Toàn cảnh hội thảo. Ảnh: H.D

Đây là hội thảo bàn giải pháp kết nối tri thức NVNONN góp phần tham gia xây dựng và phát triển đất nước.
Trong xu hướng phát triển chung của cộng đồng NVNONN, lực lượng trí thức NVNONN tăng nhanh về lượng và chất, ngày càng thành đạt, có uy tín ở sở tại, đóng góp cho sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Nên tăng cường thu hút nguồn lực “chất xám”

Đề xuất giải pháp phát huy nguồn lực trí thức NVNONN thời gian tới, ông Phạm Việt Hùng, Vụ trưởng Vụ Quan hệ kinh tế Khoa học và Công nghệ, Ủy ban Nhà nước về NVNONN cho rằng, công tác thu hút nguồn lực tri thức kiều bào cần tập trung vào các nội dung như khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp và phát triển bền vững.

Hằng năm trung bình có khoảng 300-500 lượt chuyên gia, trí thức, nhà khoa học NVNONN về nước tham gia các hoạt động khoa học và công nghệ, triển khai các dự án hợp tác trong giảng dạy, đào tạo nhân lực, nghiên cứu phát triển (R&D), đẩy mạnh ứng dụng khoa học, chuyển giao công nghệ và đổi mới sáng tạo tại Việt Nam.

Về đối tượng vận động, thu hút, bên cạnh việc duy trì liên hệ, hợp tác với các trí thức, chuyên gia giàu kinh nghiệm, công tác cần tiếp tục mở rộng tới thế hệ trí thức trẻ NVNONN, bao gồm cả lực lượng du học sinh và con em kiều bào thế hệ thứ hai, thứ ba ở sở tại.

Cùng với đó nên tăng cường thu hút nguồn lực “chất xám” của kiều bào “từ xa”, gián tiếp như giảng dạy ngắn hạn, tư vấn, chuyển giao công nghệ cao, làm cầu nối mời chuyên gia quốc tế đến Việt Nam, thay vì phải quay về Việt Nam làm việc dài hạn.

Minh bạch hoá các thủ tục

Ông Từ Thành Huế, Trưởng ban Đối ngoại - Kiều bào, UBTƯ MTTQ Việt Nam cho rằng, để phát huy các tiềm năng thế mạnh của đội ngũ trí thức, khoa học NVNONN, cần kiên quyết loại bỏ các thủ tục hành chính không cần thiết đối với kiều bào; minh bạch hoá các thủ tục về nhập xuất cảnh, đăng ký công dân, đăng ký thường trú cho người hồi hương.

Cùng với đó cần tạo hành lang pháp lý thông thoáng hơn cho các dự án đầu tư của kiều bào; sớm hoàn thiện các quy định tạo thuận lợi cho NVNONN được mua và sở hữu nhà ở trong nước, đăng ký giữ quốc tịch Việt Nam…

Có chính sách “đặc biệt” cho các tài năng “đặc biệt”

Ông Đặng Việt Dũng, Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam cho rằng, cần có các chính sách cụ thể tạo ra được môi trường làm việc tương đương như điều kiện làm việc ở ngoài nước, xây dựng chế độ đãi ngộ tương xứng với tài năng và công lao đóng góp cho đất nước, có chính sách “đặc biệt” cho các tài năng “đặc biệt”.

Cần tiến hành rà soát toàn diện các chính sách hiện hành để sớm điều chỉnh và sửa đổi cho phù hợp với yêu cầu và tình hình mới, ông Đặng Việt Dũng nhấn mạnh.

Tháo gỡ, khơi thông nguồn lực “mềm”

Để kết nối trí thức NVNONN nhằm phát triển kinh tế trong nước dựa trên đổi mới sáng tạo và thành tựu công nghệ 4.0, ông Võ Xuân Hoài, Phó Tổng Thư ký Hội Liên lạc với NVNONN, cần xác định rõ những vướng mắc, cản trở sự đóng góp của NVNONN nói chung và trí thức NVNONN nói riêng để có những giải pháp tháo gỡ, khơi thông nguồn lực “mềm” đáng quý này.

Cũng cần phải có những chính sách, cơ chế phù hợp để khơi dậy tình yêu nước, lòng tự tôn dân tộc của NVNONN, phải đem lại cho họ cảm giác được trân trọng, từ đó đóng góp của họ mới thực sự chân thành, hết lòng hết sức và hiệu quả, ông Võ Xuân Hoài ý kiến.

Ủy ban Nhà nước về NVNONN đang xây dựng cơ sở dữ liệu về trí thức NVNONN, tập hợp danh sách trên 100.000 người có thông tin từng ngành, nghề và địa chỉ.

Nguồn lực dồi dào còn nhiều tiềm năng chưa khai thác

Tiếp thu ý kiến của đại biểu tham dự hội thảo, Phó Chủ tịch MTTQ Việt Nam Nguyễn Hữu Dũng nhấn mạnh, những ý kiến tại hội thảo này sẽ góp phần tổng kết, đánh giá những chủ trương, nghị quyết quan trọng của Đảng về đại đoàn kết dân tộc, về trí thức, về khoa học - công nghệ, giáo dục - đào tạo và làm cơ sở xây dựng nghị quyết mới, chủ trương chính sách mới trong thời gian tới.

Trong lĩnh vực thu hút nguồn nhân lực trình độ cao phục vụ công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế của nước ta hiện nay thì cộng đồng trí thức NVNONN chính là một nguồn lực dồi dào còn nhiều tiềm năng chưa khai thác.

Để phát huy nguồn lực này, các cấp, các ngành cần có chiến lược cụ thể để phát huy vai trò của kiều bào trong xây dựng đất nước, điều này đòi hỏi các cơ quan, tổ chức cần thực hiện tốt hơn nữa vai trò của mình trong công tác về NVNONN.

Việc triển khai phải thực sự đúng vai, nhất quán và giảm thiểu chồng chéo về chức năng đồng thời có sự liên thông, hợp tác và chia sẻ thông tin giữa các cơ quan trong hệ thống về công tác này, Phó Chủ tịch MTTQ Việt Nam Nguyễn Hữu Dũng nhấn mạnh.