Theo Bộ Y tế, năm 2022, dịch COVID-19 đã ảnh hưởng đến việc triển khai một số nội dung của chương trình ở nhiều địa phương. Trong thời gian vừa qua, Bộ Y tế đã chỉ đạo các tỉnh, thành phố tăng cường triển khai tiêm thường xuyên trong các tháng cuối năm và rà soát các đối tượng tiêm vét, tiêm bổ sung, tiêm bù cho đối tượng trẻ em và phụ nữ trên toàn quốc.

Thực hiện nội dung của năm 2023, với mong muốn được tiếp tục thực hiện việc mua vắc xin chương trình tiêm chủng mở rộng, thuốc chống lao, thuốc kháng HIV ARV và vitamin A để phục vụ cho các địa phương như các năm trước, nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho địa phương, Bộ Y tế đã đề nghị Bộ Tài chính xây dựng dự toán ngân sách Nhà nước năm 2023, trong đó, đề nghị bố trí kinh phí để thực hiện các nhiệm vụ chuyển từ chương trình mục tiêu y tế, dân số về nhiệm vụ thường xuyên để mua vắc xin chương trình tiêm chủng mở rộng, thuốc chống lao cho đối tượng không có thẻ bảo hiểm y tế, thuốc ARV và vitamin A cho trẻ em.

Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, các nhiệm vụ thuộc chương trình mục tiêu y tế, dân số chuyển thành nhiệm vụ chi thường xuyên của các bộ, ngành và địa phương nên theo quy định của Luật Đầu tư công, phân cấp ngân sách Nhà nước, Bộ Y tế không được phân kinh phí để triển khai thực hiện nhiệm vụ này.

Thời gian vừa qua, Bộ Y tế cũng đã rà soát nguồn vắc xin gối đầu từ năm 2022 chuyển sang đến nay, đối với các vắc xin sản xuất trong nước, chương trình tiêm chủng mở rộng đã cung ứng đủ số lượng vắc xin của năm 2022 và gối đầu đến tháng 7/2023. Riêng vắc xin viêm gan B, vắc xin phòng lao sử dụng đến tháng 8/2023, các vắc xin viêm não Nhật Bản, vắc xin sởi, rubela, bOPV dùng đến quý III và quý IV/2023, vắc xin uốn ván và bại liệt tiêm thực hiện ở các tuyến đủ đáp ứng đến hết năm 2023. Hiện nay, chương trình tiêm chủng mở rộng vẫn tiếp tục triển khai tiêm các vắc xin sẵn có tại các điểm tiêm chủng của xã, phường.

Đối với các thuốc lao, ARV, vitamin A liều cao, Bộ Y tế tích cực làm việc với các nhà tài trợ và sử dụng nguồn thuốc sẵn có để đảm bảo cung ứng cho các địa phương. Đến nay, Bộ Y tế đang triển khai chiến dịch bổ sung vitamin A cho trẻ em trên toàn quốc, bắt đầu từ ngày Quốc tế thiếu nhi, ngày 1/6. Hiện nay, các địa phương đang tích cực để triển khai nhiệm vụ này.

Đối với vắc xin nhập khẩu 5 trong 1, đây là vắc xin nhập khẩu do năm 2022 tiến hành các thủ tục đấu thầu, mua sắm theo quy định, tuy nhiên, không có nhà thầu tham gia nên thiếu trên thị trường.

Để đảm bảo vắc xin trong năm 2023, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, Bộ Y tế đã làm việc, lắng nghe và trao đổi với các địa phương; đã trình Chính phủ tờ trình và dự thảo nghị quyết về nội dung này.

Đặc biệt, Thủ tướng Chính phủ và Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cũng đã chỉ đạo rất quyết liệt Bộ Y tế phối hợp với Bộ Tài chính, bố trí kinh phí ngân sách Trung ương năm 2023 để Bộ Y tế triển khai mua sắm như những năm trước đây.

Ngoài ra, Bộ Y tế cũng đã có công văn gửi 63 tỉnh, thành phố để triển khai và tổng hợp đủ nhu cầu của 63 tỉnh, thành liên quan đến đề nghị mua vắc xin trên cả nước. Đồng thời, bộ này cũng chỉ đạo các đơn vị cung ứng vắc xin sẵn sàng cung cấp vắc xin sản xuất và xác định giá theo quy định.

Do không thể thực hiện mua sắm theo hình thức đấu thầu tập trung cấp quốc gia hoặc mua sắm trong trường hợp đặc biệt theo Điều 26 của Luật Đấu thầu đối với các vắc xin tiêm chủng mở rộng sản xuất trong nước (do các đơn vị sản xuất trong nước là doanh nghiệp Nhà nước hoặc đơn vị sự nghiệp trực thuộc Bộ Y tế, nên không đủ tư cách hợp lệ tham gia đấu thầu theo quy định tại khoản 2, Điều 6 Luật Đấu thầu, khoản 4, Điều 2 Nghị định 63/2014/NĐ-CP và không thể mua sắm theo quy định từ điều 21 đến điều 25 Luật Đấu thầu), để đáp ứng yêu cầu vắc xin cấp bách hiện nay, Bộ Y tế kiến nghị Chính phủ ban hành Nghị quyết cho phép thực hiện cơ chế mua sắm vắc xin cho Chương trình Tiêm chủng mở rộng từ nguồn ngân sách địa phương.

Cụ thể, đối với 10 loại vắc xin (bạch hầu, ho gà, uốn ván (DPT); vắc xin uốn ván hấp phụ (TT); vắc xin phòng lao đông khô (BCG); vắc xin uốn ván, bạch hầu hấp phụ (Td); viêm não Nhật Bản; viêm gan B; sởi; sởi - rubella (MRVAC); bại liệt (bOPV) và Rota sản xuất trong nước, Bộ Y tế kiến nghị Chính phủ giao cho Bộ Y tế tổng hợp nhu cầu của các địa phương, thực hiện đặt hàng, tổng hợp phương án của các nhà sản xuất vắc xin gửi Bộ Tài chính; các tỉnh, thành phố uỷ quyền cho Bộ Y tế đặt hàng các đơn vị sản xuất trong nước; Bộ Tài chính thẩm định, phê duyệt giá làm cơ sở để các địa phương ký hợp đồng đặt hàng và thanh toán trực tiếp với đơn vị cung ứng.

Giao Bộ Tài chính khẩn trương nghiên cứu, đề xuất sửa đổi Nghị định số 32/2019/NĐ-CP ngày 10/4/2019, Nghị định số 177/2013/NĐ-CP ngày 14/11/2013 và Nghị định số 149/2016/NĐ-CP ngày 11/11/2016 để đảm bảo đủ căn cứ pháp lý thực hiện mua vắc xin cho Chương trình tiêm chủng mở rộng từ năm 2024.

Phương Anh