Bị cáo Trần Thị Quý Phượng tại phiên tòa xét xử chiều ngày 20/5. Ảnh: Trung Đức

Đồng thời, trong vụ án này còn có bị cáo khác là bà Võ Thị Thụ - chủ Doanh nghiệp Tư nhân Minh Tiến bị truy tố về tội “Mua bán trái phép hóa đơn”. 

Vụ án lừa đảo, lạm dụng tín nhiệm chiếm dụng vốn trong lĩnh vực xây dựng cơ bản, do “mỹ nữ” Trần Thị Quý Phượng (còn gọi là Phương), Giám đốc Công ty Bình An gây ra đã để lại nhiều câu hỏi và bài học đau xót cho những người có trách nhiệm trong các cơ quan quản lý Nhà nước ở Gia Lai. 

Trần Thị Quý Phượng sinh năm 1969, học hết lớp 7/12. Điều làm dư luận xã hội quan tâm là trong thời gian bà làm Giám đốc Công ty Bình An, nhiều công trình giao thông tiền tỷ trên địa bàn tỉnh Gia Lai lúc bấy giờ Công ty Bình An trúng thầu một cách khó hiểu nhưng thi công ì ạch, chất lượng kém. Nếu không xảy ra đồng loạt các công trình ứng vốn nhiều, thi công ít thì hệ lụy sẽ thế nào và nếu không phát hiện hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản thì liệu có phát hiện các hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản và trốn thuế.

Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Gia Lai truy tố, Công ty Bình An thành lập năm 2007, có trụ sở tại 08/34 Hoàng Văn Thụ, TP Pleiku (tỉnh Gia Lai), do Trần Thị Quý Phượng làm giám đốc. Tuy là một doanh nghiệp mới ra đời, còn non yếu trong lĩnh vực xây dựng nhưng từ năm 2009 đến năm 2011, Công ty Bình An đã trúng thầu 11 công trình trên địa bàn tỉnh Gia Lai, với tổng giá trị công trình trên 112 tỷ đồng. Trong số 11 công trình trúng thầu, có 2 công trình đã thi công hoàn thành, 5 công trình được nhà thầu phụ thi công hoàn thành và trả nợ tạm ứng thay Công ty Bình An, 4 công trình mất khả năng thi công nhưng nợ ứng vốn ngân sách với số tiền 21,13 tỷ đồng. 

“Điểm mặt” những công trình do nhà thầu Công ty Bình An sai phạm như: Đường liên xã biên giới Ia Chía - Ia O (huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai), số tiền trên 20 tỷ đồng, đã ứng 10 tỷ đồng nhưng giá trị khối lượng thực tế thi công 833 triệu đồng; công trình đường xã Đăk Pling (huyện Kông Chro, tỉnh Gia Lai) giá trị 30,7 tỷ đồng, đã ứng trên 17 tỷ đồng nhưng giá trị khối lượng thi công mới đạt 8,4 tỷ đồng; công trình đường liên xã Nghĩa Hưng - Chư Jôr (huyện Chư Pah, tỉnh Gia Lai) trên 8,2 tỷ đồng, được giải ngân trên 7,3 tỷ đồng nhưng giá trị khối lượng thực tế thi công trên 5,1 tỷ đồng; công trình vành đai D2, khu lâm viên Biển Hồ (TP Pleiku, tỉnh Gia Lai), do Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai làm chủ đầu tư, giá trị trên 3,29 tỷ đồng, đã tạm ứng gần 2 tỷ đồng nhưng khối lượng thực hiện chỉ đạt 872 triệu đồng; công trình đường liên xã Chư A Thai - Ia Yeng (huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai) giá trị 7,3 tỷ đồng, thi công xong chưa đưa vào sử dụng đã hư hỏng nghiêm trọng… 

