Khói đen từ tầng hầm trong cơn hỏa hoạn ám lên các tầng cao của tòa chung cư CT4 ở Xa La, Hà Đông. Ảnh: Bình An

Hỏa hoạn trong các nhà cao tầng, nguy hiểm nhất là xảy ra ở vị trí tầng hầm, nơi có tủ điện tổng, hệ thống máy bơm nước, bồn ga tổng và đặc biệt có số lượng ô tô, xe máy lên cả hàng trăm chiếc. Đây là nguồn nhiên liệu lớn và nguy hiểm nếu bị bén lửa. Khi cháy ở ví trí tầng hầm thì khói độc và hơi nóng theo nguyên tắc đối lưu cứ theo hệ thống cầu thang bộ, hệ thống vận hành cầu thang điện, hệ thống xả rác mà bốc lên khắp các hành lang của các tầng, rồi chui vào các căn hộ. Đó là lý do khi phát hiện cháy, nhiều người dân chạy ra hành lang, chưa tìm ra cửa thoát hiểm để ra cầu thang ngoài trời đã bị khói độc và hơi nóng làm ngạt thở và mờ mắt, do vậy khả năng thoát hiểm càng khó.

Thực tế, tòa nhà cao trên 30 tầng có đến hàng nghìn người sinh sống, trong khi cầu thang thoát hiểm lại chật hẹp, mất điện cho nên quạt tăng áp không hoạt động dẫn đến tình trạng chen lấn, xô đẩy là điều khó tránh khỏi.

Làm cách nào để thoát thân, đối với người lớn đã khó, còn người cao tuổi, trẻ con, người tàn tật... thì sao?

Kỹ năng thoát hiểm từ hỏa hoạn được hướng dẫn rất cụ thể trong các chương trình phổ biến PCCC, nhưng quan trọng là, khi người dân vào ở chung cư mới, công tác tập huấn có được thực hiện một cách nghiêm túc hay không để từ người lớn đến trẻ nhỏ đều có kỹ năng thoát hiểm?

Đối với các chủ đầu tư, các hạng mục phục vụ thoát hiểm có được bố trí một cách hợp lý và đầy đủ hay không? Trước khi bàn giao tòa nhà, công tác kiểm tra , nghiệm thu có đạt chất lượng hay không?

5 năm trước đây, vụ cháy ở tòa nhà JCS34 ngõ 164 đường Khuất Duy Tiến làm 2 người chết, nguyên nhân là do hệ thống xả thải làm bằng nhựa cốt sợi thủy tinh, cho nên khi gặp than nóng đã bắt lửa cháy. Sau vụ việc đó, các công trình xây mới đều được điều chỉnh hệ thống xả rác bằng kim loại.

Tòa nhà bị cháy trong tháng qua ở Linh Đàm chưa được thực hiện công đoạn kiểm tra và nghiệm thu hệ thống PCCC. Khi cháy thì chuông báo động không kêu. Nhiều người không hay biết gì, đến khi khói độc len vào phòng thì mới hốt hoảng hô nhau tháo chạy.

Cũng ở Linh Đàm, sau đám cháy ấy, ở một tòa nhà khác bỗng dưng chuông báo động vang lên, mọi người hốt hoảng lao ra khỏi phòng tìm lối thoát thân. Rất may sự cố trên là do hệ thống chuông báo động có vấn đề!

Như vậy, chuông báo động đã không báo động đúng tai họa, đã phản ánh được một phần chất lượng của chung cư! Đợt hỏa hoạn ở Linh Đàm cháy tại tầng 32, nhưng thang cứu hỏa chỉ cao đến tầng 10. Cả Hà Nội chỉ có một chiếc thang cao đến 18 tầng. Rõ ràng khả năng vươn tới tầng cao để cứu người bằng thang là bất khả kháng. Ở những vị trí như thế thì người dân trước hết phải hết sức bình tĩnh, thực hiện theo hướng dẫn của chương trình PCCC như: Đóng kín các cửa phòng, cửa sổ, chèn chặt để khói độc không tràn vào, chờ cán bộ PCCC đến giải cứu. Với những người linh hoạt hơn có thể dẫn theo người già, trẻ em ra ban công (nơi không có hướng khói thổi tới)...

Các đợt hỏa hoạn vừa qua đã gây ảnh hưởng lớn đến tâm lý của người dân sống trong các chung cư cao tầng. Các sự cố chập, cháy về điện, ga và các nguyên nhân khác đang là nỗi lo của bao nhiêu gia đình ở Thủ đô, đặc biệt là gia đình có người già, trẻ nhỏ, người bệnh đối tượng khó linh hoạt để ứng phó với sự cố.

Thêm một lần để các cơ quan chức năng tăng cường vai trò kiểm tra, giám sát từ cấp phép xây dựng, nghiệm thu công trình đến công tác vận hành, bảo dưỡng các khu chung cư để hạn chế đến mức thấp nhất rủi ro từ hỏa hoạn.

Thế Lữ