(Thanh tra) - Giảm nghèo bền vững ở tỉnh Bắc Ninh (sau sáp nhập) trong giai đoạn 2021–2025 không chỉ là kết quả của một chương trình hỗ trợ đơn thuần mà là tổng hòa của quyết tâm chính trị, cách làm đổi mới và sự đồng thuận của toàn xã hội. Từ thực tiễn triển khai, nhiều bài học quý giá đã được đúc kết, tạo nên nền tảng quan trọng cho giai đoạn tiếp theo.
Sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị
Với sự quyết tâm lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, sáng tạo, linh hoạt của Tỉnh uỷ, HĐND tỉnh, UBND tỉnh Bắc Ninh, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị; cấp uỷ, chính quyền các cấp trong triển khai thực hiện các Chương trình MTQG, tỉnh đã ban hành nhiều chương trình, kế hoạch cho cả giai đoạn và hàng năm nhằm thực hiện đổi mới công tác giảm nghèo, khơi dậy khát vọng xây dựng cuộc sống ấm no của người dân và phát huy sức mạnh toàn diện của cả hệ thống chính trị trong công cuộc giảm nghèo trong điều kiện mới.
Các sở, ngành chuyên môn của tỉnh Bắc Ninh đã tích cực, chủ động tham mưu UBND tỉnh Bắc Ninh ban hành kế hoạch triển khai thực hiện nghị quyết và các chương trình, cơ chế, chính sách giảm nghèo theo quy định.
Công tác truyền thông về giảm nghèo được các cấp, các ngành quan tâm thực hiện hiệu quả, phù hợp với thực tiễn Chương trình MTQG giảm nghèo trong giai đoạn mới, từng bước nâng cao được nhận thức của toàn xã hội về thực hiện giảm nghèo, đặc biệt đa phần người nghèo, hộ nghèo đã ý thức được trách nhiệm của bản thân trong việc chủ động vươn lên thoát nghèo là chính.
Công tác huy động nguồn lực đã được chú trọng ngay từ khâu lập kế hoạch thực hiện các chương trình. Bên cạnh nguồn vốn trung ương, ngân sách tỉnh đã bố trí phần vốn thực hiện, đồng thời chủ động huy động thêm nguồn lực trong Nhân dân.
Nguồn vốn ngân sách Nhà nước được phân bổ theo tiêu chí, đảm bảo công khai, công bằng, minh bạch, đúng hướng dẫn của Trung ương, các dự án hợp phần được đầu tư hỗ trợ đúng địa bàn đối tượng, đảm bảo chế độ, chính sách quy định.
Phong trào xã hội hoá về giảm nghèo tiếp tục được quan tâm thực hiện, thu hút sự tham gia của toàn xã hội. Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể Nhân dân tỉnh Bắc Ninh đã làm tốt công tác vận động, phân công đoàn viên, hội viên giúp nhau về xóa đói, giảm nghèo phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững...
Công tác đào tạo, bồi dưỡng, tuyên truyền về giảm nghèo bền vững được đổi mới với nhiều phương pháp, đa dạng về hình thức nhằm nâng cao chất lượng tuyên truyền về các chính sách giảm nghèo và những sáng kiến, kinh nghiệm hay về giảm nghèo bền vững.
100% đội ngũ cán bộ làm công tác giảm nghèo các cấp được đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực về công tác giảm nghèo.
Việc thực hiện hiệu quả các chính sách giảm nghèo đã góp phần tạo được niềm tin của Nhân dân với Đảng, với chính quyền, góp phần ổn định xã hội, quốc phòng - an ninh được bảo đảm. Công tác kiểm tra, giám sát được thực hiện nghiêm túc.
100% các chính sách giảm nghèo đều đến tay đối tượng và phát huy hiệu quả. Những trường hợp phát hiện sai sót trong rà soát hộ nghèo đều có biện pháp chấn chỉnh và chỉ đạo phù hợp.
