(Thanh tra) - Việc Hà Nội quyết định thành lập các đoàn kiểm tra chuyên trách để rà soát, đánh giá quy trình lưu trữ và bàn giao tài liệu là một bước đi quan trọng, không chỉ nhằm khắc phục những bất cập lộ ra từ vụ việc tại Cổ Nhuế 2 (cũ) mà còn để ngăn chặn các hành vi tương tự.
Ngày 3/7/2025, Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Hà Nội Lê Hồng Sơn đã ký Quyết định số 3644/QĐ-UBND, sửa đổi và bổ sung Quyết định số 3432/QĐ-UBND về việc thành lập các đoàn kiểm tra, hướng dẫn bàn giao tài liệu lưu trữ tại các đơn vị hành chính cấp xã mới trên địa bàn thành phố. Quyết định này được ban hành trong bối cảnh dư luận đang xôn xao về vụ việc hủy tài liệu trong đêm tại UBND xã Cổ Nhuế 2 (quận Bắc Từ Liêm cũ).
Vào khoảng 19h30 ngày 24/6/2025, người dân tại khu vực gần trụ sở UBND xã Cổ Nhuế 2 (cũ) phát hiện một đám cháy bất thường ngay sát trụ sở. Khi đến gần, họ nhận thấy hàng loạt tài liệu, bao gồm các giấy tờ phô tô có dấu đỏ liên quan đến hoạt động kế toán, thu chi ngân sách từ các năm 2020-2021 và thậm chí cả hóa đơn tài chính xuất vào tháng 1/2025 đang bị đốt. Hình ảnh đống lửa với các tài liệu hành chính bị thiêu rụi nhanh chóng lan truyền trên mạng xã hội, làm dấy lên nghi ngờ về động cơ đằng sau hành động này.
Đại diện UBND xã sau đó lên tiếng giải thích rằng các tài liệu bị đốt chỉ là bản phô tô không còn giá trị sử dụng và bản gốc vẫn được lưu trữ đầy đủ. Tuy nhiên, lời giải thích này không làm dịu đi sự hoài nghi của dư luận. Việc tiêu hủy tài liệu vào ban đêm, tại một địa điểm công khai ngay cạnh trụ sở UBND đặt ra câu hỏi lớn về tính chuyên nghiệp và tuân thủ quy định pháp luật. Theo Nghị định số 30/2020/NĐ-CP của Chính phủ về công tác văn thư, việc tiêu hủy tài liệu phải được thực hiện bởi hội đồng tiêu hủy, có biên bản rõ ràng và chỉ áp dụng cho tài liệu hết thời hạn lưu trữ. Hành động đốt tài liệu trong đêm rõ ràng không đáp ứng được các tiêu chuẩn này, khiến người dân đặt dấu hỏi về tính minh bạch của chính quyền địa phương.
Sự việc tại Cổ Nhuế 2 (cũ) diễn ra trong bối cảnh Hà Nội đang triển khai sắp xếp, sáp nhập các đơn vị hành chính cấp xã theo Nghị quyết 18-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương. Quá trình này đòi hỏi việc bàn giao tài liệu lưu trữ giữa các đơn vị hành chính phải được thực hiện cẩn trọng, đảm bảo không để xảy ra thất thoát hoặc tiêu hủy trái phép các tài liệu quan trọng, đặc biệt là những hồ sơ liên quan đến tài chính, đất đai và quản lý hành chính. Quyết định số 3644/QĐ-UBND được ban hành là một động thái kịp thời nhằm siết chặt quản lý, tăng cường giám sát và hướng dẫn các đơn vị hành chính cấp xã trong công tác bàn giao tài liệu.
Quyết định này sửa đổi, bổ sung Quyết định số 3432/QĐ-UBND trước đó, tập trung vào việc thành lập các đoàn kiểm tra chuyên trách để rà soát, đánh giá quy trình lưu trữ và bàn giao tài liệu. Đây là một bước đi quan trọng, không chỉ nhằm khắc phục những bất cập lộ ra từ vụ việc tại UBND xã Cổ Nhuế 2 (cũ) mà còn để ngăn chặn các hành vi tương tự tiếp tục xảy ra.
Các đoàn kiểm tra sẽ có nhiệm vụ hướng dẫn các đơn vị hành chính cấp xã tuân thủ đúng quy định pháp luật, đảm bảo rằng mọi tài liệu, đặc biệt là tài liệu có giá trị lâu dài, được bảo quản và bàn giao một cách minh bạch, đúng quy trình.
Các đoàn kiểm tra cần hoạt động độc lập, minh bạch và công khai kết quả để củng cố niềm tin của người dân. Nếu phát hiện vi phạm, cần có biện pháp xử lý nghiêm minh để răn đe và đảm bảo tính nghiêm túc của pháp luật.
TS.Nguyễn Thị Lê Thu
Quyết định số 3644/QĐ-UBND của thành phố mang lại kỳ vọng về một hệ thống quản lý văn bản hành chính minh bạch và hiệu quả hơn. Tuy nhiên, theo TS. Nguyễn Thị Lê Thu, giảng viên Học viện Hành chính và Quản trị công, để đạt được mục tiêu này, thành phố Hà Nội cần tăng cường đào tạo cho cán bộ văn thư, lưu trữ tại các xã, phường về quy trình quản lý và tiêu hủy tài liệu theo đúng quy định pháp luật.
Bà Thu cũng cho rằng, thành phố nên nghiên cứu việc áp dụng công nghệ số, như số hóa tài liệu hành chính, sẽ giúp giảm thiểu rủi ro thất thoát và tăng cường khả năng giám sát. “Hà Nội đã có những bước tiến trong lĩnh vực này thông qua Hệ thống quản lý văn bản và điều hành thành phố (Quyết định số 343/QĐ-UBND ngày 12/1/2023 của UBND thành phố Hà Nội) và cần tiếp tục mở rộng mô hình này”, bà Thu nhấn mạnh.
Cũng theo bà Thu, các đoàn kiểm tra cần hoạt động độc lập, minh bạch. Nếu phát hiện vi phạm, cần có biện pháp xử lý nghiêm minh để răn đe và đảm bảo tính nghiêm túc của pháp luật.
Khi kết thúc kiểm tra, việc công khai thông tin về kết quả kiểm tra là cần thiết, để xoá bỏ những hoài nghi từ dư luận về sự thiếu minh bạch và không rõ ràng từ phía một cơ quan quản lý Nhà nước cấp cơ sở.
Vụ hủy tài liệu trong đêm tại UBND xã Cổ Nhuế 2 (cũ) là một hồi chuông cảnh báo về những lỗ hổng trong công tác quản lý, lưu trữ hồ sơ, tài liệu hành chính tại cấp cơ sở. Quyết định 3644/QĐ-UBND của UBND thành phố Hà Nội thể hiện sự quyết tâm trong việc khắc phục những bất cập này, đảm bảo quy trình bàn giao tài liệu được thực hiện minh bạch và đúng quy định. Sự việc cũng là bài học cho chính quyền địa phương và là lời nhắc nhở về tầm quan trọng của việc xây dựng một hệ thống quản lý văn bản hành chính minh bạch, chuyên nghiệp.
