(Thanh tra) - Ngoài mở rộng quyền lợi hưởng lương hưu cho người lao động trong nước, Luật Bả hiểm xã hội (BHXH) 2024 cũng gia tăng cơ hội hưởng lương hưu đối với lao động Việt Nam đóng BHXH ở nước ngoài và lao động nước ngoài bắt buộc tham gia bảo hiểm tại Việt Nam.
Thông tin trên được Vụ trưởng BHXH, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) Phạm Trường Giang cho biết tại hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai Luật Công đoàn, Luật BHXH 2024 mới đây.
Tối ưu hóa quyền lợi cho người lao động hai nước
Qua thống kê, hiện nay có khoảng 50.000 lao động Việt Nam làm việc tại Hàn Quốc sẽ có cơ hội được hưởng lương hưu trong thời gian tới, sau khi Việt Nam và Hàn Quốc đã ký hiệp định song phương về BHXH công nhận thời gian đóng ở hai quốc gia.
Theo ông Phạm Trường Giang, ngày 14/12/2021, tại Seoul (Hàn Quốc), thay mặt Chính phủ Việt Nam, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung và Bộ trưởng Bộ Y tế và Phúc lợi xã hội Hàn Quốc Kwon Deok-cheol đã ký kết Hiệp định song phương về BHXH.
Và vào ngày 24/4/2023, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 60/NQ-CP về việc phê duyệt Hiệp định; ngày 25/4/2023, Thủ tướng ban hành Quyết định số 436/QĐ-TTg về việc phê duyệt Kế hoạch thực hiện Hiệp định.
Đáng chú ý, ngày 8/12/2023, tại Seoul (Hàn Quốc), Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Nguyễn Bá Hoan và Thứ trưởng Bộ Y tế và Phúc lợi Hàn Quốc Kim Hyejin đã ký thỏa thuận hành chính việc triển khai Hiệp định về BHXH giữa Chính phủ hai nước có hiệu lực từ ngày 1/1/2024.
Thông tin về một số nội dung cơ bản của Hiệp định Việt Nam - Hàn Quốc về BHXH và các quy định tại Luật BHXH 2024 về đàm phán, ký kết các Hiệp định, Phó Vụ trưởng Vụ BHXH Trần Hải Nam khẳng định, việc ký kết Hiệp định về BHXH là cần thiết để khắc phục vấn đề đóng song trùng, đồng thời hướng tới ghi nhận, tính cộng gộp thời gian tham gia BHXH ở cả Việt Nam và Hàn Quốc.
Việc ký kết Hiệp định về BHXH là cần thiết để khắc phục vấn đề đóng song trùng, tối ưu hóa quyền lợi cho người lao động hai nước. Hiệp định được xây dựng theo nội dung của một Hiệp định toàn diện với kết cấu gồm 5 Phần 24 Điều. Phạm vi áp dụng đối với Việt Nam là Luật BHXH (chỉ áp dụng với hai chế độ hưu trí và tử tuất) đối với Hàn Quốc là Luật Hưu trí quốc gia của Hàn Quốc.
Đối tượng áp dụng là người lao động là công dân Việt Nam, người lao động là công dân Hàn Quốc và thân nhân hoặc người thừa kế của những người này theo quy định của pháp luật mỗi nước.
Về quy định tránh đóng BHXH hai lần, đối với lao động phái cử, người lao động của một bên ký kết được cử đi làm việc ở bên ký kết còn lại thì chỉ áp dụng pháp luật của bên ký kết đầu tiên trong thời gian 60 tháng đầu và có thể kéo dài thêm không quá 36 tháng. Hết thời gian trên sẽ chỉ áp dụng pháp luật của nước người lao động đến làm việc.
Đối với lao động tuyển dụng tại chỗ, người lao động của một bên ký kết đang tạm sinh sống và được tuyển dụng bởi người sử dụng lao động ở bên ký kết còn lại thì chỉ áp dụng pháp luật của bên ký kết còn lại. Riêng đối với người lao động là công dân Hàn Quốc được người người sử dụng lao động tại Việt Nam tuyển dụng làm việc tại Việt Nam thì chỉ áp dụng pháp luật của Hàn Quốc trong thời gian không quá 60 tháng.
Không chỉ người lao động mà doanh nghiệp của hai quốc gia đều hưởng lợi
Về cộng gộp thời gian tham gia và tính hưởng BHXH, Hiệp định quy định thời gian tham gia BHXH để tính hưởng quyền lợi hưu trí là tổng các khoảng thời gian tham gia BHXH đã được ghi nhận theo pháp luật của Việt Nam và Hàn Quốc không bao gồm thời gian trùng (nếu có). Việc tính hưởng chế độ BHXH được thực hiện theo quy định pháp luật của mỗi bên ký kết.
Như vậy, với việc Việt Nam và Hàn Quốc đã ký hiệp định song phương về BHXH công nhận thời gian đóng ở hai quốc gia này thì khoảng 50.000 lao động Việt Nam làm việc tại Hàn Quốc sẽ có cơ hội được hưởng lương hưu ngay trong thời gian tới (từ năm 2025- 2030).
Tại dự thảo Thông tư hướng dẫn thi hành một số điều của Luật BHXH về BHXH bắt buộc, Bộ LĐ-TB&XH đề xuất phương án tính lương hưu đối với người lao động đã tham gia BHXH tại nước ngoài.
Theo đó, mức lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện hưởng lương hưu, có thời gian tham gia BHXH theo điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên nhưng thời gian đóng BHXH tại Việt Nam dưới 15 năm sẽ được tính theo quy định tại khoản 4 Điều 66 của Luật BHXH. Cụ thể, mỗi năm đóng trong thời gian này sẽ được tính bằng 2,25% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH.
Vụ trưởng Vụ BHXH Phạm Trường Giang khẳng định, Chính phủ rất quan tâm đến việc đảm bảo quyền lợi cho người lao động đi làm việc ở nước ngoài, không chỉ là về tiền lương mà còn là quyền lợi hưu trí của họ, không chỉ thời gian làm việc ở trong nước mà cả thời gian làm việc ở nước ngoài.
Việc hợp tác song phương về BHXH như hiệp định này không chỉ mang lại quyền lợi cho người lao động mà doanh nghiệp và cả quốc gia đều hưởng lợi. Lao động Hàn Quốc, Việt Nam khi di chuyển đến làm việc trên lãnh thổ của mỗi bên sẽ được tính cộng gộp thời gian tham gia BHXH để làm cơ sở tính hưởng lương hưu sau này.
