Các văn bản của xã và huyện về việc chấm dứt hợp đồng trước thời hạn sử dụng khu ao cá Bác Hồ tại xã Kim Chung. Ảnh: Lộc Nga

>>Bài 1: Ao cá Bác Hồ có nguy cơ bị “xóa sổ” bằng thông báo của xã! 

Kết luận thanh tra số 02 ngày 24/1/2014 do ông Hà Văn Khanh, Phó Chủ tịch UBND huyện Đông Anh ký, nêu: Việc ký hợp đồng cho thuê ao cá Bác Hồ không thực hiện công khai dân chủ, nội dung hợp đồng cho thuê đất nông nghiệp không đúng thẩm quyền… Việc thu - chi số tiền thu được từ hợp đồng thuê thầu ao cá không theo quy định; giao nhận thầu xây lắp công trình san nền, lấp ao mở rộng sân thể thao Nhà Văn hóa thôn Nhuế không có hồ sơ chứng minh khối lượng đã thực hiện. Công tác quản lý đất đai ở khu ao cá bị buông lỏng: Ông Thu tiến hành cải tạo khu ao, xây dựng công trình không xin phép, báo cáo chính quyền. Trong các năm 2009, 2010, mặc dù UBND xã Kim Chung đã lập biên bản vi phạm trật tự một số công việc xây dựng, đình chỉ thi công… nhưng xử lý chưa triệt để. Từ những nhận định trên, ông Khanh yêu cầu UBND xã Kim Chung ra thông báo chấm dứt thực hiện Hợp đồng số 01, yêu cầu ông Thu hoàn trả nguyên trạng diện tích mặt bằng như trước ngày 1/4/2004… 

Ngày 10/2/2014, UBND huyện Đông Anh có Kế hoạch số 24/KH-UBND tổ chức thực hiện Kết luận số 02. Trong buổi công bố kết luận và kế hoạch này, ông Thu không được mời dự. Với tinh thần “thần tốc”, ngay trong ngày, UBND xã Kim Chung đã ban hành Thông báo số 07 giống như một “tối hậu thư” về việc chấm dứt thực hiện Hợp đồng số 01 về cho thuê quyền sử dụng đất tại khu ao cá Bác Hồ. Theo đó, việc thực hiện Kế hoạch số 24 phải xong trước ngày 10/3/2014.

Ông Thu chỉ được biết “nôm na” các nội dung trên qua điện thoại của một vị cán bộ xã. Sốc và bất ngờ, hôm sau (21/2/2014), ông Thu đã có mặt tại UBND xã Kim Chung để “hỏi cho ra nhẽ”. Ông vỡ lẽ ra thông tin qua điện thoại là đúng sự thật. Đến lúc này, ông mới được tiếp cận các văn bản, khi ngày “thi hành án” chỉ còn ít bữa.

Qua nghiên cứu bản Kết luận số 02, ông Thu giật mình bởi nhiều nội dung không đúng sự thật, nên đã làm đơn khiếu nại. Thận trọng, trước khi gửi, ông Thu đã gọi điện hỏi ông Nguyễn Anh Dũng, Chánh Thanh tra huyện Đông Anh thì được tư vấn: Việc giải quyết khiếu nại lần đầu với kết luận này thuộc thẩm quyền UBND TP Hà Nội, cứ lên đó mà gửi.

Ngày 24/2/2014, có mặt tại Phòng Tiếp dân TP Hà Nội, sau khi nhận đơn, vị cán bộ tiếp dân giải thích: Thẩm quyền giải quyết vụ này thuộc Chủ tịch UBND huyện Đông Anh. Lúc này, ông Thu thực “choáng”, không biết ai nói đúng, nên đành nhân bản đơn khiếu nại gửi từ UBND xã tới nhiều cơ quan thuộc huyện Đông Anh và cả các cơ quan Trung ương cho chắc. Cuối cùng, ngày 6/3/2014, ông Thu cũng nhận được điện thoại của cán bộ Thanh tra huyện Đông Anh mời lên huyện phối hợp giải quyết đơn khiếu nại vào sáng 7/3. Lúc này ông mới vỡ lẽ: Việc thẩm quyền giải quyết khiếu nại của ông thuộc UBND huyện Đông Anh. Và, tư vấn bữa trước của ông Chánh Thanh tra huyện là không đúng!

Theo ông Thu, trong nhiều buổi “giải quyết khiếu nại” do Thanh tra huyện Đông Anh giải quyết, người chủ trì không thực hiện đúng quy trình giải quyết: Không cho ông có ý kiến về dấu hiệu vi phạm Luật Thanh tra của đoàn thanh tra; không giải thích hoặc không giải thích thỏa đáng nhiều câu hỏi và biên bản làm việc không ghi chép đầy đủ ý kiến của ông. 

Trong khuôn khổ của bài viết này, chúng tôi chỉ nêu một vài sai sót điển hình của Kết luận số 02. 

