Ngày 02/01/2013, trong khi kiểm kê quỹ đột xuất, lãnh đạo Ngân hàng TMCP Đầu tư & Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Phú Tài (gọi tắt là Ngân hàng BIDV Phú Tài, TP. Quy Nhơn, Bình Định) phát hiện tiền kho quỹ bị thâm hụt hơn 31,4 tỷ đồng. Qua xác minh ban đầu có dấu hiệu tội phạm, ngày 05/01/2013, Cơ quan điều tra, Công an tỉnh Bình Định ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, thực hiện lệnh bắt giam đối với Thủ kho Hồ Thị Thu Hương về tội “Tham ô tài sản”. 

Đầu năm 2004, Hương được vào làm nhân viên kiểm ngân Ngân hàng BIDV Phú Tài. Sau gần 6 năm nỗ lực trong công tác, gây dựng lòng tin với đồng nghiệp và lãnh đạo, Hương được Giám đốc tín nhiệm giao làm thủ kho tiền vào đầu tháng 4/2010. Ở cương vị mới, Hương bắt đầu thực hiện những thủ đoạn khá đơn giản nhưng chiếm đoạt số tiền lớn để tiêu xài cá nhân, nhất là dùng đánh số đề. Do thua đề liên tục, Hương nảy sinh ý định “rút ruột” kho tiền của Ngân hàng, bằng cách hàng ngày Hương lấy từ 50 - 100 triệu đồng rồi gói vào giấy lộn, sau đó bỏ vào đáy sọt rác chờ đến khi hết giờ làm việc giả vờ mang rác đi đổ bên ngoài trụ sở rồi đợi khi mọi người đi về, Hương quay lại lấy tiền bỏ vào giỏ xách đem về nhà. Hương khai nhận đã nhiều lần lấy tiền bằng cách như thế và không thể nhớ hết số lần lấy, mỗi lần bao nhiêu tiền… Trung bình mỗi tháng, Hương tham ô từ 900 - 1 tỷ đồng.

Để tránh bị phát hiện, nhất là các lần kiểm kê kho quỹ, Hương dùng nhiều thủ đoạn cân đối số liệu của quỹ vào dịp cuối tháng, cuối kỳ, cuối năm; cũng như những lúc kiểm kê đột xuất. Có lúc Hương vay tiền bên ngoài nhập vào kho để cân đối số tiền thiếu hụt, kiểm kê xong lại rút ra trả nợ; khi thì Hương lập chứng từ ứng quỹ nội bộ khống cho các phòng giao dịch trực thuộc để làm giảm lượng tiền mặt tồn kho. Lắm khi Hương lợi dụng việc các phòng giao dịch trực thuộc nộp tiền hoàn quỹ về Chi nhánh, nhưng không nhập ngay mà sử dụng bù vào số tiền đã tham ô, đợi kiểm kê xong mới nhập vào để cân đối trên hệ thống. Có lần Hương rút tiền từ Ngân hàng Nhà nước về Chi nhánh để hoạt động, nhưng không làm thủ tục nhập trên hệ thống ngay, nhằm tạo số dư tiền mặt trong kho để bù khoản tiền bị thâm hụt mà Hương đã rút… Với những thủ đoạn trên, từ tháng 4/2010 đến đầu năm 2013, Hương đã bòn rút khỏi quỹ Ngân hàng hơn 22 tỷ đồng.

Không chỉ trực tiếp lấy tiền mặt tại kho quỹ, Hương còn lập nhiều chứng từ khống bằng cách lấy tên người khác và giả chữ ký người nộp tiền vào tài khoản, rồi thông qua những người này để rút tiền. Hương đã lấy 9 tỷ đồng chuyển vào tài khoản số 58110000029824 của ông Võ Hồng Sơn (anh rể Hương) mở tại Ngân hàng BIDV Phú Tài. Cụ thể, Hương đã lập 33 chứng chỉ “nộp khống” với số tiền 6,7 tỷ đồng, 11 lần làm khống giấy nộp tiền vào tài khoản của ông Hồ Văn Hải (trú phường Bùi Thị Xuân, TP. Quy Nhơn) với số tiền 3,35 tỷ đồng. 1 lần làm khống thủ tục nộp tiền vào tài khoản của bà Trịnh Thị Hiền Thảo (chị vợ ông Hải) 400 triệu đồng… Toàn bộ số tiền trên được Sơn rút ra giao cho Hương để trả nợ đề và tiếp tục đánh đề. Hương còn khai số tiền lấy từ kho quỹ ra để cho ông Lê Duy Duyệt, Giám đốc Công ty TNHH Thành Vinh vay 6 tỷ, cho bà Sương (chợ Phú Tài) vay 2 tỷ, nhưng cả hai người trên đều đã chết và Hương cũng không chứng minh được việc cho vay. Còn việc Hương khai đưa 5,3 tỷ đồng nhờ những người khác chơi chứng khoán, nhưng trên thực tế số tiền này chỉ chơi hơn 86 triệu đồng và Hương cũng đã nhờ bán cổ phiếu để thu tiền về từ 12/01/2011.

Sở dĩ Hương thực hiện trót lọt nhiều lần hành vi tham ô số tiền lớn và một thời gian dài mới bị phanh phui như vậy, là do sự buông lỏng quản lý, trách nhiệm, làm sai quy trình, quy định của một số cán bộ lãnh đạo Ngân hàng BIDV Phú Tài. Trước tiên, là trách nhiệm của Ban quản lý kho tiền và Phòng Kế toán trong việc kiểm kê đóng, mở kho hàng ngày, nhất là vào thời điểm kết thúc ngày làm việc. Kế đến là Tổ quản lý và dịch vụ kho quỹ buông lỏng kiểm soát hoạt động thu, chi nội bộ, nên Hương lấy mật khẩu kiểm soát duyệt xuất, nhập tiền nội bộ, hủy chứng từ cân đối trên hệ thống để đối phó thiếu hụt kho. Hội đồng kiểm quỹ tiền mặt cũng không kiểm quỹ hàng ngày theo quy định, mà chỉ thực hiện việc kiểm quỹ cuối tháng, năm và đột xuất, việc kiểm quỹ cũng không đúng quy trình thủ tục, nên Hương có cơ hội lợi dụng để đối phó mà không bị phát hiện.

Bên cạnh việc khởi tố, bắt tạm giam Hồ Thị Thu Hương, Cơ quan điều tra cũng đã khởi tố bị can Võ Hồng Sơn về tội “Tham ô tài sản” với vai trò đồng phạm. Riêng việc thiếu trách nhiệm của các cá nhân liên quan ở Ngân hàng BIDV Phú Tài, sẽ được tách ra để tiếp tục xử lý bằng tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” trong thời gian tới.

Ngọc Phó