(Thanh tra) - Bão số 10 với sức gió giật cấp 12-13 cùng mưa lớn kéo dài đã khiến Nghệ An trở thành một trong những địa phương chịu thiệt hại nặng nề nhất ở khu vực Bắc Trung Bộ. Hàng chục nghìn ngôi nhà bị tốc mái, nhiều khu công nghiệp, trường học, cơ sở y tế, hạ tầng giao thông và sản xuất nông nghiệp bị tàn phá nghiêm trọng. Cùng với đó là nỗi đau mất mát về người, khi có trường hợp tử vong thương tâm do mưa lũ. Chính quyền, các lực lượng chức năng và Nhân dân đang căng mình khắc phục hậu quả, song trước mắt vẫn còn muôn vàn khó khăn.
Mất mát và thiệt hại nặng nề
Rạng sáng 29/9, bão số 10 đổ bộ trực tiếp vào Nghệ An với sức gió cấp 10-11, giật cấp 12-13. Lượng mưa phổ biến 100–200mm, có nơi trên 250mm, đã gây ngập úng trên diện rộng, làm sạt lở nhiều tuyến đường và đe dọa trực tiếp đời sống của hàng vạn hộ dân.
Ngay trong những giờ đầu bão, nước sông Lam dâng cao, khiến xã Hưng Nguyên Nam có 4 xóm với gần 400 hộ bị cô lập. Tại thị xã Thái Hòa, nước sông Hiếu lên nhanh chưa từng có, khiến hàng loạt khối dân cư bị nhấn chìm, nhiều nơi ngập tới tầng hai của nhà dân. Người dân thừa nhận: “Hơn chục năm nay sống ở đây nhưng chưa bao giờ chứng kiến nước lên nhanh và cao như lần này”.
Không chỉ các khu dân cư, nhiều khu công nghiệp, nhà xưởng tại Quỳ Hợp, Thái Hòa bị ngập sâu 1,5–2m. Hàng chục doanh nghiệp thiệt hại nặng, trong đó có Hợp tác xã Thành Công, Doanh nghiệp tư nhân Long Anh, Công ty cổ phần An Sơn, Phú Gia, Hợp Thịnh, Thành Trung, Hợp Vinh… Máy móc, dây chuyền sản xuất, nguyên vật liệu chìm trong biển nước; nhiều nhà xưởng bị tốc mái, tường sập, gây tổn thất lớn cho sản xuất.
Tại các huyện miền núi, tình trạng sạt lở đất diễn ra nghiêm trọng, nhiều tuyến đường bị chia cắt. Ở xã Xuân Lâm, bờ sông Gang bị sạt lở 150m, đe dọa đời sống và sản xuất của người dân.
Theo báo cáo nhanh của Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự tỉnh, tính đến chiều 29/9, Nghệ An ghi nhận một trường hợp tử vong thương tâm. Cháu Mai Thị Bảo Ngọc (SN 2015, xã Quang Đồng, huyện Quế Phong) bị lũ cuốn khi ra khỏi nhà vào sáng sớm.
Về nhà ở, toàn tỉnh Nghệ An có 10 ngôi nhà sập hoàn toàn, 18 nhà hư hỏng nặng, 724 nhà bị sạt lở, gần 19.225 nhà tốc mái, 2.244 nhà bị ngập dưới 1m. Tường rào sập đổ hơn 11.900m, nhiều công trình công cộng hư hỏng nặng. 43 điểm trường, 18 cơ sở y tế bị ảnh hưởng, gây xáo trộn lớn đến việc dạy học và chăm sóc sức khỏe Nhân dân.
Trong sản xuất nông nghiệp, 2.291 ha lúa, hơn 2.500 ha rau màu, 1.197 ha cây lâu năm và 2.034 ha cây hàng năm bị thiệt hại. 7.198 ha rừng bị gãy đổ, hơn 12.000 cây xanh ngã gục, cùng hàng trăm tấn muối, hàng chục nghìn gia cầm bị cuốn trôi.
