Núi rừng tan hoang vì cây mật nhân

Rú Cát thuộc thôn Quảng Xuyên và thôn Ba Lăng, xã Phú Xuân, có diện tích khoảng 25 ha, được xem là hai thôn điểm nóng khai thác loại “thần dược” này. Tại thôn Ba Lăng, trong khoảng 1 ha rừng, do cộng đồng thôn và UBND xã Phú Xuân quản lý đã xuất hiện hàng trăm điểm đào bới tìm rễ cây mật nhân.

Tình trạng đào bới cây mật nhân gây ảnh hưởng đến trật tự xóm làng. Do lực lượng an ninh của thôn mỏng, nạn đào trộm xảy ra vào buổi trưa hoặc đêm, giữa rừng rú rậm rạp nên rất khó truy bắt, xử lý. Trưởng thôn Ba Lăng, Phan Đăng Phóng cho biết, số lượng người đến đào trộm mật nhân rất nhiều nhưng chính quyền địa phương chỉ mới phát hiện, tịch thu phương tiện và đẩy đuổi 2 trường hợp vi phạm trú tại thị trấn Phú Đa, huyện Phú Vang”, ông Phóng cho biết.

Theo quan sát, cây mật nhân thường mọc chung với những loại cây khác, rễ ăn sâu vào cát, do vậy khi người dân đào lấy rễ mật nhân thì những cây bên cạnh cũng không thể sống được. Ông Phóng cho biết thêm, trước đây chủ yếu người ngoài địa bàn về đào bới cây mật nhân, nhưng khi một số người trong xã nghe đồn thổi về công dụng của cây này thì họ cũng đổ xô đi đào bới.

“Thôn Ba Lăng có hơn 320 hộ dân thì hơn một nửa trong số đó đi đào cây mật nhân, dù chưa biết mang về để làm gì. Nghe đâu nó có nhiều công dụng chữa bệnh lắm. Người ta đồn rằng, mỗi cân mật nhân thái lát, phơi khô có giá từ 300 - 500 ngàn đồng. Nói vậy, nhưng tới giờ vẫn chưa thấy ai hỏi mua, mà người dân cứ phơi khô dự trữ”, ông Phóng nói.

Theo ông Nguyễn Văn Dũng, Phó Chủ tịch UBND xã Phú Xuân thì UBND xã đã lập 2 đoàn kiểm tra, thường xuyên xuống địa bàn các thôn Ba Lăng, Quảng Xuyên để vừa tuần tra, đẩy đuổi người đào trộm, vừa tuyên truyền cho dân hiểu, không tự ý đào bới cây mật nhân. Tuy nhiên, các tốp đào trộm chủ yếu hoạt động ban đêm, nên chưa thể ngăn chặn, xử lý triệt để. Lượng người đổ về xã Phú Xuân ngày càng nhiều…

Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Phú Vang, Trần Xuân Tam, cho biết, diện tích rú Cát ở Phú Xuân đã được giao cho UBND xã và thôn quản lý. Trước mắt, Kiểm lâm huyện phối hợp với xã tổ chức lực lượng ngăn chặn người dân vào rừng khai thác trái phép cây mật nhân. Đồng thời, nghiêm cấm mọi tổ chức vào rừng đào bới, khai thác, vận chuyển trái phép cây mật nhân trên địa bàn xã.

Thế nhưng, tại nhà nhiều người dân ở thôn Ba Lăng, rễ củ mật nhân phơi đầy trước sân. Một người dân cho biết, nghe thiên hạ đồn đại rễ cây mật nhân này là “thần dược” chữa bách bệnh nên ông cũng huy động người trong nhà đi đào. “Chẳng lẽ thuốc quý mà để người lạ về đào hết, mình ở ngay đây phải có một ít để dự trữ chứ?”, ông Huấn nói.

Tuy nhiên, khi được hỏi về công dụng, phương thức, liều lượng sử dụng, cách bào chế mật nhân để làm thuốc, thì phần lớn người dân ở Phú Xuân đều lắc đầu nói không biết.

Một số người cho hay, họ đã thử sắc rễ mật nhân uống để chữa tiểu đường, huyết áp, mỡ máu nhưng không thấy tác dụng. Cũng có trường hợp đã mang mật nhân phơi khô, sao vàng, hạ thổ sau đó ngâm rượu uống dù không biết rõ công dụng. Họ nói bừa rằng, cứ uống, không trị được bệnh này thì cũng trị… bệnh khác!

Hoàng Đức