Không biết bao nhiều tài nguyên cát bị thất thoát khi “thổ phỉ” hoạt động ngang nhiên như thế này

>>Kỳ I: Doanh nghiệp phá sản, “thổ phỉ” sống khỏe

“Cát tặc” tràn lan…

Từ xã Thiệu Toán, huyện Thiệu Hóa ngược về xóm Bình, xã Vĩnh Hùng, huyện Vĩnh Lộc có đê sông Mã chảy qua. Tại đây, do “cát tặc” ngày đêm thi nhau hút đã dẫn đến bờ sông bị lở ăn vào đất sản xuất nông nghiệp của người dân, chỉ còn cách bờ đê khoảng hơn 10m.

Theo phản ánh, “cát tặc” chủ yếu khai thác vào ban đêm khi thủy triều dâng lên. Tiếng máy nổ của động cơ ảnh hưởng tới việc học tập của trẻ nhỏ và thời gian ngủ nghỉ của mọi người. Nhiều lần nhân dân phải đánh kẻng, ném đá xua đuổi “cát tặc” để giữ đất, giữ đê. Chính quyền các cấp cũng đã huy động lực lượng vào cuộc xử lý, thế nhưng tất cả chỉ như “bắt cóc bỏ đĩa”. Mùa mưa bão năm nay, nếu tình trạng khai thác cát trái phép cứ tiếp diễn sẽ dẫn tới mất đất, sạt lở đê, uy hiếp đến nhà cửa, tính mạng của người dân.

Ngược về xã Hoằng Lý, huyện Hoằng Hóa, chúng tôi vào bãi tập kết cát đã hình thành khá lâu của ông Hải Canh. Ông chủ này rất ít đến bãi, chỉ giao lại cho công nhân quản lý, bán cát rồi ghi lại số liệu để báo cáo.

Tại một bãi tập kết cát trái phép khác, chúng tôi được người dân chỉ rõ ông chủ bãi đang đứng chỉ đạo máy xúc san bãi, bơm hút cát lên bờ. Thế nhưng, khi PV đề nghị được làm việc thì ông này thoái thác và… dọa: “Tôi chỉ là thợ sửa chữa máy múc. Các anh vào đây không cẩn thận là nghiện hút gây sự, không có đường mà về đâu”!

Cũng tại xã Hoằng Lý hiện tồn tại một bãi tập kết cát của gia đình ông Nguyễn Thức Dân, nằm dọc bờ sông Hoằng Lý. Bãi tập kết này chưa được cơ quan chức năng cấp phép. Ban đêm, chủ bãi còn cho thuyền hút cát ngay tại đất thầu của địa phương, gây sạt lở nghiêm trọng, mất đất sản xuất. Tại hiện trường, theo quan sát của chúng tôi, việc hút cát, sạt lở là có thật. Thế nhưng, theo giải thích của ông Nguyễn Thức Dân, gia đình “chỉ cho nạo vét ao để nuôi cá, chuyển đổi nghề nghiệp chứ không phải hút cát trái phép”!

 Trao đổi với PV Báo Thanh tra, ông Tào Văn Tuấn, Chủ tịch UBND xã Hoằng Lý nói: “Việc gia đình ông Nguyễn Thức Dân tự ý hút cát trái phép vào ban đêm, chính quyền địa phương sẽ cử người xuống kiểm tra và xử lý. Hiện trên địa bàn có 7 bãi tập kết cát chưa được cấp phép, địa phương đã lập quy hoạch và được lãnh đạo huyện Hoằng Hóa phê duyệt, đồng thời yêu cầu các gia đình, doanh nghiệp có nhu cầu kinh doanh cát nộp hồ sơ để cơ quan chức năng xem xét cấp phép”.

Ông Tuấn cho biết thêm: “Các bãi tập kết cát trái phép này trước đây được địa phương cho thuê đất làm bãi tập kết vật liệu xây dựng, nhưng do làm trái quy định nên phải thanh lý hợp đồng. Nhiều lần chính quyền xã đã lập biên bản, đình chỉ hoạt động nhưng vì lợi nhuận, các bãi tập kết vẫn lén lút hoạt động, xã cũng rất mệt mỏi”.

Ai quản lý?

Tại thị trấn Tào Xuyên, huyện Hoằng Hóa, vừa có “lệnh” của UBND tỉnh yêu cầu giải tỏa các điểm tập kết cát trái phép để các ngành chức năng về kiểm tra, cấp giấy phép đủ điều kiện kinh doanh cho các hộ.

Tại đây, chính quyền địa phương đã thành lập tổ công tác kiểm tra, xử lý các trường hợp vi phạm, yêu cầu chủ bãi ký cam kết giải tỏa hết toàn bộ lượng cát trên bãi, không để các hộ tập kết cát mới khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép. Đồng thời, giao cho lực lượng công an thường trực kiểm tra, xử lý các thuyền hút cát mới lên bãi.

Điều đáng nói, dù là địa phương có nhiều điểm tập kết cát trái phép, thế nhưng trong những năm qua, Tào Xuyên đã có nhiều có gắng trong công tác kiểm tra, giải tỏa “cát tặc”, được Chủ tịch UBND huyện Hoằng Hóa ghi nhận, biểu dương.

Bà Tào Thị Hạnh, một chủ bãi cát ở thị trấn Tào Xuyên cho biết: “Từ lâu gia đình tôi đã sống bằng nghề kinh doanh, buôn bán cát, đóng thuế, phí đầy đủ. Những tháng gần đây, thực hiện sự chỉ đạo của chính quyền cấp trên, gia đình tôi đã ngừng hoạt động, giải tỏa sạch sẽ hiện trường để cơ quan chức năng về kiểm tra, thẩm định cấp phép”.

Theo tìm hiểu của PV, tại thị trấn Tào Xuyên, một số hộ gia đình nằm trong quy hoạch được làm bãi tập kết, kinh doanh cát, thế nhưng khi trình giấy tờ, hồ sơ lên các cấp chính quyền lại chưa được giấy phép.

Ngoài xã Hoằng Lý, thị trấn Tào Xuyên, ở các xã Hoằng Minh, Hoằng Anh, Hoằng Xuân, Hoằng Phượng… của huyện Hoằng Hóa cũng đang tồn tại các bãi tập kết cát trái phép, nhưng chưa được giải quyết dứt điểm.

Báo cáo của đoàn liên ngành kiểm tra, rà soát, chấn chỉnh hoạt động quản lý, khai thác, tập kết cát sỏi trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa cho biết, năm 2011, toàn tỉnh có 82 bãi tập kết cát trải dài trên 14 huyện, thị nhưng chỉ có 17 bãi tập kết được cấp phép đúng pháp luật (còn lại 65 bãi tập kết trái phép). Với số lượng bãi tập kết trái phép quá lớn này, nếu các ban, ngành chức năng tỉnh Thanh Hóa không sớm vào cuộc xử lý triệt để thì tình trạng “cát tặc” hoành hành chưa biết đến bao giờ và hậu quả rất khó lường.

    Văn Thanh

Kỳ III: Sông Hương gồng mình, chính quyền bất lực?