp BHXH, BHTN, BHYT kịp thời, còn phát sinh nợ quỹ BHXH trên 3 tháng nên không đủ điều kiện để cơ quan BHXH chốt sổ BHXH cho người lao động khi họ nghỉ việc. Bên cạnh đó, một số DN chưa quan tâm đến công tác nhân sự: Cán bộ làm công tác nhân sự thay đổi, không nắm vững chế độ, chưa quan tâm đến quyền lợi khi người lao động thất nghiệp; DN chậm ban hành quyết định nghỉ việc, thanh lý hợp đồng lao động… hay làm thủ tục chốt sổ chậm với cơ quan BHXH.

Ông Tuấn cũng cho biết, thời gian qua một số đơn vị chậm nộp, còn nợ nên việc đối chiếu xác nhận sổ không kịp, mà người lao động chỉ có 7 ngày để đăng ký với trung tâm giới thiệu việc làm hoàn chỉnh hồ sơ để được hưởng trợ cấp thất nghiệp, đây cũng là một trong nhiều bất cập trong quá trình thực hiện BHTN, trường hợp người lao động bị ốm đau, thai sản, bị tai nạn hay thiên tai... phải có giấy xác nhận của bệnh viện cấp huyện trở lên thì thời hạn trên mới được kéo dài nhưng không quá 30 ngày. Quy định thời hạn này là cần thiết, phản ánh đúng tình trạng thất nghiệp. Tuy nhiên, việc hạn chế số ngày đăng ký thất nghiệp lại gây khó khăn cho đối tượng tham gia BHTN khi bị mất việc làm trong trường hợp bên sử dụng lao động chậm trả giấy chứng nhận đóng BHTN. Đây cũng là một trong những rào cản trong chính sách BHTN mà Nhà nước cần tháo gỡ.

Bên cạnh đó, luật còn quy định về đối tượng tham gia BHTN là những DN phải có từ 10 lao động trở lên và phải có hợp đồng làm việc trên 12 tháng, quy định này trở thành rào cản với người lao động và chủ sử dụng dưới 10 lao động có nhu cầu tham gia BHTN, bởi những đơn vị sử dụng dưới 10 lao động thường là DN nhỏ, người lao động có nguy cơ mất việc làm cao cần được quan tâm hỗ trợ bảo vệ..

Ngoài ra, cơ chế hỗ trợ việc làm và học nghề, quy định trợ cấp thất nghiệp một lần cũng còn những bất cập. Theo Điều 83, 84 Luật BHXH, người được hưởng trợ cấp thất nghiệp được hỗ trợ học nghề với thời gian không quá 6 tháng, và hỗ trợ tìm việc làm miễn phí. Tuy nhiên, phần lớn người lao động chỉ quan tâm đến tiền trợ cấp thất nghiệp, mà chưa thấy sự cần thiết và mức độ quan trọng của chính sách hỗ trợ học nghề. Điều này cho thấy, công tác tuyên truyền về chính sách BHTN chưa được đúng mức, dẫn đến người lao động còn mơ hồ về BHTN.

Vấn đề nữa là theo quy định, người lao động chỉ được hưởng trợ cấp nếu thời gian mất việc từ 15 ngày trở lên; tức là sau khi có quyết định thôi việc, trong thời gian 15 ngày, người lao động chưa tìm được việc làm mới thì sẽ được hưởng trợ cấp thất nghiệp. Vì vậy, người lao động sau khi đã đăng ký mất việc, nhưng trong 15 ngày tiếp theo đã tìm được việc làm mới nhưng vẫn được hưởng trợ cấp thất nghiệp. Điều này cũng phát sinh trường hợp nhiều lao động xin DN mới chậm ký hợp đồng lao động để được hưởng trợ cấp; cũng có nhiều công ty chỉ ký hợp đồng sau khi thử việc 1 tháng, nên có tình trạng người lao động đã có việc làm mới vẫn được nhận trợ cấp. Đây là điều bất cập.

Thy Oanh