Ông Hà Ngọc Long bên bếp lửa. Ảnh: Hồng Bài

Chết còn hơn… sống

Về Tân Sơn, chúng tôi đến thăm hộ gia đình ông Hà Ngọc Long, xóm Bò Báu  vào lúc hơn 11 giờ trưa. Ngôi nhà gỗ thấp tè nằm bên quốc lộ 6, cửa đóng then cài, im ắng. Ông Hà Văn Thươm, Chủ tịch UBND xã Tân Sơn lên tiếng: Ông Long ăn cơm chưa? Hỏi đến lần thứ ba mới có tiếng trả lời: Chưa. Mà có gì bỏ vào nồi đâu mà ăn.

Ông Long mở cửa mời khách vào nhà. Căn nhà nền đất, trống trơn, ẩm mốc. Gia cảnh của ông Long thật bi thảm. Vợ ông Long là Đinh Thị Liên, nguyên giáo viên Trường Tiểu học xã Pà Cò. Ông Long kể: “Năm 2005, đầu năm 2006, cứ vào ngày chủ nhật, bà Liên lại đi Hà Nội "thăm" con gái. Lần nào đi bà cũng đem "quà” được đóng gói như quà sinh nhật, nhỏ gọn, nhưng đẹp. Ngày 10/5/2006, bà Liên bị bắt vì tham gia trong đường dây buôn bán ma tuý liên tỉnh và bị kết án tù chung thân”. Bấy giờ, ông Long mới biết những gói “quà” mà bà Liên đem đi thăm con gái là hêrôin.

Ít lâu sau, con gái ông Long là Hà Thị Loan cũng bị bắt về tội buôn bán hêroin và bị kết án 20 năm tù. Ông Long nói: "Đau quá. Con Loan vừa tốt nghiệp Đại học Kinh tế Quốc dân, lấy chồng và đi làm ở Hà Nội. Gia đình, họ mạc tự hào về nó lắm. Nó là người con gái đầu tiên của xã được đi học đại học. Mẹ nó đã giết nó". Thì ra, mỗi lần bà Liên "đến thăm" con gái là đưa "gói quà" và dặn đem đến "tặng”, “biếu" người này, người kia, theo địa chỉ. Khi bị bắt, Hà Thị Loan khai rằng, cô không biết những "gói quà" mẹ đưa chuyển đi là hêroin.

Lớp mẫu giáo xóm Bò Liêm. Ảnh: Hồng Bài

Mẹ và chị gái đang ở tù. Ở nhà với bố, Hà Ngọc Lương thấy "buồn" nên hạ sơn, xuống phố làm giàu. Lương giàu thật. Giàu rất nhanh. Từ năm 2007 - 2009, Lương đã trở thành "đại gia" tiêu tiền tỷ. Lương mua cho người yêu đang là sinh viên một chiếc xe ô tô trị giá hàng tỷ đồng, thuê nhà ở khu chung cư cao cấp. Tháng 9/2009, Lương cùng người yêu bị bắt quả tang khi đang vận chuyển hêroin từ Mộc Châu về Hà Nội tiêu thụ. Lương bị kết án tử hình. Còn, người yêu của Lương lĩnh án 18 năm tù. Trong đường dây ma tuý của Lương, ở xã Tân Sơn còn có 2 người là con chú, con bác với Lương. Vậy là, gia đình ông Long có 4 khẩu, thì 3 khẩu đang thụ án về tội ma tuý. Ông Long chua chát nói: "Nếu tôi nghe lời vợ thì bây giờ cả nhà được Nhà nước "nuôi" rồi (cùng ăn cơm tù - PV)".

Tiếp đến, gia đình ông Bàn Văn Sông, xóm Bò Liêm có con trai là Bàn Văn Xuân, con dâu (vợ Xuân) là Triệu Thị Sáng đều bị bắt, tù về tội ma tuý. Có điều, Triệu Thị Sáng bị bắt, vào tù trước chồng 5 năm. Sáng vừa bước ra cổng trại giam hôm trước thì hôm sau Xuân lại bước vào tù.

Còn, gia đình ông Hà Công Dương, xóm Bò Báu có 2 con trai là Hà Công Khánh (SN 1983) và Hà Công Thành (SN 1985), cùng đường dây buôn bán ma tuý với Hà Ngọc Lương, hiện đang bị truy nã.

