Theo TS. Đặng Cảnh Khanh, Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thanh niên, điều đáng buồn và đáng báo động hiện nay là nhiều người cho rằng, sự trung thực gắn liền với sự thiệt thòi, người trung thực bị coi là “kẻ ngốc”. Ông cho rằng, thanh niên không có lỗi khi suy nghĩ như vậy, mà trách nhiệm thuộc về xã hội, thuộc về các cơ chế tạo ra sự giả dối. 

Chia sẻ về  ý kiến này của TS. Khanh, tôi rất bức xúc và trăn trở với nạn chạy chức, chạy quyền. Có thể nói chạy chức, chạy quyền đã trở thành một thứ “văn hóa” không mong muốn trong xã hội. Đây thật sự là một nguy cơ lớn!

Một em bé còn nằm trong bụng mẹ dù chưa biết gì nhưng cũng phải chứng kiến nạn chạy: Bố mẹ em bé phải chạy để được vào một chỗ sinh tốt. Em bé ra đời thì bố mẹ lại chạy trường mầm non tốt, tiểu học, trung học tốt, thậm chí chạy vào đại học tốt. Rồi sau khi ra trường, lại chạy chọt để được vào chỗ làm tốt. Lúc đã trưởng thành bản thân người này cũng đã hình thành thứ “văn hóa chạy” từ gia đình, và lại tiếp tục sống với thứ “văn hóa” đó.

Nói chung cuộc sống có nhu cầu gì thì người ta đều chạy cả. Chạy đã trở thành thói quen, tập quán cho nên nhiều việc đương nhiên được hưởng không cần cậy cục người ta vẫn cứ chạy vì nếu không chạy sẽ trở thành “kẻ hâm”, “kẻ ngốc”! Thậm chí, gần đây do chính sách đối với người nghèo thực hiện đem lại nhiều hiệu quả, nên có chuyện nực cười “chạy nghèo”!...

Muốn xóa bỏ “văn hóa chạy”, ta phải có luật lệ thủ tục minh bạch, rõ ràng, phải tạo cho được sự cạnh tranh lành mạnh trong xã hội. Và đặc biệt là cần xóa bỏ độc quyền ở một số ngành.

Điều quan trọng nữa, là ta phải triệt để xóa bỏ bao cấp. Còn quá nhiều ngành tiếng là xóa bao cấp nhưng chỉ xóa... nửa vời. Chính cái nửa vời đã tạo kẽ hở cho “cò” lợi dụng chạy.

Xin nhắc lại một câu nói của Bác Hồ: “Không sợ thiếu, chỉ sợ không công bằng”. “Chạy” chính là tạo nên sự thiếu công bằng mà Bác Hồ đã từng nhắc nhở chúng ta.

Giờ đây, đồng lòng cương quyết bịt “cửa chạy chức” trong tổ chức Đảng, trong cơ quan công quyền cũng là cách thiết thực phòng chống tham nhũng, xây dựng liêm chính, trả lại cho xã hội những giá trị đích thực chân, thiện, mỹ đang có nguy cơ bị đánh mất dưới con mắt và tâm hồn lớp trẻ.

Diệp Văn Sơn