Chỉ tính trong 11 công trình do Công ty Bình An trúng thầu, hiện còn nợ các chủ đầu tư tiền tạm ứng 21,13 tỷ đồng. Cơ quan Cảnh sát Điều tra, Công an tỉnh Gia Lai xác định, Trần Thị Quý Phượng chiếm dụng 7,57 tỷ đồng tiền tạm ứng các công trình để mua ô tô, trả nợ ngân hàng, trả nợ vay cá nhân... Ngoài ra, Phượng còn cấu kết với các doanh nghiệp: Minh Tiến (138 Ngô Gia Khảm, TP Pleiku), Toàn Thắng (10 Phù Đổng, TP Pleiku), Hưng Phú (huyện Đăk Đoa)… ở tỉnh Gia Lai để mua khống hàng chục hóa đơn giá trị gia tăng, hợp lý hóa chứng từ kê khai để hoàn thuế và trốn thuế 1,79 tỷ đồng. Tuy Phượng khai nhận việc hoàn thuế có sự thỏa thuận “chung chi” với cán bộ thuế nhưng kết quả điều tra không có cơ sở pháp lý.

Trong giai đoạn 2009 - 2011, Công ty Bình An ứng tiền từ 11 công trình, nhận tiền hoàn thuế và tiền vay ngân hàng, vay cá nhân tổng cộng 94,8 tỷ đồng. Hồ sơ thể hiện tổng chi phí của Công ty Bình An 108,27 tỷ đồng (trong đó chi khống 22,21 tỷ đồng, thực chi 86,06 tỷ đồng). Theo bị cáo Phượng, số tiền chênh lệch 8,7 tỷ đồng có một phần được trích chi phần trăm (từ 7 đến 10% giá trị công trình) theo “luật riêng” cho các cán bộ lãnh đạo liên quan đến các công trình, Ban Quản lý dự án tại các huyện như Kông Chro, Chư Pah, Ia Pa, Phú Thiện... 

Đặc biệt, bị cáo Phượng cũng khai nhận đã chi cho ông Phan Xuân Vũ, Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai 120 triệu đồng, tặng cho gia đình ông Trần Thế Vinh, nguyên Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Gia Lai một xe ô tô hơn 1,5 tỷ đồng và nhiều tiền mặt, trong đó có 1 lần chuyển qua tài khoản 50 triệu đồng... Tuy nhiên, phía các cơ quan chức năng và bị cáo Phượng đều không có chứng cứ để chứng minh việc đưa tiền. 

Các cán bộ lãnh đạo bị “tố” nhận tiền đều không thừa nhận có nhận tiền. Riêng món quà là chiếc xe ô tô, cơ quan chức năng không đủ cơ sở để kết luận việc bị cáo Phượng biếu mà chỉ thừa nhận có cho mượn để đi. Món tiền chuyển khoản 50 triệu đồng, ông Trần Thế Vinh khai đã chuyển trả lại cho bị cáo Phượng, còn bị cáo Phượng thì khai không nhớ có trả không.

Tại buổi khai mạc phiên tòa, bị cáo Phượng yêu cầu hoãn phiên tòa vì ông Trần Thế Vinh và bà Kim Anh (chủ doanh nghiệp bán hóa đơn) vắng mặt. Tuy nhiên, Hội đồng xét xử và đại diện Viện Kiểm sát giữ quyền công tố tại phiên tòa cho rằng không ảnh hưởng đến quá trình xét xử nên vẫn tiếp tục phiên tòa.

Ngày xét xử đầu tiên, Hội đồng xét xử tập trung làm rõ các hành vi mà Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Gia Lai đề nghị truy tố đối với Trần Thị Quý Phượng về các tội: Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, trốn thuế; Võ Thị Thụ (56 tuổi), Giám đốc doanh nghiệp tư nhân Minh Tiên (TP Pleiku, Gia Lai) về hành vi mua bán hóa đơn trái phép. 

Được biết, do lỡ “nhúng chàm” với nhà thầu Bình An, vào ngày 19/11/2013, Tòa án nhân dân tỉnh Gia Lai đã tuyên phạt ông Nguyễn Bổng, Trưởng Ban quản lý Dự án đầu tư xây dựng cơ bản huyện Ia Grai (tỉnh Gia Lai) 24 tháng tù giam vì tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” 

Trung Đức