Đau khổ nhất là ông Hà Văn Quynh, xóm Tam Hoà. Nhà không ra nhà, lều không ra lều. Tài sản không có gì đáng giá vài chục nghìn đồng. Hai người con trai đang thụ án về tội buôn bán hêrôin. Hỏi chuyện, ông Quynh chậm rãi nói: "Hai anh em nó nghe bạn bè đi buôn ma tuý giàu nhanh. Nó thương bố, muốn bố hết cảnh nghèo nên đi. Chẳng biết đi được gói nào chưa, không thấy tiền đâu thì bị bắt".

Điều đáng nói là, hơn 20 gia đình có người đã, đang thụ án về tội ma tuý, chúng tôi thấy nhà nào cũng nghèo. Hậu quả mà “cơn lốc” ma tuý để lại là kẻ chết, kẻ ngồi tù, người thì nghiện. Còn, người thân ở lại thì chết… còn hơn sống.

Ông Thươm cho biết, xã có 269 hộ, trên 2.000 khẩu nằm dọc theo quốc lộ 6, giáp ranh với xã Pà Cò, huyện Mai Châu và xã Loóng Luông, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La. Đây là 2 điểm nóng về tệ nạn nghiện hút, mua bán, tàng trữ, vận chuyển trái phép chất ma tuý. Thời điểm cao nhất, xã có 15 - 20 đối tượng nghiện.

Xóm đàn bà  

Xóm Bò Liêm có 52 hộ là người dân tộc Thái. Bà Hà Thị Thảo, năm nay đã ngoài 70 tuổi, đang một mình nuôi 2 đứa cháu nội. "Bố chúng nó đi tù về đổ bệnh chết rồi. Mẹ chúng nó cũng chết rồi. Ba bà cháu ăn rau, ăn cháo sống qua ngày thôi", bà Thảo nói.

Bữa cơm của bà Thảo chỉ có bát muối trắng. Ảnh: Hồng Bài

Ở Bò Liêm, hoàn cảnh như bà Thảo không hiếm. Số gia đình còn có đàn ông trụ cột trong nhà đếm chưa hết đầu ngón tay. Bà Thảo chìa bàn tay ra đếm: "Chú Phong, chú Quyền, chú Thổn, ông Thông già, chú Xâm, chú Đức cuối cùng là chú Quang. Tất cả còn 7 người. Làng không có đàn ông nữa rồi, khổ lắm"!

Hiện, trong làng có công to việc lớn, từ việc động họ, làm cỗ cúng đến đào huyệt, khênh quan tài ra bãi… đều do đàn bà con gái làm. Có năm ở trong làng có 4, 5 người chết. Năm nhiều nhất là 8 người. Những người chết đều ở tuổi từ 25 - 35 vì nghiện ma tuý.  Bà Thảo cho biết, mới đây, 1 năm gia đình ông Thông 3 lần làm ma cho 3 người con trai. Tất cả đều chết vì nghiện ma tuý.

Đến lớp mẫu giáo xóm Bò Liêm, nhìn các cháu chơi đồ chơi, nô nhau chạy khắp phòng rất hồn nhiên. Cô giáo Nguyễn Thị Yến cho biết: Lớp có 7 cháu từ 2 - 4 tuổi. Trong đó, có 4 cháu không có bố. Cháu thì có bố đang đi tù, cháu thì bố đã chết vì ma tuý. Có cháu sinh ra nhưng không biết mặt bố. Nhà các cháu nghèo lắm, mẹ phải đi làm thuê. Có cháu sống với bà nội, bà ngoại.

Cô giáo Yến chỉ tay ra nhà vệ sinh cách lớp học khoảng 5m, nói: "Ngoài đấy nhiều giấy bạc lắm, có cả kim tiêm vứt la liệt trên đất, em không dám cho các cháu ra đấy vệ sinh vì sợ các cháu nghịch, dẫm phải kim tiêm". 

Chia tay Tân Sơn, trong lòng chúng tôi trĩu nặng. Giờ đây, cơn lốc ma tuý đã dịu, nhưng nỗi đau, cái khổ, cái nghèo không biết lúc nào mới hết. Nhìn những ánh mắt ngây thơ, nụ cười hồn nhiên trên gương mặt bọn trẻ, không biết tương lai các em sẽ ra sao? Nếu không có biện pháp tuyên truyền giáo dục và định hướng nghề nghiệp ngay từ khi các em còn ngồi trên ghế nhà trường, thì con đường đến với “cái chết trắng” sẽ rất gần.

Hồng Bài