Kết luận này đã viện dẫn sai văn bản như: “Nội dung hợp đồng cho thuê quyền sử dụng đất nông nghiệp không đúng thẩm quyền, trái với quy định tại Điều 24, 86 Luật Đất đai năm 1993; Điều 1, khoản 6, mục 3 Luật Sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Đất đai ngày 29/6/2001”.

Thực tế, Hợp đồng số 01/HĐ-KT giữa Chủ tịch UBND xã Kim Chung với ông Thu được hai bên ký ngày 1/4/2004 nên thời điểm này không thể áp dụng Điều 24, 86 của Luật Đất đai năm 1993 mà phải áp dụng Luật Sửa đổi bổ sung Luật Đất đai năm 2001; cụ thể là áp dụng mục 3, Điều 24, Luật Sửa đổi bổ sung Luật Đất đai năm 2001: “Thẩm quyền giao đất, cho thuê đất sử dụng vào mục đích nông nghiệp, lâm nghiệp, làm muối thuộc UBND xã, phường, thị trấn”. 

Khi chúng tôi đi tìm hiểu về “Điều 1, khoản 6, mục 3 Luật Sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Đất đai ngày 29/6/2001” như viện dẫn trong Kết luận số 02 thì không thể tìm thấy các khoản (6), mục (3) và nội dung của Điều 1 cũng không có nội dung nào để vận dụng trong kết luận do ông Hà Văn Khanh ký.

Như vậy, nội dung này trong Kết luận số 02/KL-UBND đã viện dẫn và áp dụng văn bản luật sai về thời điểm và sai về nội dung. Chủ tịch UBND xã Kim Chung ký hợp đồng cho thuê khu ao cá là đúng thẩm quyền và thực chất chỉ là việc chuyển tiếp chủ trương đã có từ thời cho ông Đỗ Quốc Chí thuê. Tuy nhiên, có sai về thời hạn hợp đồng, nhưng trong hoàn cảnh 10 năm trước nếu không cho thuê với thời hạn dài thì không có cá nhân nào đổ tiền ra để đầu tư, với lại có như thế mới hạn chế được tình trạng lấn chiếm đất công. Nhưng điều đó không làm mất đi quyền của Nhà nước trong việc quản lý đất đai và không làm tổn hại đến xã hội.

Những sai sót trong thủ tục hành chính không thu, chi tiền qua ngân sách xã vì điều kiện thực tế ở địa phương khi đó, việc thu tiền có sự đồng tình ủng hộ của các ban, ngành, đoàn thể ở địa phương. Thiếu sót đó của cán bộ xã không làm sai bản chất thực tế của sự việc và không thể phủ nhận số tiền mà xã đã thu của công dân, điều đó được thể hiện ở khu văn hóa thôn được mở rộng nâng cấp phục vụ người dân. Việc không tuân thủ các thủ tục tài chính thuộc trách nhiệm của UBND xã. Kết luận thanh tra chỉ đạo xã và các phòng chức năng của huyện lập biên bản hoàn thiện hồ sơ vi phạm trật tự xây dựng đối với một số hạng mục, công trình mà ông Thu đã thực hiện gần 10 năm trước đó, vậy đã quá thời hiệu của quan hệ dân sự để xử lý vi phạm. Điều quan trọng nhất, kết luận của thanh tra huyện yêu cầu UBND xã thông báo chấm dứt hợp đồng với ông Thu, yêu cầu hoàn trả nguyên hiện trạng mặt bằng như trước ngày 1/4/2004 trong khi chưa có dự án nào được phê duyệt trên khu đất đó là hoàn toàn trái các quy định của pháp luật hiện hành. 

Trong quá trình xác minh vụ việc, chúng tôi đã nhiều lần làm việc với UBND xã Kim Chung và UBND huyện Đông Anh cũng như nhiều cơ quan chức năng liên quan khác. Tuy nhiên, sau nhiều lần hẹn làm việc, các đơn vị này vẫn chưa trả lời được nhiều câu hỏi mà chúng tôi đưa ra.

Dư luận đang đặt câu hỏi: Có hay không việc địa phương thu hồi đất của ông Thu để giao cho doanh nghiệp khác làm dự án? Nếu có việc này, việc thu hồi phải tuân theo các quy định của pháp luật, chứ không thể thành lập đoàn điều tra này, thanh tra khác, bắt bẻ lỗi này, lỗi khác bằng được để thu hồi vô điều kiện. Mọi công dân, tổ chức đều được đối xử công bằng trước pháp luật. Chúng tôi rất mong UBND huyện Đông Anh sớm bố trí lịch làm việc để trả lời rõ những khúc mắc kể trên, cũng như giải đáp rõ vì sao cơ quan thanh tra huyện Đông Anh làm việc chưa công khai cũng như thực hiện chưa nghiêm các quy định của ngành, của pháp luật về công tác thanh tra, công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo. 

Lộc Nga