(Thanh tra) - Là người có kinh nghiệm viết sách lâu năm, PGS Văn Như Cương cho rằng, tổng kinh phí để đổi mới chương trình, sách giáo khoa (SGK) chỉ cần tới 200 tỷ đồng thay vì gần 800 tỷ đồng như Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) dự toán.
200 tỷ đồng là đủ
+ Đề án Đổi mới chương trình, SGK mà Bộ GD&ĐT vừa công bố có rất nhiều điểm mới. Đáng chú ý là sẽ có nhiều bộ SGK thay vì 1 bộ như hiện nay. Việc thay đổi này có cần thiết không thưa PGS?
- Tôi nghĩ sự thay đổi này hoàn toàn phù hợp và cần thiết. Theo tôi biết, tại nhiều nước giáo viên có quyền không sử dụng SGK mà chỉ sử dụng bài soạn của họ. Chương trình thì có rồi nhưng dạy theo cách nào thì đó là quyền của giáo viên. Như vậy sẽ phát huy được tối đa năng lực của người thầy.
Việc có nhiều bộ SGK cũng sẽ phù hợp hơn với đặc trưng của mỗi vùng miền. Nếu như tôi ở những vùng sâu, vùng xa, tôi sẽ chọn những quyển sách phù hợp hơn với đặc tính ngôn ngữ địa phương thay vì sách cho người Hà Nội. Không nên dùng chung một quyển sách cho cả 3 miền bởi đặc tính ngôn ngữ không giống nhau. Ví dụ như con lợn - con heo, dưa chuột - dưa leo, mướp đắng - khổ qua…
+ Bộ GD&ĐT từng khiến dư luận “dậy sóng” khi công bố để thực hiện đổi mới chương trình, SGK cần tới gần 35 nghìn tỷ đồng, nay con số này đã giảm xuống còn 778,8 tỷ đồng. Là người từng nhiều lần được mời tham gia viết SGK, theo PGS số tiền này có đủ để thay đổi toàn bộ chương trình, SGK mới?
- Bộ GD&ĐT đã từng giải thích gần 35 nghìn tỷ đồng không phải dành riêng cho viết SGK, đổi mới chương trình mà nó còn bao gồm nhiều thứ khác nữa, và đó cũng chỉ là con số khái toán... Vì vậy, khi nghe con số gần 800 tỷ đồng ai cũng nghĩ rằng thế là rẻ.
Tuy nhiên, là người trong cuộc đã tham gia viết SGK cho Bộ GD&ĐT 3 lần, tôi khẳng định chỉ cần khoảng 200 tỷ đồng là có thể đổi mới được cả chương trình và SGK. Làm phép tính đơn giản, chương trình tổng thể của các cấp học vẫn giữ nguyên 12 năm, cứ mỗi lớp học học bao nhiêu tiết/tuần sẽ nhân lên 35 tuần. Theo tôi tính, tổng số tiết phải viết sách toàn bộ từ lớp 1 đến lớp 12 rơi vào khoảng 10.000 tiết.
Để trả tiền cho tác giả viết sách 1 tiết (khoảng 2 - 3 trang) trước đây chỉ 300.000 - 500.000 đồng/tiết, giờ nếu cứ tính xông xênh là 1 triệu đồng/tiết. Như vậy, để viết 1 bộ SGK cần khoảng 10 tỷ đồng. Tính thêm cả những chi phí phụ thêm như biên tập, thẩm định, thực nghiệm, chỉnh sửa… thì tất cả thêm khoảng 10 tỷ đồng nữa là 20 tỷ đồng. Như dự kiến của Bộ GD&ĐT có 4 bộ SGK thì cũng chỉ mất tổng cộng chưa đến 100 tỷ đồng cho viết chương trình và biên soạn SGK.
Còn các công việc phục vụ cho triển khai thực hiện như biên soạn tài liệu giáo dục của địa phương; cung cấp tài liệu tập huấn, tài liệu giáo dục của địa phương cho giáo viên; ghi hình bài giảng… cũng chỉ đến 100 tỷ đồng vì thời buổi này chi phí cho ghi âm, ghi hình rất rẻ, đó là chưa kể đến việc đào tạo tập huấn cho giáo viên năm nào cũng làm và đã có ngân sách trả.
Như vậy, thay vì gần 800 tỷ đồng mà Bộ GD& ĐT tính toán, theo tôi chỉ khoảng 200 tỷ đồng.
Khó áp dụng vào năm 2018
+ Theo lộ trình thực hiện mà Bộ GD&ĐT đưa ra, năm học 2018 - 2019 sẽ bắt đầu áp dụng chương trình, SGK mới. Thời gian như vậy có quá gấp gáp không thưa PGS?
- Tôi cho rằng sẽ không kịp. Đến thời điểm này, chương trình vẫn chưa có gì, “khung xương” vẫn chưa hề có thì làm sao có thể kịp được.
Để viết một bộ SGK hoàn chỉnh sau khi có khung chương trình rồi sẽ mất từ nửa năm đến một năm. Nhưng để xây dựng một khung chương trình hoàn thiện sẽ cần rất nhiều thời gian. Thời gian để thiết kế chương trình, thời gian để thẩm định và lấy ý kiến góp ý, sau đó là đến thời gian chỉnh sửa. Quy trình này tôi nghĩ sẽ phải lặp lại vài lần mới có thể cho ra đời một chương trình hoàn thiện được. Vì thế sau 2 năm không thể áp dụng ngay được.
+ Trước đây, việc thay đổi chương trình, SGK được làm theo kiểu “cuốn chiếu”, ở lần thay đổi này, theo PGS nên làm đồng bộ hay “cuốn chiếu”?
- Nên thay đồng loạt từ cấp 1 đến hết cấp 3. Chứ không có kiểu học sinh lớp 1 học sách mới rồi, nhưng học sinh lớp 2 vẫn học sách cũ. Như vậy sẽ mất 12 năm mới thay xong sách và năm nào cũng phải có chỉnh sửa. Thay đồng loạt rồi chỉnh sửa 1 lần luôn. Chương trình mới và chương trình cũ khác nhau. Bây giờ kiến thức học sẽ giảm đi nên không sợ học lớp mới mà lớp cũ chưa học đến, và nếu có chuyện ấy xảy ra thì sẽ điều chỉnh ngay được. Làm như thế tiến độ thay sách sẽ rất nhanh.
+ Xin cảm ơn PGS!
Trong Đề án Đổi mới chương trình, SGK, Bộ GD&ĐT dự toán tổng kinh phí để đổi mới chương trình, SGK là 778,8 tỷ đồng. Trong đó, xây dựng chương trình, biên soạn một bộ SGK và thẩm định cần 462 tỷ đồng; các công việc phục vụ cho triển khai thực hiện là 316,8 tỷ đồng.
Lộ trình thực hiện chương trình - SGK mới sẽ chia làm 3 giai đoạn. Giai đoạn 1 (từ 1/2015 - 6/2017) sẽ chuẩn bị các điều kiện để xây dựng; giai đoạn 2 (từ 7/2017 - 6/2018) sẽ xây dựng, điều chỉnh, hoàn thiện, bổ sung chế độ, chính sách liên quan và bán đấu giá bản quyền bộ SGK do Bộ GD&ĐT thực hiện; giai đoạn 3 (từ 7/2018 - 12/2021) sẽ triển khai áp dụng chương trình mới, bắt đầu từ năm học 2018 - 2019. |
Hải Hà