Hệ thống hạ tầng bị tổn thất nặng: 44 điểm ách tắc trên quốc lộ và tỉnh lộ; 53 điểm ngập, 31 điểm sạt lở giao thông địa phương; 7 cầu gỗ tạm bị cuốn trôi, hàng trăm mét đường bị sạt lở, gần 340 m³ đất đá đổ xuống đường.
Ngành điện lực thiệt hại nghiêm trọng,1.155 cột điện bị gãy đổ, 18 km dây điện đứt, 2 trạm biến thế hư hỏng, khiến nhiều xã, phường mất điện kéo dài. Chợ Vinh – trung tâm thương mại lớn nhất tỉnh bị ngập nước, nhiều tài sản bị hư hỏng.
Hàng chục nghìn hộ dân chưa thể về nhà
Trước tình hình khẩn cấp, toàn tỉnh đã di dời 5.514 hộ dân với hơn 15.000 nhân khẩu đến nơi an toàn. Các lực lượng quân đội, công an, dân quân tự vệ được huy động tối đa. Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh điều động 7.222 lượt cán bộ, chiến sĩ, 92 lượt ô tô, 34 lượt xuồng cứu hộ; Công an Nghệ An triển khai 100% lực lượng cấp xã (hơn 4.200 cán bộ, chiến sĩ), đồng thời sẵn sàng chi viện thêm 550 cán bộ cho các địa phương xung yếu.
Các lực lượng thường trực bám sát hiện trường, hỗ trợ sơ tán dân, khơi thông dòng chảy, chằng chống nhà cửa, bảo vệ tàu thuyền. Sở Xây dựng phối hợp phân luồng giao thông, khắc phục các điểm ách tắc. Chính quyền các xã, huyện huy động “4 tại chỗ” – lực lượng, phương tiện, hậu cần và chỉ huy – nhằm kịp thời giúp dân vượt qua khó khăn.
Dù bão đã suy yếu, mưa lớn sau bão vẫn tiếp diễn, mực nước các sông còn dâng cao, nguy cơ sạt lở đất, lũ quét, ngập úng cục bộ ở vùng hạ lưu và vùng trũng thấp rất lớn. Hàng chục nghìn hộ dân chưa thể trở về nhà do ngập sâu, trong khi hạ tầng điện, đường, trường, trạm bị hư hỏng nặng.
Khối lượng công việc khắc phục là vô cùng lớn: từ việc dựng lại mái nhà, khôi phục điện, nước, thông đường giao thông, dọn dẹp bùn đất đến khôi phục sản xuất nông nghiệp, ổn định đời sống dân sinh. Ngành giáo dục, y tế cần được ưu tiên sửa chữa sớm để học sinh trở lại trường, người dân được đảm bảo khám chữa bệnh.
Đặc biệt, nguy cơ ô nhiễm môi trường sau ngập lụt cũng đặt ra thách thức lớn. Nước rút để lại lượng lớn rác thải, xác động vật, bùn đất, tiềm ẩn nguy cơ dịch bệnh.
Trong lúc khó khăn này, tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái của người dân Nghệ An càng được phát huy. Nhiều tổ chức, cá nhân đã quyên góp, hỗ trợ nhu yếu phẩm, áo phao, nước sạch, thuốc men để tiếp sức cho đồng bào vùng lũ.
Bão số 10 đã đi qua nhưng hậu quả để lại ở Nghệ An là vô cùng nặng nề. Trong khói bụi hoang tàn của những mái nhà tốc mái, ruộng đồng chìm trong nước, chợ búa, trường học hư hỏng, người dân nơi đây vẫn kiên cường bám trụ, cùng chính quyền và lực lượng chức năng từng bước khắc phục khó khăn. Tinh thần đoàn kết, ý chí vượt khó sẽ là nền tảng để Nghệ An vững vàng hơn trong những thử thách khắc nghiệt của thiên tai.
