Chị H.M, nhân viên một cơ quan hành chính Nhà nước tại Hà Nội cho biết, với mức chi tiêu của gia đình chị hiện nay, mỗi tháng hết 6 triệu đồng cho ăn uống và tiền học cho con, 2 triệu đồng cho sinh hoạt phí khác. Vậy, với hệ số lương của chị là 3,66 thì lương tối thiểu phải ở mức 1,6 triệu đồng/tháng mới tạm đủ. Mặc dù đã thắt chặt chi tiêu, nhưng chị HM vẫn khẳng định, lương có tăng thêm nữa thì  cũng không bảo đảm mức sống tối thiểu của gia đình.

Nhiều người dân cho rằng, tuy giá cả thời gian gần đây đã chững lại, nhưng viện phí, giá xăng, dầu, thuốc chữa bệnh lại sắp tăng. Do vậy, dù có tăng lương thì người lao động vẫn cứ không đủ chi tiêu tối thiểu cho cuộc sống với mức lương thực lĩnh vì lúc nào cũng đôn đáo chạy theo tăng giá.

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Quang A cho rằng, thực ra lương tăng vẫn chưa bảo đảm mức sống tối thiểu. Lâu nay chúng ta tăng lương chủ yếu là bù trượt giá mà cũng chả bù được bao nhiêu. Vì thế, các nhà làm chính sách cũng cần phải xem lại. Theo ông Nguyễn Quang A, lương tối thiểu phải bảo đảm mức sống tối thiểu:  Tiền thuê nhà ở, ăn uống, đi lại. Trong lúc đó, tình trạng tham nhũng, lãng phí trong quản lý như hiện nay khiến năng suất lao động đi xuống. Còn, người lao động đang rất khó khăn, lương không đủ nuôi sống bản thân, nghèo đói và đối diện với tình trạng bệnh tật, dẫn đến dễ nảy sinh tệ nạn xã hội. Vì vậy, muốn nâng cao đời sống công chức thì chính sách điều hành phải mang tính lâu dài, phải có sự chuẩn bị  kỹ lưỡng. Tăng lương kiểu như bấy giờ vô hình chung tạo cho người  ta hiểu rằng lương tăng và giá sẽ tăng, lương vẫn không đủ chạy theo giá.

Còn, ông Vũ Vĩnh Phú, nguyên Phó Giám đốc Sở Thương mại Hà Nội cho rằng, tăng lương lần này nhìn chung cũng chẳng khác gì những lần trước, khi đồng lương công chức không đủ sống, vẫn chỉ trong vòng luẩn quẩn mà chưa giải quyết được tận gốc của vấn đề. Muốn nâng cao đời sống người lao động thì phải làm 1 cuộc cách mạng về tiền lương, có chính sách đãi ngộ cho đúng, sử dụng tốt nhân tài, giảm biên chế để nâng cao chất lượng công chức.

Vậy, vấn đề cốt lõi là xốc lại hệ thống tiền lương, kiên quyết giảm 1/3 biên chế, tạo ra 1 đội ngũ lao động thực sự để nâng cao năng suất lao động. Mỗi công chức phải xác định được nhiệm vụ cụ thể và phấn đấu, học hỏi, làm nhiều công việc có ích. Ông Phú nhấn mạnh "Trước mắt, lãnh đạo các bộ, ngành cần phải xác định tiền tệ hóa tiền lương, phải gương mẫu, minh bạch và dám lột xác, tránh trì trệ cùng hưởng chung với dân. Có làm được điều đó thì mới mong cải thiện được đời sống người lao động, chứ cứ tăng lương như kiểu hiện nay thì không giải quyết được gì. Điều đáng nói, năng suất lao động của Việt Nam thấp hơn thế giới từ 2 - 15 lần”. 

Về vấn đề này, ông  Lê  Tiến Trường, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) cho biết, thực tế, doanh nghiệp dệt may đã trả lương cho công nhân hơn 2 triệu đồng/tháng từ lâu rồi; với công nhân ở TP HCM là 5 triệu đồng/tháng, khu vực miền Trung là hơn 3 triệu đồng/tháng. Theo ông Trường, với mức lương như thế mới giữ được công nhân. Vì vậy, muốn giữ chân người lao động thì phải nâng cao năng suất, tăng giá trị sản xuất công nghiệp. "Thực tế, mức lương 2 triệu đồng cũng chỉ là hàng rào để các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài không vi phạm chứ các doanh nghiệp trong nước đã trả cho người lao động hơn thế”.       

Hoàng Anh