Máy bay Su-25SM diễn tập trên không chuẩn bị cho ngày chiến thắng ở Moscow. Nguồn: Sputnik /Ilya Pitalev

Lễ kỷ niệm diễn ra trong bối cảnh nước Nga bị bao vây bởi kinh tế lẫn chính trị, làm thiệt hại hơn 160 tỷ USD. Thế nhưng, uy tín của Chính phủ Putin vẫn tăng cao và ông vẫn là nhân vật số 1 có ảnh hưởng lớn với thế giới.

Tham dự lễ kỷ niệm năm nay có 26 nguyên thủ quốc gia, giảm so với những lần kỷ niệm trước. Lần này không có nguyên thủ của Mỹ, Anh, Pháp, Chủ tịch Uỷ ban Châu Âu và lãnh đạo một số nước Đông Âu. Hành động tẩy chay Nga có nguyên nhân từ cuộc khủng hoảng ở Ukraine: Crưm trở về đất mẹ Nga, vùng Donbat muốn được trao quyền tự chủ. Phương Tây cho rằng, bất ổn Ukraine do có sự can thiệp của Nga.

Với lễ kỷ niệm lần này, nước Nga muốn gửi đi một thông điệp với toàn thế giới về khát vọng và sự quý giá của hòa bình. Ngày 9/5/1945 mãi mãi đi vào lịch sử nhân loại, chiến thắng của Liên Xô và các nước đồng minh đã tạo tiền đề, sức bật cho phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc trên toàn thế giới, trong đó có Cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam đã lập nên một nền dân chủ cộng hòa. Thế giới cần thể hiện thái độ trân trọng lịch sử và có trách nhiệm không để tái diễn một thảm họa chiến tranh như chiến tranh thế giới thứ 2. Kết thúc chiến tranh này, Anh quốc đã mất 350.000 người, Mỹ mất khoảng nửa triệu người. Con số đó thật nhiều và đáng sợ nhưng nó chẳng là gì so với 26 triệu người đã thiệt mạng của nhân dân Liên Xô, trong đó có 8,7 triệu chiến sĩ hồng quân (hơn một nửa tổng số binh sĩ Châu Âu 14 triệu đã hy sinh trong thế chiến 2.

Sự bao vây nước Nga từ nhiều phía của phương Tây là mưu đồ làm suy yếu sự hùng mạnh của nước Nga hiện tại, chia rẽ các dân tộc trong trò chơi địa - chính trị. Hành động tẩy chay Nga là sự thiếu tôn trọng đối với những tổn thất to lớn mà nhân dân Nga đã phải hứng chịu trong thế chiến thứ 2.

Tuy nhiên, sự tẩy chay này lại càng thổi bùng lên ngọn lửa yêu nước, lòng tự hào dân tộc của nhân dân Nga. Uy tín của Tổng thống Putin nâng cao tuyệt đỉnh. Điều đó chứng tỏ người Nga, từ người lao động bình thường cho đến tỷ phú đang nắm chặt tay nhau nối vòng tay lớn, đưa nước Nga vượt qua khó khăn bằng chiến lược cải cách kinh tế mới. Hiện, kẻ thù của Nga đang muốn viết lại một phần lịch sử nhân loại bằng việc tuyên truyền, xuyên tạc sự thật và hành động tẩy chay lễ kỷ niệm là minh chứng rõ ràng nhất.

Chủ tịch Nước Trương Tấn Sang và Phu nhân đã sang Nga và có mặt trong sự kiện trọng đại này. Lãnh đạo của Trung Quốc, Cu Ba cũng sẽ có mặt.

Để có một ngày đẹp trời cho lễ duyệt binh trên Quảng trường Đỏ, Chính phủ Nga đã chi 8 triệu USD cho việc phun các hóa chất lên bầu trời Moscow làm tan mây, tan sự ngưng tụ hơi nước. Moscow sẽ có một buổi sáng không mưa cho ngày đại lễ.

Nhưng, nước mắt đã và sẽ tràn trên mi nhiều người không chỉ riêng người Nga bởi để có được ngày chiến thắng phát xít 9/5, hàng chục triệu người đã hy sinh và hàng chục triệu người tàn phế, hàng chục triệu gia đình tan nát. Người sống được đến ngày chiến thắng hạnh phúc vỡ òa, nước mắt tràn mi bởi bao nhiêu đồng đội của họ đã phải nằm lại chiến trường. Có được ngày chiến thắng, bao nhiêu người mẹ đã mất con, người vợ đã mất chồng, con mất cha, những cô gái trẻ mất người yêu... Từ rất lâu, người dân Liên Xô gọi ngày chiến thắng 9/5 là Ngày Lệ tràn mi.

Với Việt Nam, ngày 30/4/1975, cũng đã đi vào lịch sử - ngày thống nhất non sông. Đó là ngày vui lớn của cả dân tộc, nhưng “vui sao nước mắt lại trào”. Nhạc sĩ Xuân Hồng đã viết như thế trong bài “Mùa xuân trên thành phố Hồ Chí Minh” vào năm 1975.

Xúc động và tự hào trước chiến thắng đến rơi nước mắt, nhưng đó cũng là những giọt nước mắt đau thương luyến tiếc trước sự mất mát to lớn của nhân dân, đồng đội trong đó có người cả thân.

Thế Lữ