Dãy nhà 2 tầng trên mặt kênh BaZa vi phạm pháp luật. Ảnh: Hoàng Oanh

Bức xúc trước những hành vi của các nhà đầu tư đang xâm phạm công trình thủy lợi nêu trên, nhiều người dân ở xã Ninh Hiệp đã gửi đơn đến các cơ quan chức năng và các cơ quan báo chí để phản ánh. Đồng thời đề nghị các cấp có thẩm quyền khẩn trương ngăn chặn, xử lý nghiêm những hành vi xâm phạm kênh BaZa; trả lại nguyên trạng cho con kênh vốn có từ bao đời nay.

Trong hệ thống kênh bắt nguồn từ sông Đuống phục vụ công tác tưới tiêu của nhân dân huyện Gia Lâm và thị xã Từ Sơn có kênh BaZa (còn có tên gọi khác là kênh Cống Thôn được xây dựng từ năm 1956).

Kênh BaZa nằm trong hệ thống công trình thủy lợi của quốc gia, có ý nghĩa rất lớn đối với đời sống của nhân dân trong vùng. Bởi thế, công trình này cần được bảo vệ theo quy định tại Pháp lệnh số 32/2001-UBTVQH10 ngày 4/4/2001 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Nghị định số 143/2003-NĐ-CP ngày 28/11/2003 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Pháp lệnh Khai thác và bảo vệ công trình thủy lợi.

Thế nhưng, thời gian qua, một số nhà đầu tư đã ngang nhiên xây dựng hàng dãy nhà ở 2 tầng trên mặt kênh BaZa. Theo người dân, những công trình nhà ở 2 tầng này, nếu được đưa vào sử dụng thì toàn bộ chất thải sinh hoạt sẽ đổ xuống gây ô nhiễm dòng nước, ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc cấp thoát nước và tưới tiêu, gây khó khăn cho việc bảo dưỡng kênh và duy tu để khai thông dòng chảy.

Đáng nói là, dù đã thấy trước những tác hại của những dãy nhà ở 2 tầng này, nhưng các nhà đầu tư vẫn bất chấp sự phản ứng của nhân dân, chỉ vì lợi nhuận mà coi thường kỷ cương phép nước, ngang nhiên xâm phạm công trình thủy lợi của quốc gia.

Ông Nguyễn Bá Khánh, Chủ tịch UBND xã Ninh Hiệp, cho biết: Kênh BaZa, đoạn từ cống BaZa đến cống Thiềm Long thuộc địa giới hành chính phường Đình Bảng, thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh. Tuy nhiên, một bên bờ kênh BaZa là đường giao thông thuộc địa giới hành chính của xã Ninh Hiệp, huyện Gia Lâm, Hà Nội. Kênh BaZa cũng phục vụ việc tưới tiêu của nhân dân xã Ninh Hiệp. Vì vậy, cử tri xã Ninh Hiệp cũng có nhiều ý kiến xung quanh dự án này. Khi xây nhà ở 2 tầng trên mặt kênh sẽ khó khăn cho việc dẫn nước tưới phục vụ sản suất nông nghiệp cũng như việc nạo vét kênh tưới của đơn vị quản lý kênh, đặc biệt là khó khăn trong công tác quản lý Nhà nước của chính quyền xã Ninh Hiệp trên các lĩnh vực khi dự án hoàn thành đưa vào khai thác sử dụng.

Còn theo Chủ tịch UBND phường Đình Bảng Nguyễn Thế Chín, dự án cứng hóa kênh BaZa là do Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Bắc Ninh làm chủ đầu tư và được UBND tỉnh Bắc Ninh cấp giấy phép cho Công ty TNHH Thượng Hải cứng hóa kênh đoạn từ cống BaZa đến cống Thiềm Long. “Việc xây dựng nhà ở 2 tầng có giấy phép của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền hay không thì tôi không biết”, ông Nguyễn Thế Chín nói.

Trao đổi với PV, ông Nguyễn Văn Đại, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Bắc Ninh, nói rằng: Dự án nâng cấp kênh BaZa là do UBND tỉnh Bắc Ninh cấp phép cho Công ty TNHH Thượng Hải cứng hóa kênh, đoạn từ cống BaZa đến cống Thiềm Long, theo hình thức BOT. Do ngân sách có hạn, không đủ điều kiện để đầu tư nâng cấp kênh BaZa nên cho nhà đầu tư xây những ki ốt kinh doanh để hoàn vốn, đây cũng là công trình thí điểm của tỉnh Bắc Ninh.

Khi PV hỏi đến việc “xây dựng công trình nhà ở 2 tầng trên mặt kênh BaZa có vi phạm Pháp lệnh của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về khai thác và bảo vệ công trình thủy lợi hay không”, ông Nguyễn Văn Đại không có câu trả lời.

PV đề nghị cung cấp hồ sơ của dự án, ông Nguyễn Văn Đại cho biết: Việc cung cấp hồ sơ tài liệu của dự án này cho báo chí, chủ trương của Giám đốc Sở là phải báo cáo với UBND tỉnh Bắc Ninh.

Phát biểu với báo chí, GS Đào Xuân Học, nguyên Thứ trưởng Bộ NN&PTNT cho biết: Với trường hợp xây dựng ki-ốt trên kênh mương như vậy, xét về nguyên tắc, Luật Khai thác và Bảo vệ công trình thủy lợi đã quy định rất rõ là hành lang an toàn thủy lợi phải cách bờ kênh tùy theo cấp kênh, có thể từ 3 - 5m. Trong phạm vi này, người dân có thể được canh tác, nhưng không được xây dựng cơ sở hạ tầng và xâm chiếm các hành lang của sân đê. Do đó, tỉnh Bắc Ninh cấp phép cho Công ty TNHH Thượng Hải xây dựng nhà ở và ki-ốt ngay trên mặt kênh thủy lợi là bất thường. Việc cứng hóa kênh mương là rất tốt, giảm đi việc xói lở, bùn lắng, việc nạo vét kênh hàng năm cũng giảm. Nhưng, việc xây dựng trên toàn bộ bề mặt của kênh lại hoàn toàn khác, không liên quan đến việc cứng hóa.

Với những phân tích của GS Đào Xuân Học, việc xây dựng nhà ở 2 tầng trên bề mặt kênh BaZa là hoàn toàn trái pháp luật trong việc bảo vệ công trình thủy lợi. Vì vậy, các cơ quan chức năng có thẩm quyền cần vào cuộc để kiểm tra và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Cần buộc phải tháo dỡ những căn nhà 2 tầng trên mặt kênh BaZa để giữ nghiêm phép nước, kẻo lại để những căn nhà tương tự mọc lên ở nơi khác, xâm phạm nghiêm trọng công trình thủy lợi của quốc gia.

Hoàng Oanh