Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng được xây dựng với kết cấu gồm 6 Chương, 51 Điều, tập trung điều chỉnh các vấn đề về trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hoá, dịch vụ đối với người tiêu dùng; trách nhiệm quản lý Nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; trách nhiệm của các tổ chức xã hội trong bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; cơ chế giải quyết tranh chấp giữa người tiêu dùng với tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hoá, dịch vụ; quyền và nghĩa vụ của người tiêu dùng

So với các văn bản pháp luật quy định về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trước đây, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng có những điểm mới có giá trị thực tiễn cao. Đó là các quy định về các hành vi bị cấm trong lĩnh vực bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; vấn đề kiểm soát hợp đồng mẫu, điều kiện giao dịch chung; trách nhiệm của bên thứ ba đối với người tiêu dùng; trách nhiệm bảo hành và thu hồi hàng hoá có khuyết tật; quyền khởi kiện của tổ chức xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; các phương thức giải quyết tranh chấp giữa người tiêu dùng với tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hoá, dịch vụ,…

Đối với các hành vi bị cấm, Luật quy định cấm tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hoá, dịch vụ thực hiện một số hành vi như: Lừa dối hoặc gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng thông qua hoạt động quảng cáo hoặc che giấu, cung cấp thông tin không đầy đủ, sai lệch, không chính xác về sản phẩm, uy tín, khả năng kinh doanh, khả năng cung cấp hàng hóa, dịch vụ của tổ chức, cá nhân; Quấy rối người tiêu dùng thông qua tiếp thị hàng hoá, dịch vụ trái với ý muốn của người tiêu dùng từ 02 lần trở lên hoặc có hành vi khác gây cản trở, ảnh hưởng đến công việc, sinh hoạt bình thường của người tiêu dùng.

Bên cạnh đó, khắc phục những bất cập trong Pháp lệnh bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 1999 trong vấn đề kiểm soát hợp đồng mẫu, điều kiện giao dịch chung, Luật quy định yêu cầu tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hoá, dịch vụ thuộc Danh mục hàng hóa, dịch vụ thiết yếu do Thủ tướng Chính phủ ban hành phải đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung với cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Luật cũng quy định về các điều khoản của hợp đồng giao kết với người tiêu dùng, điều kiện giao dịch chung không có hiệu lực nhằm khắc phục vị trí yếu thế của người tiêu dùng trong quan hệ giao kết hợp đồng với tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hoá, dịch vụ.
Luật cũng đã có riêng 01 Chương quy định các phương thức giải quyết tranh chấp giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ, bao gồm: Thương lượng; hòa giải; trọng tài và tòa án. Đặc biệt, Luật đã có quy định mang tính đặc thù khi áp dụng thủ tục rút gọn để giải quyết vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng với một số điều kiện cụ thể như vụ án dân sự đơn giản, chứng cứ rõ ràng, giá trị giao dịch dưới 100 triệu,… Bên cạnh đó, khi thực hiện khởi kiện để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, người tiêu tiêu dùng không có nghĩa vụ chứng minh lỗi của tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ và không phải nộp tạm ứng án phí, tạm ứng lệ phí Toà án.

Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2011 và thay thế Pháp lệnh bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng số 13/1999/PL-UBTVQH10.

  TTCN