7 bài học kinh nghiệm để giảm nghèo bền vững
Từ thực tiễn triển khai, Bắc Ninh đã rút ra 7 bài học kinh nghiệm quan trọng cho hành trình giảm nghèo bền vững.
Một là, cấp uỷ, chính quyền các cấp phải quán triệt đầy đủ trách nhiệm và vai trò lãnh đạo; phải huy động được sự tham gia của cả hệ thống chính trị và của toàn xã hội mới có thể thành công.
Thực hiện quyết liệt ngay từ giai đoạn lập kế hoạch chung cũng như từng dự án và có sự phân công trách nhiệm cho cơ quan, người chủ trì thực hiện; kịp thời phân bổ kinh phí chi tiết cho từng dự án, nội dung ngay từ đầu năm.
Hai là, cần kịp thời xây dựng và ban hành chính sách đồng bộ cùng với thời điểm quyết định phê duyệt Chương trình MTQG để các địa phương có thể triển khai thực hiện ngay nhằm nâng cao hiệu quả các dự án và kịp thời giải ngân kinh phí chương trình.
Ba là, vai trò của người dân, đặc biệt là bản thân người nghèo là nhân tố quyết định đến sự bền vững của chương trình giảm nghèo. Vì vậy, phải khơi dậy ý chí tự lực vươn lên của chính bản thân người nghèo, kết hợp với các chính sách hỗ trợ của Nhà nước và cộng đồng xã hội để thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững.
Bốn là, nguồn lực Nhà nước đóng vai trò quyết định, cần được ưu tiên và bố trí kịp thời để thực hiện chương trình giảm nghèo, ưu tiên cho các địa bàn khó khăn hơn; đồng thời có cơ chế để huy động nguồn lực hỗ trợ từ cộng đồng, doanh nghiệp, các tổ chức quốc tế và chính bản thân hộ nghèo trong thực hiện mục tiêu giảm nghèo.
Năm là, thường xuyên tổ chức các hình thức truyền thông về giảm nghèo đa dạng, phù hợp để chủ trương, chính sách giảm nghèo của Đảng và Nhà nước đến được với người nghèo.
Phát hiện, phổ biến các mô hình, điển hình giảm nghèo có hiệu quả để nhân rộng, phê phán các hiện tượng tiêu cực, không muốn thoát nghèo. Tuyên truyền nâng cao nhận thức giảm nghèo, tạo sự đồng thuận cao trong xã hội nhằm thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững.
Sáu là, công tác kiểm tra, đánh giá việc thực hiện chương trình giảm nghèo cần được tổ chức thường xuyên ở các cấp, các ngành, nhất là cơ sở, từ việc xác định đối tượng thụ hưởng đến việc tổ chức thực thi chính sách. Thông qua đó để hạn chế các tiêu cực, lợi dụng chính sách, đồng thời phát hiện những hạn chế, bất hợp lý để kiến nghị sửa đổi, bổ sung kịp thời.
Bảy là, coi trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ và tập huấn về kiến thức triển khai thực hiện các Chương trình MTQG cho đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là đội ngũ cán bộ ở cơ sở xã, thôn, bản, những người trực tiếp chỉ đạo thực hiện Chương trình.
Địa phương cần phát huy vai trò tiên phong gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ ở thôn, bản, người có uy tín. Mỗi cán bộ, đảng viên trở thành những điển hình gương mẫu, nhiệt huyết trong thực hiện Chương trình; nghiêm túc thực hiện nguyên tắc dân chủ, công khai, minh bạch trong quản lý, giám sát và đánh giá kết quả thực hiện Chương trình tại địa phương.
Những bài học ấy không chỉ mang giá trị trong giai đoạn vừa qua mà còn là kim chỉ nam cho hành trình tới. Với nền tảng vững chắc đã được tạo dựng, cùng quyết tâm chính trị cao và sự đồng thuận của nhân dân, tỉnh Bắc Ninh đang tiến gần hơn tới mục tiêu xây dựng một địa phương phát triển thịnh vượng, không còn đói nghèo, an sinh xã hội toàn diện và bền vững.
